آغاز مبارزه با یک جریان مخرب و غیراصولی؛ «پلی بک» آفت سرود شده است

خبرگزاری مهر

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ ششمین جشنواره ملی موسیقی و سرود بسیج هنرمندان (آوای عشق) طی روزهای بیست و هشتم تا سی ام دی ۱۴۰۳ به همت سازمان بسیج مستضعفین توسط مجموعه بسیج هنرمندان کشور به دبیری رضا مهدوی در تالار بوعلی سینای شهر همدان برگزار می‌شود.

این جشنواره در ۲ مرحله استانی و ملی برگزار می‌شود و براساس آماری که از سوی مدیران برگزاری این رویداد ارائه شده، هنرمندان اکثریت استان‌ها در آن مشارکت جدی داشته‌اند.

احمد صدری، سید احمد میرمعصومی، دامون شش بلوکی هنرمندانی بودند که پس از معرفی داوران استانی، آثار شرکت‌کننده را در سه حوزه سرود، آکاپلا و تک آهنگ مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و آثار منتخب را برای شرکت در مرحله نهایی معرفی کردند. این در حالی است که براساس برنامه ریزی‌های انجام گرفته، محمدعلی گلپایگانی (گلریز)، هادی آرزم، بهنام صبوحی، مجید اخشابی و رضا مهدوی نیز اعضای هیئت داوران بخش نهایی این جشنواره را در سه بخش سرود، آکاپلا و تک آهنگ‌ها در گونه‌های مختلف تشکیل می‌دهند.

حضور گسترده و جذب حداکثری استعدادهای جوان، شناسایی، ساماندهی و حمایت از استعدادهای خلاقِ آواز جمعی (آکاپلا، سرود، هم سرایی و …)، ایجاد امکان حضور استعدادها (فردی و جمعی) در مجامع، برنامه‌ها، جشنواره‌ها، مراسم و هم فکری برای گسترش و تحکیم حرکت‌های هنرمندانه از طریق سرود در منطقه و جهان از اهداف برگزاری جشنواره ملی موسیقی و سرود بسیج هنرمندان (آوای عشق) عنوان شده است. ضمن اینکه «فلسطین»، «ایثار و شهادت»، «شعار سال: جهش تولید با مشارکت مردم»، «بسیج» و «آزاد» نیز به عنوان محورهای موضوعی این دوره از جشنواره معرفی شده‌اند.

برگزاری این رویداد ملی بهانه‌ای شد تا تعدادی از دست اندرکاران جشنواره به دعوت گروه هنر خبرگزاری مهر در یک نشست رسانه‌ای به تشریح جزییات پروژه‌ای بپردازند که قرار است پس از برگزاری جشنواره برنامه‌ها و فعالیت‌های دیگری را در حوزه توسعه موسیقی و سرود کشور انجام دهند. مسیری که به گفته آنها هنوز در مراحل ابتدایی است و تا رسیدن به نقطه مطلوب فعالیت‌ها و برنامه‌های زیادی وجود دارد که هم جواری با دیگر جشنواره‌های مشابه نه تنها به ضرر مجموعه نیست بلکه موجب توسعه جریانی از موسیقی می‌شود که می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

آرش زینال خیری مسئول سازمان بسیج هنرمندان کشور، رضا مهدوی آهنگساز، نوازنده، مدرس، رئیس و دبیر ششمین جشنواره ملی موسیقی و سرود بسیج (آوای عشق) و مجید هودن مسئول امور انجمن‌های هنری ادبی بسیج هنرمندان از جمله افرادی بودند که در این نشست ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری این جشنواره به تشریح اهداف مختلف این رویداد پرداختند.

تلاش برای تبدیل رویدادهای «دوسالانه» به جشنواره‌های «سالانه»

آرش زینال خیری مسئول سازمان بسیج هنرمندان کشور در ابتدای این نشست رسانه‌ای با اشاره به دلایل و لزوم تعدد برگزاری جشنواره‌های هنری در حوزه موسیقی و سرود بسیج و اینکه چرا برنامه‌ای برای یکسان سازی و برگزاری یک پارچه رویدادهای موسیقی این چنینی ارائه نمی‌شود، گفت: سازمان بسیج هنرمندان در سال جاری کار خود را با پنج جشنواره مختلف در حوزه‌های فیلم، موسیقی، تئاتر، هنرهای تجسمی و آرش زینال خیری: خوشبختانه به واسطه همکاری‌ها و برنامه ریزی هایی که انجام گرفته، جشنواره‌های تئاتر، فیلم و هنرهای تجسمی از قالب «دو سالانه» به «سالانه» تغییر وضعیت داده و امیدوارم شرایط به گونه‌ای هدایت شود که بتوانیم جشنواره‌های موسیقی و عکس را نیز به صورت سالانه برگزار کنیم عکس آغاز کرده است. مسیری که بنا داریم در سال آینده نیز آن را در حوزه‌های فرهنگی نظیر شعر و ادبیات نیز گسترش دهیم و امیدوارم بتوانیم در اجرای این اهداف موفق باشیم. این توضیح را هم بدهم که خوشبختانه به واسطه همکاری‌ها و برنامه ریزی هایی که انجام گرفته، جشنواره‌های تئاتر، فیلم و هنرهای تجسمی از قالب «دو سالانه» به «سالانه» تغییر وضعیت داده و امیدوارم شرایط به گونه‌ای هدایت شود که بتوانیم جشنواره‌های موسیقی و عکس را نیز به صورت سالانه برگزار کنیم.

وی درباره ضرورت برگزاری جشنواره موسیقی و سرود بسیج تصریح کرد: به طور حتم در برگزاری جشنواره موسیقی و سرود بسیج ضرورتی احساس کردیم؛ چرا که تولید سرود از مولفه‌های مهم هنری در کشورمان است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی موجب ایجاد شرایطی بسیار مطلوب برای تولید آثار مختلفی شد و همه ما با آن خاطرات زیاد و ارزنده‌ای داریم. شرایطی که به دلیل وجود گونه‌های متعدد موسیقی در کشور می‌تواند بعد از وقفه‌ای موجب تولید آثار بدیع و خلاقانه ای شود که ریشه آنها را می‌توان در سبک‌ها و ملودی‌های اقوام ایران پیدا کرد. فضایی که باید بتواند پوشش دهنده تمام گروه‌های سنی جامعه ایرانی به معنای واقعی کلمه باشد.

زینال خیری تصریح کرد: طی سال‌های اخیر ما شاهد جشنواره‌های مختلفی در عرصه هنر به ویژه موسیقی بودیم که من شخصاً اعتقاد دارم هنر و فرهنگ ما آن قدر غنی است که ما هرچه قدر در قالب جشنواره و برنامه کار کنیم کم است. بنابراین در همین حوزه موسیقی و سرود اگر به برگزاری رویدادی که در بسیج برگزار شده، اکتفا کنیم، به اعتقاد من نوعی محدود کردن است چرا که هر جشنواره‌ای ولو با کلید واژه سرود سیاست‌های خاص خود را دارد. آنچه برای سازمان بسیج هنرمندان در حوزه موسیقی و سرود اهمیت دارد، یک نگاه ملی و سراسری به تمامی کشور است که می‌خواهیم آن را در هر رویدادی گسترش دهیم. همین حالا هم به دلیل وسعت برنامه‌های سازمان بسیج هنرمندان که دربرگیرنده تشکیل ۴۰۰ کانون در استان‌های مختلف است گروه‌های زیادی برای حضور در بخش‌های مختلف جشنواره‌های هنری ما اعلام آمادگی کرده‌اند که به نظرم این باعث شادابی و طراوت یک جامعه آماری می‌شود و ارتباطی هم به موازی کاری ندارد. بنابراین شخص من این فکر را ندارد که با نهادی یا مجموعه موازی کاری کرده‌ایم.

«موازی کاری»، «کم توجهی» و چند داستان دیگر

رضا مهدوی آهنگساز، مدرس دانشگاه و دبیر جشنواره بین المللی موسیقی فجر که دبیری این دوره از جشنواره موسیقی و سرود بسیج هنرمندان کشور را به عهده دارد هم در پاسخ به پرسشی مبنی بر موازی کاری جشنواره‌ای تصریح کرد: اگر بخواهیم از منظری نگاه کنیم که یک جشنواره موازی با جشنواره‌ای دیگر در زیر مجموعه یک نهاد برگزار می‌شود، به نظرم اشکالی ندارد. چون ما در کشوری زندگی می‌کنیم که فراوانی بسیار زیادی دارد و همه می‌توانند به تناسب علاقه و گرایش فرهنگی هنری شان انتخاب کنند. جشنواره موسیقی و سرود بسیج هنرمندان هم از این قاعده مستثنا نیست. اتفاقاً من براین باورم اگر رویکردهای فنی و هنری درست و اصولی باشد قطعاً سرود با چنین جشنواره‌هایی توسعه پیدا می‌کند. بنابراین بنده و همکارانم ادعا می‌کنیم که هیچ موازی کاری در برنامه ما نیست. شاید در برخی عناوین مترادف هم حرکت می‌کنیم اما یقین بدانید که نوع داوری‌ها و چینش ما با دیگر جشنواره‌های مرتبط با سرود بسیار متفاوت است.

وی ضمن قدردانی از استانداری، شورای شهر، شهرداری، آموزش و پرورش و صدا و سیمای استان همدان دربرگزاری جشنواره موسیقی و سرود آوای عشق افزود: این نکته را هم باید بگویم که انجمن موسیقی سازمان بسیج هنرمندان بنیان‌گذار برنامه‌ها و طرح‌های خوبی در حوزه موسیقی و سرود بوده است. ضمن اینکه ما امسال قرار بود شاهد برگزاری فصل جدیدرضا مهدوی: آنچه برای من و سازمان بسیج هنرمندان بسیار بسیار اهمیت دارد ایستادگی دربرابر «پلی بک خوانی» طی برگزاری چنین رویدادهایی است که به نظرم بلای جان سرود کشور در سال‌های اخیر شده است جشنواره‌ای باشیم که گام نخست آن می‌بایست از سال گذشته اتفاق می‌افتاد اما به دلیل برخی کم توجهی‌ها در دوره گذشته، این اتفاق نیفتاد. کما اینکه فعالیت‌هایی خوبی هم در استان‌های فارس و لرستان و دیگر مناطق کشور داشت شکل می‌گرفت اما به واسطه همین مسائل و مشکلاتی که گفتیم فضای برگزاری درست و منسجم جشنواره به این دوره رسید. در این مجال طبیعتاً از خلاء به وجود آمده هم ممکن است برنامه‌ها و پروژه‌های دیگری در بدنه بسیج شروع به فعالیت کنند که بنده اصلاً نه مانع آنها هستم و نه مخالف برگزاری آن. حتی شاید موضوعات مشترکی هم داشته باشیم. اما آنچه برای من و سازمان بسیج هنرمندان بسیار بسیار اهمیت دارد ایستادگی در برابر «پلی بک خوانی» طی برگزاری چنین رویدادهایی است که به نظرم بلای جان سرود کشور در سال‌های اخیر شده است.

دبیر ششمین جشنواره موسیقی و سرود سازمان بسیج هنرمندان (آوای عشق) ادامه داد: متاسفانه امروز شاهد این روند هستیم که بسیاری از گروه‌های سرود کشور می آیند و در حضور عالی‌ترین مراجع دولتی و کشوری و لشگری به اجرای برنامه می‌پردازند اما وقتی به تماشای اجرای آنها می‌نشینیم می‌بینیم که آنها ایستاده‌اند و فقط لب خوانی می‌کنند و این قالب «پلی بک» است که پیش روی مخاطبان ارائه می‌شود. موضوعی که بسیار نگران کننده است. ما می‌خواهیم در این جشنواره زیرساخت‌های آموزشی را به پشتوانه قدمت و تجربه مجموعه‌ای به نام سازمان بسیج هنرمندان ایجاد کنیم که بتواند خلاهای آموزشی این حوزه را برطرف کند. مسیری که می‌تواند با آموزش هنرمندان و مربیان در سال بعد شکوفا شود و ما شاهد به ثمر نشستن فعالیت‌ها و برنامه ریزی از پس برگزاری جشنواره‌ای شویم که با هدف درستی پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد. در این میان دیگر مجموعه‌ها و نهادها هم می‌توانند برحسب موضوعات کاری خود برنامه‌ها و رویدادهای مورد نظر خودشان را برگزار کنند.

تلاش برای تحقق واقعی شعار «جذب حداکثری» در موسیقی و سرود

مهدوی تصریح کرد: به نظرم هرچه جشنواره دراین زمینه برگزار کنیم کم است. اصلاً عدد و رقم این جشنواره در مقایسه با جامعه آماری که در حوزه موسیقی و سرود فعالیت می‌کنند عدد ناچیزی است. حتی درباره تامین مخارج جشنواره هم باید بگویم که خوشبختانه در این زمینه مدتی است استان‌ها نیز پای کار هستند و در حد توان و امکانات خود به جشنواره‌های موضوعی کمک می‌کنند.

مدیر انجمن موسیقی سازمان بسیج هنرمندان کشور گفت: من لازم است در همین جا از سردار غلامرضا سلیمانی رئیس سازمان بسیج مستضعفین هم تشکر کنم که با انتخاب آرش زینال خیری به عنوان رئیس سازمان بسیج هنرمندان که خود از بدنه انجمن‌های فرهنگی هنری بسیج بود خون تازه ای را وارد رگ‌های این مجموعه ارزشمند کرد. به اعتقاد من حضور آرش زینال خیری در این مجموعه که سابقه بسیار خوبی هم در عرصه رضا مهدوی: همراهی سردار سلیمانی و آرش زینال خیری دربرگیرنده نتایج مثبتی بود و باعث شد ما به نحو احسن از عملکردمان دفاع کرده و علیرغم برخی از گفته‌ها که ما را به موازی کاری نسبت می‌دادند فضایی را پیش روی خودمان ترسیم کنیم که می‌تواند مترادف با تقویت سرود به عنوان یک جریان مردمی حوزه هنر باشد تهیه کنندگی و سینما دارد موجب شد تا او به واسطه آشنایی با حوزه فرهنگ و هنر ما را فرابخواند و بگوید که چرا جشنواره موسیقی و سرود بسیج در دوره گذشته برگزار نشد؟ در حالی که باید گفت در دوره‌های گذشته شکاف زیادی به وجود آمده بود که مانع انجام بسیاری از کارها می‌شد. حالا هم همه ما آمدیم تا با شعار «جذب حداکثری» فضایی را به سهم خود فراهم سازیم تا همه بتوانند در این جشنواره حضور پیدا کنند و چه خوب که داوران به عالی‌ترین شکل ممکن کارها را برای حضور در بخش نهایی انتخاب کردند.

مهدوی با اشاره به نحوه حضور گروه‌های شرکت کننده اظهار کرد: طبق برنامه ریزی های انجام گرفته چهار گروه «آکاپلا»، شانزده گروه «سرود» و نزدیک به ۱۰ «تک آهنگ» مورد ارزیابی سه داور نخبه حوزه موسیقی جشنواره موسیقی و سرود بسیج (آوای عشق) قرار می‌گیرند. شرایطی که به نظرم دربرگیرنده یکی از کم سابقه ترین رویدادهای حوزه سرود در بخش کیفیت است و فضایی فراهم شده تا آنها در قالبی کاملاً تخصصی و حقیقی مورد ارزیابی قرار بگیرند. شرایطی که به واسطه همراهی سردار سلیمانی و آرش زینال خیری دربرگیرنده نتایج مثبتی بود و باعث شد ما به نحو احسن از عملکردمان دفاع کرده و علیرغم برخی از گفته‌ها که ما را به موازی کاری نسبت می‌دادند فضایی را پیش روی خودمان ترسیم کنیم که می‌تواند مترادف با تقویت سرود به عنوان یک جریان مردمی حوزه هنر باشد. مسیری که در عین حال اجازه می‌دهد تا دیگر مجموعه‌ها نیز به فعالیت‌های خود بدون هیچ رقابت مسمومی ادامه دهند. آنچه برای ما بسیار مهم بود الگوسازی و نمونه آفرینی برای رسیدن به کیفیت است که امیدوارم روزی بتوانیم به طور کامل شاهد تحقق آن باشیم.

مجید هودن مسئول امور انجمن‌های هنری ادبی بسیج هنرمندان هم در ادامه صحبت‌های مهدوی تاکید کرد: به اعتقاد من موازی کاری شاید در جایی بد باشد اما در برخی از فعالیت‌ها نیز می‌تواند دربرگیرنده نتایج مطلوبی باشد. در زمینه برگزاری جشنواره موسیقی و سرود بسیج هم ماجرا به گونه‌ای است که ما به دلیل جامعیتی که در بسیج هنرمندان داریم نمی‌توانیم آن را موازی کاری با دیگر رویدادهای مرتبط با سرود و موسیقی بدانیم چرا که ما مجموعه‌ای هستیم که ۸۰ هزار عضو دارد. مرجعیتی که در هیچ جای دیگر نیست. شرایطی که موجب شده تا در سال آینده برنامه ریزی ها را به شکلی طراحی کنیم که جشنواره موسیقی و سرود بسیج در قد و قواره‌هایی گسترده‌تر برگزار شود که توسعه بخش تک خوانی یکی از این برنامه‌ها است.

جشنواره موسیقی مقاومت فراموش شده و پرسش‌های بی پاسخ

رضا مهدوی در ادامه این نشست خبری بود که در جواب سوالی مبنی براینکه چرا سازمان بسیج هنرمندان کشور به بهانه کسب تجربه در جشنواره موسیقی و سرود «آوای عشق» مقدمات و برنامه ریزی هایی را برای احیای جشنواره خاموش شده «موسیقی مقاومت» که در زمان برگزاری خود نتایج کم و بیش خوبی را هم در پیش گرفته بود، انجام نمی‌دهد، گفت: من کاملاً با حرف شما درباره جشنواره موسیقی مقاومت موافقم و اتفاقاً یکی از پرسش‌های من هم است که چرا یک جشنواره موضوعی مهم و ملی که داشت مسیر خود را پیدا می‌کرد به یک باره فراموش شد و کسی هم پاسخ نداد. حتی من بر این باورم باید در جشنواره مهمی چونرضا مهدوی: سرود باید ریتم‌های ساده ای داشته باشد که مردم بتوانند با آنها ارتباط برقرارکنند. مسیری که متاسفانه آغشته به تنظیم‌های آن چنانی شده که حتی میزان صدای آهنگ‌ها را بالاتر از گروه سرود تنظیم می‌شود. گویی برخی از آهنگسازان در این قالب می‌خواهند سرودها را مصادره به مطلوب کنند جشنواره بین المللی موسیقی فجر هم چنین شاخه‌ای وجود داشته و گروه‌هایی از کشورهای اسلامی به منظور ارائه آثارشان در این بخش به جشنواره بیایند و کارهای خود را اجرا کنند. اما درباره اینکه نام جشنواره موسیقی «آوای عشق» در قالب عنوان جشنواره موسیقی مقاومت تعریف نشود نکته‌ای نیست که با آن موافق باشم چون عنوان موسیقی مقاومت می‌تواند در کنار دیگر موضوعات به جشنواره موسیقی سرود بسیج اضافه شود.

وی ادامه داد: من معتقدم جشنواره موسیقی و سرود «آوای عشق» باید به صورت یک رویداد مستقل برگزار شود. این جشنواره باید مصداق عینی عبارت «سرود به ما هو سرود» باشد. ما در این جشنواره می‌خواهیم سرود در دوران پیروزی انقلاب اسلامی و دوران هشت سال دفاع مقدس که بهترین نمونه‌ها بوده و هنرمندان بزرگی هم خالق آن بودند اما از نیمه دهه هفتاد به فراموشی سپرده شد دوباره در این جشنواره متبلور شود. متاسفانه اغلب سرودهای دهه نود ما تبدیل به موسیقی‌های پاپی شده‌اند که اصلاً سرود نیستند. در حالی که سرود باید خالص باشد. سرود باید ریتم‌های ساده ای داشته باشد که مردم بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. مسیری که متاسفانه آغشته به تنظیم‌های آن چنانی شده که حتی میزان صدای آهنگ‌ها را بالاتر از گروه سرود تنظیم می‌کنند. گویی برخی از آهنگسازان در این قالب می‌خواهند سرودها را مصادره به مطلوب کنند.

این کارشناس حوزه موسیقی تصریح کرد: اینکه بیاییم مقوله «سرود» را با موسیقی پاپ ترکیب کنیم، خیلی اشکال دارد. وقتی همه جا را موسیقی پاپ فرا گرفته چرا ما باید بیاییم و با سرودی که برای ما قداست دارد چنین برخوردهایی کنیم. سرود جریان ریشه دار تاریخی در کشور ما دارد که از زمان علینقی وزیری تا به امروز در اشکال بسیار ارزشمندی پیش روی مخاطبان قرار گرفته است. ما این همه خوراک و مخزن خوب برای سرود داریم که می‌توانیم از آنها استفاده‌های بسیاری خوبی ببریم اما چرا به راحتی اسامی تعداد محدودی آهنگساز به طور دائم در همه سرودها دیده می‌شود. من اعتقادی به مافیای سرود ندارم اما اینها نکاتی است که ما در این جشنواره روی آنها توجه داریم و امیدوارم شرایط به گونه‌ای هدایت شود که بتوانیم سال بعد نتایج مطلوب آن را به دست آوریم. پس بنده با عنوان جشنواره موسیقی مقاومت کاملاً موافقم اما بر این باورم که این رویداد باید در شرایط دیگری برگزار شود و جشنواره موسیقی و سرود «آوای عشق» هم به صورت مستقل به کار خود ادامه دهد.

آرش زینال خیری مسئول سازمان بسیج هنرمندان هم در ادامه صحبت‌های مهدوی گفت: «بسیج» چتری بر جغرافیای ایران زمین است که به لطف خداوند چتری برای تمام دنیا خواهد شد. «بسیج» واژه‌ای مترادف با نظامی گری نیست. بسیج مترادف با مردمی بودن است. سازمان بسیج هنرمندان هم در همین قالب و معنی کار می‌کند. یعنی کسانی که در اینجا کار می‌کنند شرایطی را فراهم می‌سازند تا آثارشان را به مردم ارائه دهند. بنابراین موضوع برگزاری جشنواره‌ها هم در همین قالب تعریف می‌شود. به طور مثال ما الان در سازمان بسیج جشنواره تئاتر مقاومت و جشنواره تئاتر «سودای عشق» را داریم که جشنواره تئاتر مقاومت در قالبی تخصصی و سراسری به موضوع «مقاومت» می‌پردازد اما جشنواره تئاتر «سودای عشق» به یک موضوع خاص محدود نیست و تلاش می‌کند تا به دیگر مفاهیم نیز بپردازد.

وی در پایان این بخش از صحبت‌هایش تصریح کرد: قطعاً بنده هم موافق برگزاری جشنواره موسیقی مقاومت هستم و بر این باورم جای آن خالی است اما به نظر می‌آید جایگاه برگزاری جشنواره در فضایی خارج از سازمان بسیج هنرمندان است که می‌تواند در قالبی منسجم و مهم پیش روی مخاطبان قرار گیرد. فضایی که می‌تواند در کنار رویدادهایی چون جشنواره موسیقی و سرود «آوای عشق» دربرگیرنده اتفاقات موثری باشد.

ادامه دارد…