اولویت اردوغان در سرکوب خودمختاری کردها
۱۴:۲۳ – ۲۶ دی ۱۴۰۳
محاصره کوبانی از سپتامبر ۲۰۱۴ تا ژانویه ۲۰۱۵ و دفاع قهرمانانه نیرو‌های کردی در شمال سوریه نقطه‌عطفی در جنگ علیه داعش بود. حالا با سقوط حکومت بشار اسد، کوبانی بار دیگر نقشی کلیدی در جلوگیری از بازگشت این گروه تروریستی ایفا خواهد کرد.
در آن زمان، پیروزی در کوبانی نتیجه‌ای از ترکیب حملات هوایی ائتلاف در حمایت از کردها،کمک رسانی هوایی تسلیحات و مهمات و کمک‌های پزشکی از سوی ایالات متحده بود که با تقویت نیرو‌های پیشمرگه کردی از عراق همراه شد. این پیروزی همچنین منجر به تصمیم ایالات متحده برای مسلح کردن و آموزش نیرو‌های مخالف سوریه شد که خروجی آن به تشکیل نیرو‌های دموکراتیک سوریه (SDF) انجامید.
در اوج نبرد، «برنارد-هنری لوی»، فیلسوف فرانسوی، از ترکیه انتقاد کرد که انتخابش حمایت از داعش به جای کردها است و گفت که اردوغان به دلیل ترس‌های افراطی از ایجاد یک دولت کرد در مرز‌های خود دچار قضاوت غلط شده است. لوی مقایسه‌ای بین ویرانی کوبانی و سایر شهر‌های تاریخی همچون گورینیکا، استالینگراد و حلب انجام داد و هشدار داد که سقوط کوبانی فاجعه‌آمیز خواهد بود.
اکنون، با توجه به وضعیت جدید، شاهد تکرار وقایع گذشته هستیم. در ترکیه، مبارزه کردها برای دست‌یابی به نوعی خودمختاری و شناسایی فرهنگی توسط اردوغان مسدود شده است. فرآیند صلح با حزب کارگران کردستان (PKK) که با مذاکرات اسلو و آتش‌بس در سال ۲۰۱۳ آغاز شد، در نهایت به توافق دلماباچه در فوریه ۲۰۱۵ منتهی شد. اما در پی شکست حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) در انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ و بازگشت جنگ با PKK، فرآیند صلح به بن‌بست رسید.
در سال‌های بعد، اردوغان به دنبال تقویت قدرت خود به روش‌هایی همچون زندانی کردن رهبران کرد و ایجاد تغییرات در ساختار سیاسی ترکیه بود. حتی در سال ۲۰۲۱، تلاش‌هایی برای ممنوعیت HDP صورت گرفت و دمیرتاش، یکی از رهبران این حزب، به ۴۲ سال زندان محکوم شد.
سیاست‌های ترکیه در سوریه و مسئله کردها
در سوریه، مسئله خودمختاری کردها و همکاری ایالات متحده با نیرو‌های دموکراتیک سوریه (SDF) برای مقابله با داعش، مانعی جدی برای ترکیه است. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، در دیداری با احمد الشرع، وزیر امور خارجه سوریه، از گروه‌های کردی خواست تا نیرو‌های یگان‌های حفاظت مردم (YPG)، که ستون فقرات SDF هستند، را منحل کنند.
«جان ساورز»، رئیس سابق MI۶ و سفیر سابق بریتانیا در سازمان ملل، معتقد است که اردوغان به نظر می‌رسد که سوریه را از منظر مسئله کردها می‌بیند. با این حال، احمد ترک، سیاستمدار کرد کهنه‌کار، رد می‌کند که نقش حزب کارگران کردستان (PKK) ترکیه با حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (PYD) که از حزب PKK است، در جستجوی صلح یکی باشد.
زمانی که نیرو‌های اسد در سال ۲۰۱۲ از منطقه شمال شرقی سوریه که عمدتاً کردی‌نشین بود، خارج شدند، کردها اداره خودمختاری به نام روژاوا اعلام کردند. شاخه سیاسی آن، حزب اتحاد دموکراتیک (PYD)، وابسته به PKK از طریق عضویت مشترک در اتحادیه جوامع کردستان (KCK) است.
فرانچسکو سیکاردی معتقد است که سیاست ترکیه در سوریه بیشتر تحت تأثیر سیاست‌های داخلی قرار دارد، زیرا عملیات‌های نظامی ترکیه در سوریه در راستای نظرسنجی‌های عمومی و حمایت از اردوغان در داخل ترکیه است. به‌عنوان مثال، تقریبا ۹۰ درصد از مردم ترکیه از عملیات شاخه زیتون حمایت کردند که در آن ترکیه به محل تجمع کردها در عفرین حمله کرد و آن را اشغال کرد.
جنایات جنگی و عملیات‌های ترکیه در سوریه
با این حال، همراه با این عملیات‌های نظامی، فهرستی از جنایات جنگی که توسط ارتش ملی سوریه (SNA) صورت گرفت که مستند شده است. این گروه متشکل از تعدادی از گروه‌های شورشی است که با ترکیه همکاری می‌کنند. در اکتبر ۲۰۱۹، رئیس‌جمهور ترامپ اجازه داد تا عملیات سوم ترکیه به نام «چشمه صلح» آغاز شود، که به گفته ترامپ یک تصمیم «استراتژیک درخشان» بود، اما مایک والتز، مشاور امنیت ملی پیشنهادی ترامپ، آن را «یک اشتباه استراتژیک» دانست.
ویلیام وی روباک، دیپلمات ارشد آمریکا در شمال سوریه، در یادداشتی آن را «یک نمایش فاجعه‌آمیز» و «تلاشی عمدی برای پاکسازی قومی» دانست و اشاره کرد که اردوغان قصد دارد جمعیت کردها را با پناهندگان سوری از ترکیه جایگزین کند. این مشابه جابه‌جایی‌هایی است که پس از اشغال عفرین توسط ترکیه رخ داد.
آینده سوریه و تهدید داعش
پس از سقوط حکومت بشار اسد، ارتش ملی سوریه کردها را از تل‌رفعت بیرون کرده و به سمت منبج حرکت کرده است. نگرانی‌هایی وجود دارد که منبج نقطه شروع حمله به کوبانی باشد که از سوی ترکیه پشتیبانی خواهد شد. طبق گفته هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، « در اینجا تنها مسأله زمان است که PKK/YPG از بین برود». اردوغان همچنین اعلام کرده که ترکیه آماده است تا برای جلوگیری از «تقسیم» سوریه مداخله کند.
گزارش‌هایی نیز وجود دارد که ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده شروع به ساخت پایگاه نظامی در کوبانی کرده است، اما پنتاگون این موضوع را رد کرده است. با این حال، پنتاگون اذعان کرده که در حال حاضر ۲۰۰۰ سرباز آمریکایی در سوریه مستقر هستند که بیش از دو برابر آنچه که پیش از این تصور می‌شد، می‌باشد.
مارکو روبیو، نامزد ترامپ برای وزارت امور خارجه، منتقد سیاست خارجی ترکیه و سوابق حقوق بشری این کشور است. مایک والتز، مشاور امنیت ملی جدید ترامپ، همچنین قانون‌گذاری را برای اعمال تحریم‌ها علیه ترکیه به دلیل حملات به نیرو‌های کرد متحد آمریکا در شمال سوریه ارائه داده است. با توجه به تهدیدات احتمالی داعش، به نظر می‌رسد که نیاز به شفاف‌سازی در سیاست ایالات متحده ضروری است.