خاموشی ستارهها در آسمان هنر تجسمی؛ از ژنرال گرافیک تا هنرمندان نوگرا

خبرگزاری مهر -گروه هنر-آزاده فضلی؛ یکی از افسوسهای خبرنگاری هنری، انتشار خبر درگذشت چهرهها و مفاخر هنری است که هر کدام از آنها با آثارشان روح انسانها را تازه میکردند. وقتی هنرمندی از دنیا میرود، نه تنها یک فرد بلکه یک دنیا از زیبایی و احساس را از دست میدهیم. آنها با خلاقیت و استعدادشان، ما را به دنیای شگفتانگیزی میبرند؛ هنرمندانی که با هنرشان زندگی را زیباتر کردند، حالا در یادهایمان زندهاند. هر لحن، هر رنگ و هر خطی که از آنها باقی مانده است، صدای آنها را در دلهایمان زنده نگه میدارد. هنر بیپایان است اما فقدان یک هنرمند بزرگ، به خاموشی یک ستاره در آسمان میماند.
هنرمندان با آثار خود میتوانند الهامبخش نسلهای جدید باشند؛ همچنان که آثار هنری، نمایانگر تاریخ و فرهنگ یک جامعه هستند. وقتی هنرمندی با زندگی وداع میکند، آثارش به عنوان گنجینهای فرهنگی باقی میماند و نسلهای بعدی میتوانند از آن بهرهبرداری کنند و با آداب و رسوم گذشته آشنا شوند. همچنین، هنر میتواند تجربههای انسانی را به اشتراک بگذارد. آثار هنری به ما کمک میکنند تا احساسات و تجربیات مشترکی را درک کنیم حتی اگر خالقش قرنها قبل زندگی کرده باشد. این پیوند عمیق، حس همدردی و همبستگی را در جامعه تقویت میکند. بسیاری از هنرمندان آثار خود را به عنوان ابزاری برای تغییر اجتماعی خلق کردهاند؛ پیامهای آنها میتواند موجب آگاهی بخشی و تغییرات مثبت در جامعه شود و حتی پس از درگذشتشان، این پیامها ادامه دارند و الهامبخش مبارزات اجتماعی به شمار میروند. آثار هنری میتوانند به عنوان منبعی از آرامش و تسلی برای افرادی که در حال درد یا از دست دادن هستند، نیز عمل کنند.
به رسم سالانه گروه هنر خبرگزاری مهر، یادی از درگذشتگان عرصه هنرهای تجسمی خواهیم داشت و برای شادی روح آنها فاتحهای قرائت میکنیم. روحشان شاد و یادشان گرامی.
در ادامه به بازخوانی اخبار ناگوار از سفر ابدی هنرمندان تجسمی در سال ۱۴۰۳ میپردازیم.
پریسا جعفری هنرمند طراح و نقاش
پریسا جعفری از مدرسان و هنرمندان عرصه طراحی و نقاشی در روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ بر اثر ابتلا به بیماری سرطان در سن ۵۸ سالگی دار فانی را وداع گفت. این هنرمند که عمده فعالیتهایش متمرکز بر تدریس در هنرستانها و مراکز آموزش عالی حوزه طراحی و نقاشی خارج از تهران بود، دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته نقاشی از دانشگاه الزهرا بوده و پس از آن در رشته ارتباط تصویری و رشته پژوهش هنر مدرک کارشناس ارشد خود را دریافت کرده است.
فعالیت در حوزه طراحی پارچه و لباس، تدریس در دانشگاه فرهنگیان مشهد، دانشگاه آمل، دانشگاه بابل، دانشگاه آزاد اسلامی شهرهای مختلف استان مازندران از جمله فعالیتهای این هنرمند فقید در حوزه هنرهای تجسمی است.
۱۵ خرداد؛ هادی جمالی هنرمند نقاش و مدرس
هادی جمالی نقاش نامدار کشور و عضو موسسه هنرمندان پیشکسوت که مدتی بیمار بود، شامگاه ۱۵ خرداد در سن ۷۴ سالگی در بیمارستان درگذشت.
هادی جمالی در اردیبهشت سال ۱۳۲۹ در شیراز متولد شد. وی فارغالتحصیل معماری داخلی از دانشگاه هنر و کارشناسیارشد طراحیصنعتی از دانشکده هنر معماری دانشگاه آزاداسلامی است و علاوه بر تحصیل در این رشتهها، به نقاشی نیز پرداختهاست. جمالی در سبک آبستره اکسپرسیونیسم کار میکرد و معتقد بود این سبک، نوعی از آبستره است که تأثیر شدیدتری دارد و تا اندازهای در آن خشونت به کار رفتهاست؛ به این معنا که آبستره رمانتیک نیست و به نوعی جدیتر و با سرعتی بیشتر کار میشود.
وی همچنین سابقه تدریس دانشگاهی دارد و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، عضو افتخاری انجمن هنرمندان نقاش ایران و عضو چندین گروه هنری است. محمدهادی جمالی آثارش را در نمایشگاههای انفرادی و گروهی بسیاری، در داخل و خارج از کشور به نمایش گذاشته بود. جمالی در زمینه هنر بسیار فعال بود و کسب جوایز مختلف، ارائه مقالات هنری در سمینارهای دانشگاهی و مراکز فرهنگی، تألیف کتابهای آموزش طراحی، داوری مسابقات هنرهای تجسمی و اجرای نقاشیهای دیواری در تهران از جمله فعالیتها و دستاوردهای هنری این هنرمند است. هادی جمالی کتابی نیز با عنوان «اسکیس و راندو با ماژیک و رواننویس» چاپ کرده که حاصل ۲۶ سال تجربه تدریس اوست. او مدرک درجهیکهنری دارد و از سال ۱۳۹۲ عضو مؤسسه هنرمندان پیشکسوت بود.
۲۶ خرداد؛ محمدرضا ریاضی پژوهشگر و استاد دانشگاه
محمدرضا ریاضی پژوهشگر و استاد تاریخ هنر، شامگاه ۲۶ خرداد در ۷۴ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
محمدرضا ریاضی در کارنامه کاری و فعالیتهای تحقیقاتی و پژوهشی خود، ریاست کتابخانه موزه ملی ایران، عضویت در شورای پژوهشی موزه ملی ایران، نماینده سازمان میراث فرهنگی در کمیته حافظه جهانی یونسکو و مدرس تاریخ هنر ایران و جهان در دانشکدههای هنر دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، الزهرا، شهید بهشتی، بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه هنر، مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی و دانشگاه هنر اصفهان را دارد. تالیف و ترجمه بیش از ۷۰ کتاب و مقاله در مورد هنر و تمدن ایران و جهان در کارنامه علمی و هنری محمدرضا ریاضی است. خاطره کلاسهای او در ۴ دهه گذشته همیشه با دانشجویان گرافیک خواهد بود.
۲۷ تیر؛ فرهاد مشیری هنرمند نقاش
فرهاد مشیری هنرمند نقاش پرآوازه ایرانی که پس از مرگ همسرش از ایران کوچ کرد و در انگلیس زندگی میکرد، ۲۷ تیر در سن ۶۱ سالگی بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت. امیرناصر اخلاقیفرد از دوستان فرهاد مشیری با انتشار عکسی از خود و این هنرمند، در صفحه شخصی اش خبر از درگذشت مشیری داد.
فرهاد مشیری هنرمند نقاش نوگرا متولد ۱۳۴۲ شیراز ابود. او در فهرست ۵۰۰ هنرمند برتر جهان در سال ۲۰۱۲ قرار گرفته است. فرهاد مشیری خود را با آثار شوخ طبعانه و در عین حال عمیق، به دنیا شناساند اما جامعه هنری ایران تنها دوست داشت کوزههای عاشقانه او را ببیند و این آثارش نیز در حراج تهران به فروش میرسید. فرهاد مشیری در ایران اغلب با نقاشیهای کوزهاش شناخته میشود اما او با تلفیق عناصر بصری گذشته و حال میکوشید رابطه سنت و تجدد را در ایران امروز نشان دهد. او در سال ۱۳۸۷ با الهام از خمها و کوزههای سفالی شیراز، دست به خلق مجموعه آثاری زد که بعدها به نقاشیهای کوزه معروف شدند. ویژگی بارز فرهاد مشیری در خلق آثاری چشمگیر و جذاب با گرایش به هنر پاپ است اما در کنار خلق این نوع آثار که با تأکید بر ترویج «مفهوم دوگانگی» در عرصه هنر معاصر پدید میآیند.
سبک خاص مشیری در رنگآمیزی حروف و اعداد (در کنتراستی معنادار) بر گستره بوم و پوسته شدن سطح رنگ، استعارهای بدیع از بازآفرینی روزگار تاریخی از دسترفتهای است که با دستکاری در ساختار و اندازه نقوش و درخشاننمایی بخشهایی از اثر در عین سادگی ظاهری، گستره جستوجویی تاریخی و محتوایی در هنرهای کهن ایران، همچون خوشنویسی و سفالگری را یادآور میشود. مسألهای که همواره یکی از منابع الهام آثار وی بوده است.
مشیری توانست از سال ۲۰۰۶ با شرکت در حراجهای خاورمیانه طرفداران و خریداران زیادی را به خود جلب کند. وی اولین هنرمند اهل خاورمیانه است که کارش در سال ۲۰۰۸ به قیمتی بیش از یک میلیون دلار به فروش رسید. آثار این هنرمند در دورههای متفاوت حراج تهران حضور دارد و به فروش میرسد. در بیستمین حراج تهران که ۱۵ تیر برگزار شد، اثر «شمارههای سیاه روی سفید» فرهاد مشیری ۱۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان چکش خورد.
۶ مرداد؛ مصطفی غیاث هنرمند معرق کار
مصطفی غیاث هنرمند پیشکسوت معرق سنگ، ۶ مرداد ۱۴۰۳ در سن ۸۵ سالگی درگذشت. مرحوم غیاث، یک فرزندش را در جبهههای حق علیه باطل تقدیم ایران کرده بود.
مصطفی غیاث سال ۱۳۱۸ در اصفهان به دنیا آمد. او مدرک درجه ۱ هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشت و از سال ۱۳۹۴ به عضویت مؤسسه هنرمندان پیشکسوت درآمده بود. مسجد قائم چیذر نخستین مسجد تهران است که کتیبههای آن در سال ۱۳۷۵ به دست مصطفی غیاث با هنر معرق سنگ تزئین شد. نقوش معرق برجسته سنگ مهدیه تهران و حسینیههای مشهد از دیگر آثار اوست.
از ماندگارترین آثار این هنرمند میتوان به معرق سنگ گنبد مسجد طباطبایی در حرم حضرت معصومه (س) که با نقوش الله و پنج تن طراحی شده است، اشاره کرد. این گنبد بسیار منحصر به فرد است، چراکه در هیچ جای دنیا گنبدی یافت نمیشود که هم سنگی و هم منقش به معرق باشد.
۹ مرداد؛ هاشم بدری هنرمند نقاش
محمدهاشم بدری معروف به هاشم بدری هنرمند نقاش و صاحب تکنیک «بدریسم» ۹ مرداد ۱۴۰۳ در منزل خود دار فانی را وداع گفت. هاشم بدری از جانبازان دوران دفاع مقدس بود که تکنیک کاردک بدریسم را در سال ۱۹۹۵ میلادی در فرانسه به ثبت رساند.
کوچه محل زندگی بدری در اهواز در بهمن سال ۱۳۹۶ به نام او ثبت شد. او با تکنیک نوین خود توانست به بیش از ۵۰۰ نابینا نقاشی بیاموزد. آثار او و شاگردانش در بیش از ۵۰ نمایشگاه داخلی و خارجی به نمایش درآمدهاند.
بدری دوران نوجوانی و جوانی خود را به همراه خانواده در شهرستان ماهشهر سپری کرد. وی پس از اتمام تحصیلات و اخذ مدرک دیپلم وارد هوانیروز و پس از گذشت شش ماه به نیروی زمینی ارتش منتقل شد. در سال ۱۳۴۵ از منطقه اصفهان به لشکر ۹۲ زرهی خوزستان منتقل شد و چون شناگر بود و کارت نجات غریق داشت مربی باشگاه افسران شد. بدری همچنین موفق شد دوره فرماندهی تانک «چیفتن» را با موفقیت پشت سر بگذارد و در آغاز جنگ به عنوان فرمانده تانکهای چیفتن در مناطق مرزی حضور داشت.
عضو انجمن آزاد نقاشان فرانسه، رتبه اول مسابقات نقاشی فرانسه (۱۹۹۸)، رتبه اول مسابقات نقاشی فرانسه (۲۰۰۴)، رتبه اول مسابقات نقاشی فرانسه (۲۰۰۴)، هنرمند برتر صنایع دستی ایران از نظر مردم اهواز (۱۳۸۴)، مبتکر تکنیک (کاردک) در نقاشی بهنام «بدریسم» در کشور فرانسه (۱۹۸۵)، مبتکر آموزش نقاشی به نابینایان (۱۹۹۸) و برپایی ۵۰ نمایشگاه نقاشی در داخل و خارج از کشور از جمله افتخارات بدری است.
۲۷ مرداد؛ سیراک ملکنیان هنرمند نقاش
سیراک ملکنیان هنرمند نقاش باسابقه ایرانی که در کانادا زندگی میکرد، روز ۲۷ مرداد برابر با ۱۷ اگوست ۲۰۲۴ درگذشت.
سیراک ملکنیان در کردان و نزدیک تهران زاده شد. از هنرمندان ارمنی ایرنی تباری بود که همراه بسیاری از نقاشان و مجسمه سازان ارمنی نوگرا، موجب رونق بینالهای پنج گانه تهران شدند. همچنین، او و مارکو گریگوریان، از بنیانگذاران «گروه آزاد نقاشان و مجسمهسازان» بودند.
سیراک ملکنیان متولد ۱۳۰۹ راهی هنری را دنبال کرد که مسیر هنر معاصر ایران را برای همیشه تغییر داد. او بهعنوان یکی از بنیانگذاران هنر مدرن ایران شناخته میشود و به دلیل سبک متمایز و خلاقیت قابل توجهاش، قطعاتی ساخت که مخاطبان را در سراسر جهان به هیجان آورد.
سیراک ملکنیان در طول فعالیت خود آثارش را در گالریها و موزههای برجسته به نمایش گذاشت. نفوذ او فراتر از کارهای خودش بود، زیرا او هنرمندان نوظهور را هدایت و در پروژههای فرهنگی مهمی شرکت میکرد. ملکنیان به خاطر استعداد منحصر به فرد، اشتیاق و اثر ماندگاری که در دنیای هنر از خود به جا گذاشت، به یاد خواهد ماند.
۲۷ مرداد؛ محمود حقوردیلو هنرمند طراح و نقاش
محمود حقوردیلو هنرمند طراح و نقاش جوان کشورمان ۲۷ مرداد در هشتگرد چشم از جهان فرو بست. وی، ۴ سال درگیر تومور مغزی بود اما سال ۱۳۹۹ بعد از عمل جراحی حالش خوب شده بود اما بعد از ۲ سال مجدداً تومور دیگری در مخچهاش دیده شد که در حال درمان آن بود. زندهیاد حقوردیلو در تیرماه ۱۴۰۳ وضعیت خوبی نداشت و ریهها و مثانهاش نیز درگیر شد و متأسفانه ۲۷ مرداد درگذشت.
محمود حقوردیلو، هنرمند نقاش متولد ۱۳۶۳ در کرج و فارغالتحصیل کارشناسی رشته نقاشی از دانشگاه علم و فرهنگ بود. او همچنین عضو پیوسته انجمن نقاشان ایران بود. نمایشهای انفرادی او در گالری ارشاد در کرج (۱۳۸۵،۱۳۸۴،۱۳۸۲) برگزار شده است. آثار حقوردیلو در نمایشهای جمعی نیز حضور داشته است از جمله در گالری محسن (۱۳۹۸)، طراحان آزاد (۱۳۸۹)، گالری هما (۱۳۸۹)، دی (۱۳۸۸). همچنین آثار این هنرمند در نمایشگروهی برگزیدگان نسل نو در گالری هما و رقابتهای هنرمندان جوان در لندن نیز شرکت داشته است.
انزوای انسان معاصر در مواجهه هر روزه با فاجعه و زیستن در وضعیتی آخر الزمانی، مضامین اغلب آثار وی بود. او به ویژه در طراحی نگاهی به روایات و تاریخ هنر داشت و با ایجاد فضایی دراماتیک ارجاعات نمادینی را در آثار خود میگنجاند. طراحیهای حقوردیلو مرز میان واقعیت، رؤیا و کابوس را عیان میکنند، هر چند که سبک و سیاق آثار وی واقع گرایانه به نظر میرسد اما نشانههای نمادین و تاریخی کارش بیننده را به تأمل در روایت پنهان هنرمند وا میدارد.
۲۸ مرداد؛ محسن صادقیان هنرمند نقاش
محسن صادقیان هنرمند نقاش و عضو انجمن هنرمندان نقاش ایران روز ۲۸ مرداد در یک تصادف درگذشت. پیکر این هنرمند در بهشت بقیع لواسان به خاک سپرده شد.
محسن صادقیان متولد ۱۳۴۸ یزد و کارشناس ارشد نقاشی بود. وی علاوه بر نقاشی و تصویرگری، آثار حجمی قابل توجهی ساخت که به واسطه تقابلهای دوتایی فرمی سخن از تقابلهای مفهومی دارد؛ از دوگانه سطح و عمق به نور و سایه رسید و از مات و شفاف به سکوت و صدا. او رمز و راز را با صراحت به نمایش گذاشت و مرز میان نقاشی و حجم را درنوردید و آثاری میان این ۲ پدید آورد. اغلب آثار وی نشان از درونگرایی دارد و بیننده را به تامل در آنچه نادیدنی مینماید، دعوت میکند.
۱۷ مهر؛ حبیبالله آیتاللهی هنرمند نقاش
حبیبالله آیتاللهی هنرمند نقاش و پژوهشگر هنری که سالها خارج از کشور زندگی میکرد، ۱۷ مهر دارفانی را وداع گفت.
حبیبالله آیتاللهی متولد ۱۶ اسفند ۱۳۱۳ در شیراز بود. پدرش، آیتالله حاج شیخ محمدجواد آیتاللهی، فرزند آیتالله حاج میرزا عبدالباقی آیتاللهی است و مادرش نیز از خانواده روحانیت و دختر آیتالله حاج عبدالحسین لاری بود. از پنجسالگی به مکتب رفت. تحصیلات ابتدایی را در دبستان پهلوی شیراز و دوره متوسطه را در دبیرستانهای حیات و حاج قوام سپری کرد. از کودکی به ادبیات و نقاشی علاقهمند بود، از این رو جهت ادامه تحصیل وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد.
در سال ۱۳۳۸ با کسب رتبه ممتاز، مشمول قانون اعزام دانشجویان به خارج از کشور شد. سپس به مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس راه پیدا کرد و در آنجا شیوههای نوین نقاشی و نقاشی دیواری را فرا گرفت. در این مدرسه، رشتههای آذینگری، معماری داخلی، نقاشی دیواری جدید، پیکرهسازی و طراحی صنعتی را ادامه داد.
در سال ۱۳۴۹ دکترای تاریخ هنر تحلیلی و تطبیقی را از دانشگاه سوربن دریافت کرد. سپس به میهن بازگشت و در سمت استادیار در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس هنرهای تجسمی پرداخت. حبیبالله آیتاللهی در سال ۱۳۵۱ رشته معماری داخلی را در مدرسه عالی ساختمان تأسیس کرد و چند سال بعد، یعنی در ۱۳۵۴ بار دیگر عازم فرانسه شد. از دستاوردهای سفر دوباره او، دوره کارشناسیارشد زیباییشناسی و دانشهنر و همچنین دوره دکترای هنرهای تجسمی علمی و عملی با امتیازات عالی است. آیتاللهی، همزمان در رشته شهرسازی نیز تحصیل کرد و به درجهای معادل دکترا دست یافت.
در سال ۱۳۵۶ به مدت شش ماه در دانشگاه سوربن به تدریس هنرهای اسلامی پرداخت. پس از انقلاب، به کشور بازگشت و فعالیتهای هنری خود را با پذیرفتن مسئولیتهای خطیری نظیر سرپرستی گروه برنامهریزی هنر، مدیریت گروه ترجمه و تالیف کتابهای هنری و همچنین ریاست دانشکده هنرهای زیبا ادامه داد.
وی همچنین عضو پیوسته فرهنگستانهنر و از هنرمندان برجسته تجسمی کشور، تأسیس دانشکده هنر دانشگاه شاهد و نیز همراهی در هیئت موسسان موزه هنرهای سنتی سازمان صنایع دستی را در کارنامه فعالیتهای خود دارد.
۱۸ مهر؛ مصطفی اسداللهی هنرمند طراح گرافیک
مصطفی اسداللهی هنرمند طراح گرافیک و یار دیرینه ابراهیم حقیقی و مرتضی ممیز، پس از یک دوره بیماری روز ۱۸ مهر درگذشت. ابراهیم حقیقی هنرمند طراح گرافیک با انتشار عکسی قدیمی از خود و دوستانش (مرتضی ممیز، مسعود سپهر و مصطفی اسداللهی که همگی درگذشتهاند) در جوار هم در صفحه شخصیاش، خبر از درگذشت مصطفی اسداللهی داد.
مصطفی اسداللهی متولد ۲۳ اردیبهشت ۱۳۲۹ تهران، طراح گرافیک و نقاش ایرانی و از جمله مؤسسان انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران بود. وی سال ۱۳۴۷ در هنرستان هنرهای زیبا تحصیل در هنر را آغاز و سپس وارد دانشگاه تهران شد. سپس مدتی برای تحصیل به سوربن رفت. اسداللهی از سال ۱۳۶۶ تدریس در دانشکده هنرهای زیبا را آغاز کرد.
وی را یکی از ژنرالهای گرافیک ایران میدانند و آثار او انسان را یاد گرافیک خالص میاندازد. در آثار او ردپای یک نگاه تیزبین و مسئولانه و علاقه وافر به ساده کردن عناصر دیده میشود. در کارهایش به ویژه در طراحی نشانه لحن بصری استاندارد قدرتمند و بدون لکنت نمایان است و ناخودآگاه مخاطب خود را وادار به احترام میکند.
این هنرمند فقید، در طول سالها زیست هنرمندانه خود، علاوه بر آموزش و پرورش نسلهای گوناگون طراحان گرافیک، پوسترها، نشانها و نشاننوشتههای ماندگاری را طراحی و اجرا کرد که بسیاری از آنها دارای ایده و فرمهای بدیعی بودند و میراثی ارزنده و آموزنده برای نسلهای آینده به شمار میآیند. زندهیاد اسداللهی همچنین در مقطعی به عنوان طراح با موزه هنرهای معاصر تهران همکاری داشت و با آثار قابل توجه خود، بخشی از تاریخ طراحی مهمترین موزه هنری غرب آسیا را شکل داد.
۱۵ آبان؛ محمدحسین عطارچیان هنرمند خوشنویس
محمدحسین عطارچیان هنرمند پیشکسوت خوشنویسی کشورمان ۱۵ آبان به دلیل عفونت ریه در بیمارستان درگذشت.
محمدحسین عطارچیان متولد ۱۳۲۲ در تبریز و دارای نشان درجه ۱ هنری در خوشنویسی شکسته از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. از سوابق او به عنوان یکی از استادان سرآمد خط شکسته میتوان به دارا بودن گواهینامه استادی از انجمن خوشنویسان ایران، تدریس در اولین کلاسهای رسمی انجمن خوشنویسان ایران، عضویت در شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران، عضویت در شورای تشخیص و ارزشیابی هنری انجمن خوشنویسان ایران، عضویت در کمیته ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمیته خوشنویسی فرهنگستان هنر، عضویت در شورای کارشناسی و ارزشیابی هنرمندان هنرهای سنتی میراث فرهنگی، عضویت در هیات گزینش و داوری همایش بینالمللی خوشنویسی جهان اسلام، عضویت به عنوان داور همایش فرهنگی هنری دانشگاههای سراسر کشور و حضور در نمایشگاههای متعدد داخلی و خارجی اشاره کرد.
۱۷ آذر؛ افشین پیرهاشمی هنرمند نقاش
افشین پیرهاشمی هنرمند نقاش ایرانی شب گذشته ۱۷ آذر در سن پنجاه سالگی در تهران درگذشت.
پیرهاشمی متولد ۱۳۵۳ ارومیه است. او برنده جایزه دومین دوسالانه بینالمللی پکن و برنده جایزه پنجمین و ششمین دوسالانه نقاشی تهران است. وی همچنین با گالری سوریهای در دبی همکاری داشت. پیرهاشمی در کنار فرهاد مشیری از هنرمندانی بود که در حراجهای بین المللی هنر خوش درخشید. او در یازدهمین دوره حراج کریستیز با فروش ۱۶۰ هزار دلاری نقاشی ورود به نیویورک عنوان گرانترین هنرمند زیر ۴۰ سال خاورمیانه و شمال آفریقا را به خود اختصاص داده بود. وی که با درخشش در ششمین دوسالانه نقاشی تهران در اتمسفر نقاشی ایران مطرح شد با افتتاح گالری فاطیما در آغاز دهه ۸۰ خورشیدی نقش مهمی در حمایت از هنرمندان جوان و هم نسل خود داشت.
۲۸ دی؛ ولیالله بیرامی هنرمند نقاش
ولیالله بیرامی هنرمند نقاش که اواسط دی ماه در سکوت خبری درگذشته بود، روز جمعه ۲۸ دی به خاک سپرده شد. وی متولد ۱۳۴۶ و عضو انجمن هنرمندان نقاش ایران بود.
۱۶ بهمن؛ صادق بریرانی هنرمند طراح گرافیک و نقاش
صادق بریرانی هنرمند طراح گرافیک و نقاش پیشکسوت روز ۱۶ بهمن ماه در ۱۰۱ سالگی درگذشت.
صادق بریرانی متولد ۷ اردیبهشت ۱۳۰۲ در روستای بریران از توابع صومعهسرای استان گیلان، هنرمند طراح گرافیک و نقاش ایرانی است. این هنرمند فقید پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در رشت و انزلی، در سال ۱۳۲۶ برای تحصیل در رشته نقاشی به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران وارد شد. سپس به آمریکا رفت و در دانشگاه ایندیانا تحصیل کرد و در سال ۱۳۳۹ به اروپا سفر کرد و در پاریس، لندن، رم و مونیخ به جستجوی اهداف هنری خود پرداخت. از سال ۱۳۶۰، این هنرمند به تدریس گرافیک در دانشگاههای تهران پرداخت و همچنین به عنوان داور در دوسالانه گرافیک برنو در چکسلواکی در سال ۱۳۵۵ و دوسالانه طراحی گرافیک تهران در سال ۱۳۷۱ فعالیت کرد. او در نمایشگاهها و دوسالانههای متعددی شرکت داشت.
آثار این پیشگام طراحی گرافیک بارها در نشریات بینالمللی منتشر شده است. صادق بریرانی در سال ۱۳۸۶ به صورت افتخاری به عضویت انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران درآمد.
وی از پیشکسوتان هنر گرافیک ایران بود که در کنار ارائه آثار گرافیکی به نقاشی نیز میپرداخت. بریرانی بین سالهای ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷ در زمانی که رئیس اداره گرافیک وزارت فرهنگ و هنر بود، حدود ۵۰ تمبر یادبود طراحی کرد که زینت بخش کلکسیون تمبر دوستداران تمبر کشور بود. تمبر بیست و پنجمین سالگرد یونیسف که یکی از نقاشیهای اوست و در سال ۱۳۵۰ شمسی منتشر شده، تنها تمبری است که اسم طراح آن روی تمبر قید شده است.
۲۷ بهمن؛ پرویز ایزدپناه هنرمند نقاش
پرویز ایزدپناه هنرمند پیشکسوت نقاش ۲۷ بهمن بر اثر کهولت سن در ۸۵ سالگی درگذشت.
پرویز ایزدپناه ۲۲ اسفند ۱۳۱۸ در شهر سلماس متولد شد. کودکی و نوجوانی را در تبریز با اشتیاقی بی وصف به موسیقی و نقاشی گذرانید و پس از اخذ دیپلم از هنرستان میرک تبریز از اواخر دهه سی به تهران آمده و لیسانس نقاشی را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و فوق لیسانس انیمیشن از دانشگاه فارابی تهران دریافت کرد. وی از جمله استادان دانشکده هنر دانشگاه تهران و از پیشگامان و یکی از نام آورترین آبرنگ سازان تاریخ ایران است.
مواجه او با آبرنگ فصل جدیدی در زندگی وی به شمار میآید که سبب شد وجه دیگری از هنر نقاشی را خلق کند. وی پس از بازگشت از اروپا به ایران به خلق آثار ماندگاری از ادوار تاریخی ایران به ویژه دوره قاجار با تکنیک آبرنگ اهتمام میورزد که اکنون گنجینهای بی بدیل برای هنر ایران محسوب میشود.
پرویز ایزدپناه با نشان درجه یک هنری کشور، در دهه شصت عضو شورای ارزشیابی هنرمندان ایران بود و در نمایشگاهها و همایشهای فراوانی به عنوان هیئت داوری و انتخاب حضور فعال داشت و پس از بازنشستگی و از دهه هفتاد، در خلوت خود با رویی گشاده پذیرای علاقه مندان و هنرمندان بود.
۱۰ اسفند؛ علی رئیس شقاقی هنرمند عکاس
علی رئیس شقاقی از پیشگامان هنر عکاسی تبلیغاتی و عضو افتخاری انجمن عکاسان میراث فرهنگی که در بیمارستان ایرانمهر تهران بستری بود، جمعه ۱۰ اسفند در ۸۰ سالگی دارفانی را وداع گفت.
زندهیاد علی رئیس شقاقی متولد ۱۳۲۳ در تهران و فرزند منصوره اتابکی از شاعران شناخته شده ایران بود. وی که شاگردان و دوستدارانش او را رئیس میخواندند پس از پایان تحصیلات تکمیلی در اتریش به ایران بازگشت و از پیشروان عکاسی صنعتی و تبلیغاتی در سالهای نخست پس از انقلاب بود. این هنرمند شناخته شده دارای نشان درجه یک هنری و عضو افتخاری انجمن عکاسان میراث فرهنگی ایران بود.
۱۱ اسفند؛ داود احمدی هنرمند کارتونیست
داود احمدی مونس با نام هنری «آروین» کارتونیست و طراح ایرانی که پس از یک دوره بیماری حاد کبدی در بیمارستان شریعتی تهران بستری بود، شنبه ۱۱ اسفند در ۴۱ سالگی درگذشت.
«آروین» کاریکاتوریست، کارتونیست مطبوعاتی و طراح ایرانی متولد ۱۳۶۲ تهران بود. وی از سیزده سالگی طراحی کارتون را به صورت آماتور شروع کرد. یکسال بعد با خانه روزنامهنگاران جوان و هفتهنامه «طنزپارسی» شروع به کار کرد. پس از آن در روزنامه «زن» بهعنوان کارتونیست ادیتوریال خود را مطرح کرد. علاوه بر طراحی کارتون، او به طراحی گرافیک مطبوعاتی و تبلیغاتی نیز میپرداخت. همچنین تصویرسازی برای کودکان را تجربه کرد و تاکنون صدها کارتون و تصویرسازی از او در مطبوعات به چاپ رسیده است.
۲۵ اسفند؛ کامران کاتوزیان هنرمند طراح گرافیک
کامران کاتوزیان هنرمند پیشکسوت طراح گرافیک و احیاگر هنر تبلیغات و گرافیک در کشور، عصر شنبه ۲۵ اسفند پس از تحمل یک دوره بیماری طولانی در خانه خود از دنیا رفت.
در هفته گرافیک ایران امسال در اردیبهشت ۱۴۰۳، نمایشگاه آثار کامران کاتوزیان در گالری ممیز خانه هنرمندان ایران برپا و در مراسم افتتاحیه این هفته، نکوداشتی برای کامران کاتوزیان نیز برگزار شد.
کامران کاتوزیان در سال ۱۳۲۰ در تهران به دنیا آمد. او در کارنامه خود کارشناسی هنرهای زیبا نقاشی و مجسمه سازی از دانشگاه ویندهام، ورمونت آمریکا (۱۳۴۰) را دارد. برخی از سوابق حرفهای این هنرمند فقید، شامل برنده چهارمین بینال تهران (۱۳۴۳)، شرکت در بینال پاریس (۱۳۴۴)، شرکت در بینال ونیز (۱۳۴۵)، مؤسس گالری صبا در سال ۱۳۴۳، شرکت تبلیغاتی آوانگارد و شرکت تبلیغاتی کارپی، تدریس گرافیک در دانشکده هنرهای تزئینی (۱۳۴۶- ۱۳۴۸) و دانشگاه آزاد (۱۳۶۹- ۱۳۷۱) است.
زندهیاد کاتوزیان بر عرصه تبلیغات و گرافیک تبلیغاتی تاثیر بهسزایی داشته است به ویژه در بازه فعالیتش در آژانس تبلیغاتی آوانگارد که درخشانترین دوره کاری این هنرمند نیز است چون به نوعی موجب احیای صنعت تبلیغات نیز شد.