سهم ۲۵ درصدی شرکت نفت مناطق مرکزی در پایداری تأمین گاز ایران
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت نفت، با آغاز سرمای هوا در کشور، تأمین گاز مورد نیاز بخش‌های مختلف از خانگی تا صنایع و نیروگاه‌ها به‌عنوان اولویت اصلی وزارت نفت در دستور کار قرار می‌گیرد. هرکدام از شرکت‌های تولیدی نفت و گاز برای تأمین گاز مورد نیاز، وظایف مشخصی برای تولید گاز برعهده می‌گیرند، البته به‌دلیل مصرف زیاد سوخت در کشور و نبود بهینه‌سازی لازم در این زمینه، همواره تولید محقق‌شده از برنامه تکلیفی بیشتر است تا گاز نیروگاه‌ها، صنایع و منازل دچار قطعی نشود. شرکت نفت مناطق مرکزی نیز از این قاعده مستثنا نبوده و با ورود نخستین جبهه هوای سرد به کشور تولید گاز خود را به حداکثر رسانده است.
حمید ایزدی، سرپرست مدیریت تولید شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به تشریح نقش این شرکت در تأمین سوخت زمستانی پرداخت و اعلام کرد: تولید گاز از تمام میدان‌های این شرکت حدود ۱۹۲ میلیون مترمکعب در روز است که تحقق ۱۲۲ درصدی برنامه تولید گاز در آبان را نشان می‌دهد.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
ناترازی گاز در سال‌های اخیر به‌عنوان چالشی جدی مطرح است. شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت و گاز در کشور چگونه به جبران ناترازی انرژی کمک کرده است؟
این شرکت متشکل از شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق، شرکت بهره‌برداری نفت و گاز غرب و منطقه عملیاتی سراجه قم است. افزون بر اهمیت نقش شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در تولید و تأمین گاز کشور باید بحث مهم و راهبردی ذخیره‌سازی گاز را نیز اضافه کرد که در این زمینه، دو میدان بسیار مهم سراجه قم در مرکز کشور و شوریجه دی در منطقه خانگیران شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق نقش مهمی در تأمین گاز مصرفی شمال شرق کشور در زمستان برعهده دارند.
روند ذخیره‌سازی گاز در این مخازن چگونه است؟
تزریق گاز در هشت ماه گرم سال انجام می‌شود و بازتولید آن در چهار ماه سرد سال است.
چه مقدار گاز به این دو مخزن تزریق می‌شود تا زمستان بتوانید برداشت روزانه ۲۵ میلیون مترمکعبی گاز را از آنها داشته باشید؟
بر اساس برنامه تزریق گاز، در هشت ماهه گرم سال، حدود یک میلیارد مترمکعب گاز به مخزن سراجه تزریق می‌شود که با توجه به آغاز زودهنگام سرمای هوا در کشور، ۸۱ درصد از آن محقق شده است. اکنون نیز تزریقی انجام نمی‌شود و با افزایش تقاضای گاز، برداشت را آغاز کرده‌ایم. در مخزن شوریجه دی نیز حدود ۲ میلیارد مترمکعب برنامه تزریق گاز برای ذخیره‌سازی داشتیم که ۸۱ درصد تزریق گاز انجام شده است. فعالیت‌های تبدیل تولید به تزریق با تلاش شبانه‌روزی همکاران تمام اداره‌ها و اولویت‌بندی فعالیت‌ها، در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام خواهد شد تا از هرگونه فرصت برای ذخیره‌سازی و کمک به رفع ناترازی در فصل سرد سال استفاده شود.
با توجه به این اقدام‌ها، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در زمستان چه مقدار گاز تولید خواهد کرد؟
بر اساس تعهدی که از جانب کمیته سوخت کشور ایجاد و ابلاغ شده، این شرکت باید در آبان ۱۶۲ میلیون مترمکعب در روز گاز تولید می‌کرد، اما به‌دلیل شروع زودهنگام فصل سرد، تقریباً از دهم مهر اخطار آغاز فصل سرد در صنعت نفت برای تولید حداکثری اعلام و با توجه به نیاز برای افزایش تولید بیشتر از برنامه تکلیفی، اکنون درصد تحقق برنامه تولید این شرکت حدود ۱۲۲ درصد است که نشان می‌دهد نفت مناطق مرکزی بسیار بیشتر از برنامه تکلیفی به تعهد خود عمل کرده است. پیک مصرف گاز با توجه به سرمای هوا در بهمن بوده و در همین راستا حداکثر برنامه تولید تکلیفی گاز در بهمن پیش‌بینی می‌شود که ۲۴۲.۷ میلیون مترمکعب در نظر گرفته شده است.
برای دستیابی به این تولید چه عواملی تأثیرگذارند؟ و آیا این مقدار تولید با احتساب برداشت گاز از مخازن ذخیره‌سازی گاز است؟
اجرای دقیق برنامه‌های تولید و تعمیرات شرکت، تکالیف کمیته سوخت، همچنین اجرای طرح‌های توسعه‌ای و اصلاحی در رسیدن به تولید حداکثری تأثیرگذارند. امسال به‌دلیل تخصیص نیافتن زمان کافی، همچنین تغییرات در تقویم زمانی تعمیرات مناطق و ابلاغ دیرهنگام آن با مشکلات بسیاری مواجه شدیم و راندمان تعمیرات نیز تا حد زیادی تحت تأثیر قرار گرفت، اما با یاری خداوند و با دقت نظر عوامل اجرایی و نظارت دقیق همکاران ستاد و مناطق عملیاتی با آمادگی کامل به استقبال تولید پایدار زمستانی خواهیم رفت.
با توجه به سرمای هوا از ابتدای آبان امسال، اکنون با نیم درصد اختلاف در پیک تولید هستیم که این رقم فارغ از بازتولید گاز از مخازن ذخیره‌سازی است.
با افزایش برودت هوا، روزانه حدود ۲۵ میلیون مترمکعب گاز از دو مخزن ذخیره‌سازی قابل برداشت است که با احتساب آن، تولید گاز شرکت نفت مناطق مرکزی به بالای ۲۳۸ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد که معادل بیش از ۲۵ درصد از گاز تولیدی در کشور است، همچنین اگر برنامه توسعه‌ای و پروژه‌ای این شرکت نیز اجرایی شود، یک درصد به تولید گاز افزوده خواهد شد.
هرکدام از شرکت‌های تابع چه مقدار از این ۱۷۰ میلیون مترمکعب گاز را تولید خواهند کرد؟
میانگین تولید گاز شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی ۱۱۸ میلیون مترمکعب در روز بوده که بالاتر از برنامه تولیدی است، همچنین میانگین تولید در شرکت نفت و گاز شرق حدود ۴۳ میلیون مترمکعب در روز برآورد می‌شود. تولید گاز در شرکت نفت و گاز غرب نیز که عمده آن مربوط به میدان تنگ بیجار است، به بیش از ۶ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. میانگین کلی عملکرد شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در تولید گاز، حدود ۱۷۰ میلیون مترمکعب در روز است که در اوج مصرف به ۲۴۳ میلیون مترمکعب در روز بالغ می‌شود.
طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت مناطق مرکزی شامل کدام میدان‌های گازی می‌شود؟
حدود ۷۰ پروژه در شرکت نفت مناطق مرکزی مرتبط با تولید از آماده‌سازی چاه تا تکمیل واحدهای بهره‌برداری و پروژه‌های جمع‌آوری و تقویت فشار و جمع‌آوری گازهای مشعل در حال اجرا است که افزون بر نگهداشت تولید، افزایش تولید را نیز در پی خواهد داشت. بخشی از این پروژه‌ها، پروژه‌های جدید مرتبط با تولید است. بخش دیگر، اقدام‌های ترمیمی مانند استفاده از دستگاه لوله مغزی سیار یا دکل حفاری به‌منظور افزایش دبی یا بهینه‌سازی تولید است. با اجرای این طرح‌ها، ظرفیت تولید به حدود ۲۴۳ میلیون مترمکعب گاز در روز می‌رسد، اما اکنون در پیک مصرف حداکثر ظرفیت تولید ۲۳۸ میلیون مترمکعب در روز است.
برای افزایش تولید گاز در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، میدان‌های تحت حوزه زاگرس جنوبی در اولویت است که بر اساس آن در میدان دی حداقل دو حلقه چاه تا زمستان امسال با دبی مجموع ۳ میلیون مترمکعب راه‌اندازی خواهد شد. برای زمستان امسال همچنین افزایش ظرفیت در میدان‌های آغار و دالان نیز برنامه‌ریزی شده و شامل تکمیل چاه‌های شماره ۱۹ دالان و شماره ۱۸ آغار بوده و اگر حدود یک میلیون مترمکعب تولید برای هر چاه در نظر بگیریم، حدود یک درصد افزایش تولید محقق خواهد شد. اکنون چاه شماره ۱۹ دالان راه‌اندازی شده و در مدار تولید قرار گرفته و چاه شماره ۱۸ آغار پس از تکمیل خط جریانی و انجام اقدام‌های مربوطه در مدار تولید قرار خواهد گرفت.
همچنین راه‌اندازی ایستگاه تقویت فشار وراوی در حال انجام بوده که با راه‌اندازی این طرح عظیم به ۲ تا ۴ میلیون مترمکعب به تولید روزانه گاز اضافه خواهد شد. احداث، تکمیل و راه‌اندازی این ایستگاه که تلاش مجموعه مدیریت مهندسی و ساختمان این شرکت با استفاده از توان و امکانات پیمانکار داخلی است در شرف راه‌اندازی قرار دارد که یکی از نقاط درخشان خودکفایی و توانگری پیمانکاران و متخصصان داخلی و باعث افتخار است. از سوی دیگر در طرح ضربتی افزایش تولید گاز، در حوزه شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق، بهره‌برداری از میدان توس نیز برای امسال در نظر گرفته شده بود که احتمالاً با کمی جابه‌جایی در زمان بهره‌برداری همراه است. با بهره‌برداری از این میدان حدود ۳ میلیون مترمکعب به تولید شرکت نفت مناطق مرکزی افزوده خواهد شد.
در شرکت بهره‌برداری نفت و گاز غرب، راه‌اندازی دو حلقه چاه با مجموع دبی ۲ میلیون مترمکعب در دست انجام است که چاه شماره ۱۴ در شرف تولید قرار دارد.
در پایان خاطرنشان می‌شود افزون بر برنامه‌ریزی و اجرایی شدن تعمیرات اساسی تجهیزات و تأسیسات، انجام آزمایش‌های درون‌چاهی و اقدام‌های مربوط به افزایش برداشت گاز از تمام میدان‌های گازی قبل از شروع فصل سرما، اقدام‌های مقتضی در خصوص برنامه‌ریزی و تعریف پروژه‌های اصلاح فرآیندی به‌منظور کاهش زمان تعمیرات اساسی و توقف‌های ناخواسته در تمام شرکت‌های تابع صورت پذیرفته است تا این شرکت نقش پررنگ‌تری در رفع ناترازی انرژی، تولید ایمن، پایدار و حداکثری گاز داشته باشد.