اقتصاد در تله تعطیلی/ قربان: تعطیلی‌ها یک مُسکن موقتی برای بهبود ناترازی انرژی است
آرمان زارعی: در حال حاضر، کشور با یک ناترازی جدی در حوزه انرژی مواجه است و کارشناسان این موضوع را به‌عنوان بزرگ‌ترین چالش رئیس دولت چهاردهم در این زمینه می‌شناسند. به گفته آنها، منابع انرژی از جمله برق، گاز و بنزین همگی با بحران‌هایی روبرو شده‌اند و برای حل این معضل، نیاز به افزایش تولید و سرمایه‌گذاری‌های جدید وجود دارد، درحالی‌که برخی دیگر بر اهمیت اصلاح الگوی مصرف تأکید می‌کنند.
در این شرایط، دولت چهاردهم اقداماتی را برای بهبود وضعیت موجود در نظر گرفته است؛ از تعطیلی گسترده مدارس و ادارات گرفته تا درخواست برای کاهش دمای دو درجه در منازل.
کارشناسان معتقدند که این مشکلات ناشی از عوامل متعددی از جمله تحریم‌ها، موانع تجارت خارجی، فرسودگی زیرساخت‌ها، کسری بودجه و عدم دسترسی به سرمایه‌های خارجی است. این مسائل منجر به کمبود برق در تابستان و گاز در زمستان شده و به نظر می‌رسد این وضعیت باوجود تحریم‌ها ادامه یابد. همچنین، ضعف‌های موجود در سیستم مدیریت انرژی نیز به تشدید این بحران کمک کرده است. کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران به دلیل تحریم‌ها با سرعت بیشتری نسبت به سایر حوزه‌ها در حال وقوع است.
پشت پرده ناترازی‌ها و کمبود انرژی در ایران
در همین رابطه نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی در خصوص دلایل پشت پرده ناترازی‌ها و کمبود انرژی در ایران اظهار داشت: “چندین عامل مختلف در ایجاد این وضعیت تأثیرگذار بوده‌اند. یکی از این عوامل، بالابودن مصرف انرژی است و عامل دیگر این است که ما به‌اندازه کافی در زمینه تولید برق، گاز، نفت و… سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم. این کمبود سرمایه‌گذاری ممکن است به دلیل تحریم‌ها یا محدودیت‌های بودجه‌ای باشد. در نتیجه، رشد مصرف با رشد تولید همخوانی نداشته و تولید به میزان کافی نبوده است که این امر منجر به بروز کمبود انرژی شده است.”
قربان: تعطیلی‌ها یک مُسکن موقتی برای بهبود ناترازی انرژی است
او در ادامه تأکید کرد که تعطیلی‌هایی که به‌منظور صرفه‌جویی در مصرف سوخت و انرژی در سراسر کشور ایجاد شده‌اند، در واقع تنها می‌توانند به‌عنوان یک مسکن موقتی عمل کنند و این روش به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیازهای سرمایه‌گذاری و بهینه‌سازی مصرف نیست. این وضعیت بیشتر شبیه به مصرف قرص آسپرین برای کاهش درد است.
اثر تحریم‌ها در ناترازی‌ها/ پزشکیان برای بهبود ناترازی‌ها حداقل دو سال زمان نیاز دارد
او اشاره می‌کند که در دولت‌های قبلی، به‌ویژه در سال‌های اخیر، با این مشکل روبه‌رو بوده‌ایم و بسیاری از کارشناسان نیز این موضوع را پیش‌بینی کرده بودند. متأسفانه، در اواخر دولت روحانی و همچنین در دولت رئیسی، سرمایه‌گذاری‌های لازم در حوزه انرژی صورت نگرفته است. اگر دولت چهاردهم بخواهد به این مسئله رسیدگی کند، حداقل یک یا دو سال زمان نیاز خواهد بود تا اقدامات ضروری انجام شود.
این کارشناس حوزه انرژی تأکید کرد که در صورت رفع تحریم‌ها و امکان فعالیت شرکت‌های بین‌المللی در ایران، این مشکل سریع‌تر حل خواهد شد.
اثر قیمت‌گذاری انرژی موقتی است
او در ادامه بیان کرد که سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نیازمند بودجه قابل‌توجهی است و باید برای این موضوع ردیف بودجه‌ای مشخص در نظر گرفته شود. این امر هم در زمینه بهینه‌سازی مصرف و هم در افزایش تولید ضروری است. همچنین، در برخی موارد، حمل‌ونقل انرژی نیز با چالش‌هایی مواجه است.
او در پاسخ به این سؤال که تا چه حد قیمت‌گذاری انرژی می‌تواند در بهبود ناترازی‌ها مؤثر باشد، گفت: این اقدام نیز موقتی است. زیرا وقتی قیمت یک کالا (مانند سوخت) افزایش می‌یابد، این موضوع بر سایر اقلام نیز تأثیر می‌گذارد و در نتیجه منجر به ایجاد تورم و مسائل بعدی می‌شود.
البته او به این نکته اشاره کرد که قیمت بنزین و گازوئیل و… در ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه پایین است و این موضوع باعث قاچاق آنها می‌شود. بااین‌حال، قیمت‌گذاری یکی از عوامل مؤثر در این زمینه است.
۲۲۳۲۲۴