یکپارچه‌سازی اراضی و توسعه گلخانه‌ها در کشور
به گزارش خبرنگار مهر، کشاورزی ایران تا بالندگی فاصله بسیار دارد. به گفته برخی کارشناسان این حوزه کشاورزی کشور به لحاظ فناوری ۳ دهه عقب‌تر از کشاورزی مدرن جهان و از نظر تولید محصولات ارگانیک ۵۰ سال با کشورهای فعال این حوزه فاصله دارد. کشت در ایران معیشتی بوده و کشاورزی به عنوان شغل دیده نمی‌شود. زمین‌های خرد و کوچک سبب شده تا تولید در بخش کشاورزی صرفه اقتصادی نداشته باشد. در خوش‌بینانه‌ترین حالت کیفیت فدای کمیت شده و تمام افتخار مدیران بخش‌های تحقیقاتی، آمار تولید ۱۳۵ میلیون تن محصولات کشاورزی است؛ آماری که در صادرات و ارزآوری جایگاه مهمی ندارد.
یکی از اشکالات کشاورزی ایران خرد شدن اراضی بوده که عدم صرفه اقتصادی خطر تغییر کاربری را افزایش داده است. از این رو، یکی از اهداف سازمان امور اراضی کشور از زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی یکپارچه‌سازی زمین‌های کشاورزی و واگذاری آن به افراد دارای صلاحیت است.
توسعه تولید غلات تا محصولاتی چون زیتون در فضای زراعی شهرهای استان تهران و سایر استان‌های کشور و همچنین گسترش گلخانه‌ها از برنامه‌های پیاده شده سازمان امور اراضی کشور در بحث یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی است.
رضا افلاطونی، رئیس سازمان امور اراضی کشور تیر ماه امسال در نامه‌ای به رؤسای سازمان جهاد کشاورزی استان‌ها، شیوه‌نامه یکپارچه‌سازی و تجمیع اراضی کشاورزی را ابلاغ کرد. در این نامه آمده است؛
بر اساس اولویت‌های موجود در تأمین امنیت غذایی و در جهت حفظ و یکپارچگی اراضی کشاورزی و افزایش تولیدات کشاورزی و طبق قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی، اقتصادی مصوب سال ۱۳۸۵ مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارت جهاد کشاورزی موظف شده تا ضمن جلوگیری از تفکیک، افراز و خرد شدن اراضی کشاورزی، با ارائه مشوق‌هایی نسبت به تشویق و ترغیب مالکان اراضی کشاورزی خرد و پراکنده به تجمیع و یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی اقدام کند، لذا در راستای آئین‌نامه اجرایی قانون مذکور و مصوبه هیأت وزیران و ابلاغیه‌های سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۲ وزیر جهاد کشاورزی و همچنین کارگروه ملی یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی و مصوبات قرارگاه مرکزی صدور اسناد، حفظ کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی مبنی بر تأکید بر اجرای طرح‌های یکپارچه‌سازی و تجمیع اراضی کشاورزی، «شیوه‌نامه اجرایی یکپارچه‌سازی و تجمیع اراضی کشاورزی» برای اجرا و نظارت ابلاغ می‌شود.
توسعه گلخانه‌ها با طرح یکپارچه‌سازی اراضی
در پنجمین تور رسانه‌ای سازمان امور اراضی کشور از مجموعه بزرگ گلخانه‌ای بازدید شد.
مهدی رحماندوست از فعالان حوزه یکپارچه‌سازی زمین‌های کشاورزی با بیان اینکه یکی از وظایف ما در سازمان امور اراضی توسعه کشاورزی است، گفت: در حال حاضر چالش آب سبب شده تا کشت به سوی کشاورزی گلخانه‌ای سوق پیدا کند.
وی افزود: یکی از پروژه‌های بزرگ در این خصوص یکپارچه‌سازی بیش از ۷۰ هکتار زمین بوده که ۵۰ واحد تولیدی در آن مستقر شدند.
این مسئول دولتی ادامه داد: پروژه یاد شده بالای ۹۰ درصد پیشرفت کرده و بخشی از آن به تولید گوجه‌فرنگی اختصاص یافته است.
بازار هر سال در دو ماه آبان و آذر با کمبود گوجه‌فرنگی و افزایش قیمت‌ها مواجه است که بنا بر تأکید رحماندوست تولید خارج از فصل این محصول در گلخانه این پروژه استان قزوین توجیه‌پذیر بوده و بخشی از نیاز بازار را پوشش می‌دهد.
این کارشناس امور اراضی ادامه داد: کشت گوجه‌فرنگی در فضای باز آب بر بوده در حالی که کشت گلخانه‌ای مصرف آب را به یک چهارم کاهش داده ضمن آنکه میزان برداشت در هر هکتار دو برابر می‌شود.
وی یادآور شد: تأمین آب این زمین‌ها به وسیله یک چاه با میزان آب دهی ۵۰ لیتر در ثانیه است.
وی اظهار کرد: سیاست سازمان امور اراضی واگذاری این زمین‌های یکپارچه شده به بهره‌برداران دارای صلاحیت است.
رحماندوست با اشاره به اشتغال مستقیم حدود ۶۰۰ نفر در این پروژه، عنوان کرد: اگر طرح به بهره برداری کامل برسد و تولید در تمام اراضی آغاز شود، حدود ۱۵ هزار تن محصول گلخانه‌ای به آمار فعلی تولید کشاورزی اضافه می‌شود.
به گفته این مسئول دولتی، ۵۳ قطعه در دل این ۷۱.۵ هکتار وجود دارد که بهره‌برداری کامل آن به میزان سرمایه گذاری برمی‌گردد.
به گزارش خبرنگار مهر، هر قطعه با مساحت ۷ هزار متر مربع به ۱۵ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد که ۴ میلیارد تومان آن آورده بهره‌بردار بوده و باقی در قالب تسهیلات با نرخ سود ۱۳ درصد از سوی بانک‌های عامل پرداخت می‌شود.
تغییر نگاه در بخش کشاورزی
در ادامه محمدحسین عطایی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین گفت: کشاورزی ایران خیلی به سوی استفاده از ظرفیت‌های فناوری و تکنولوژی‌های جدید حرکت نکرده است.
وی با بیان اینکه گیاه هم مانند بدن انسان بوده و نیاز به مراقبت دارد، بیان کرد: ما باید حافظ منابع طبیعی کشور باشیم.
وی اظهار کرد: ما بنا را بر نوسازی کشاورزی گذاشته‌ایم. بیش از ۴ میلیون تن محصول باغی، زراعی و دامی در استان قزوین تولید می‌شود و این استان در ۱۶ محصول رتبه اول تا ششم را دارد.
عطایی با اشاره به منابع پایه تاکید کرد: ۷۲ درصد تولید این استان وابسته به آب‌های زیرزمینی است و بیشترین بهره‌وری در حوزه آب در این استان انجام شده است.
این مسئول دولتی بخش کشاورزی تصریح کرد: کارها برای بهره‌وری آب از سال ۱۳۹۸ در استان آغاز شده و در تجمیع آب فعالیت زیادی صورت گرفته است.
عطایی در پاسخ به پرسش مهر درباره مکانیزاسیون و نوسازی ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی و کاهش ضایعات هنگام برداشت محصولات، اظهار کرد: بیش از ۱۱ هزار تراکتور در استان قزوین وجود دارد که حدود ۶۰ دستگاه از آنها پلاک گذاری شده‌اند.
وی افزود: بخش زیادی از تراکتورها در اختیار بهره‌بردارانی است که زمین کمتری دارند.
عطایی عنوان کرد: وزارت جهاد کشاورزی هر سال ردیف اعتباراتی برای خرید تجهیزات در نظر می‌گیرد و با حمایت دولت شرکت‌های تولیدکننده صنعتی در بخش ماشین آلات کشاورزی می‌توانند با افزایش تولید به طرح نوسازی تجهیزات کمک کنند.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از نکات مهم در بخش اجرای طرح‌ها، دیدن آنها در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. پروژه‌های زیادی در کشور به بهره برداری رسیده‌اند اما تأمین آب مورد نیاز آنها سبب شده تا سرمایه و هزینه‌های انجام شده بدون استفاده باقی بماند. یا طرحی تکمیل و آغاز شده اما پس نیم دهه با چالش منابع حیاتی مواجه شده و ناچار به تعطیل کردن شده‌اند.
امید است، طرح‌های در دست اقدام صرفاً با نگاه کوتاه‌مدت، هدف‌گذاری نشوند که عدم انجام آن هزینه کمتری برای اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد.