«علی ابوالحسنی» تاریخ نگاری که شیفته شیخ فضل الله بود
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: ابتدایی که تمام شد، رفت به هنرستان فنی و رشته ماشین افزار را خواند. سال ۱۳۵۴ که دیپلم فنی گرفت، رفت به دانشگاه علم و صنعت، دوره‌ای هم در مخابرات استخدام شد، که البته زیاد طول نکشید و به خاطر مبارزات سیاسی استعفا داد. دانشجویی فنی‌اش هم سه ماه بیشتر طول نکشید و خیلی زود با تشویق پدرش به حوزه علمیه قم پیوست.
علی ابوالحسنی، معروف به منذر _ که در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۳۴ در تهران متولد شد_ یکی از مورخان و نویسندگان تاریخ اسلام و تاریخ مشروطه ایران بود. او در مدرسه حقانی قم شاگرد آیت‌الله قدوسی بود و بعدتر در حوزه علمیه قم از درس سید علی محقق‌داماد، خزعلی، جعفر سبحانی، مصباح یزدی، شیخ جواد تبریزی و وحید خراسانی بهره برد. همچنین نزد آیت الله شیخ حسین لنکرانی، سید مرتضی عسکری، سید محمد کاظم قزوینی، دکتر سید احمد فردید و دکتر رضا داوری اردکانی هم شاگردی کرد.
هیچکس به اندازه او _که شیفته شیخ فضل الله نوری بود_ درباره شیخ فضل الله و مشروطه و مشروعه تحقیق نکرده است. ابوالحسنی به عنوان یک پژوهشگر تاریخ معاصر ایران شناخته می‌شود و آثارش به تحلیل سیاست‌های حاکم بر ایران پس از انقلاب ۵۷ پرداخته است؛ همچنین به خاطر ژرف‌نگری، دشمن‌شناسی و اجتهاد در تاریخ‌پژوهی مشهور است. او بیش از ۵۰ کتاب و ۳۰۰ مقاله در زمینه‌های مختلف علمی منتشر کرد و به عنوان یک شخصیت جریان‌ساز در مواجهه با انحرافات فکری و سیاسی معاصر شناخته می‌شود.
مهم‌ترین کتاب‌های او عبارتند از: مجموعه پنج جلدی «مشروطیت و شیخ فضل‌الله نوری» (آخرین آواز قو / اندیشه سبز، زندگی سرخ / دیده‌بان بیدار / کارنامه شیخ فضل‌الله نوری / خانه، بر دامنه آتشفشان)، پایداری تا پای دار، تحلیلی از نقش سه‌گانه شیخ شهید نوری در نهضت تحریم تنباکو، هجرت: ضرورت جاویدان تکامل، بررسی قرآنی و روایی توکّل، سکوت: زمینه‌ساز بازکاوی و بازسازی تکامل، سکوت: گذرگاه تجهیز، حکمت: مهاری بر سرکشی نفس، طرح کلی اصول عقاید، نگاهی به اصل ولایت فقیه، تبیینی از فلسفه سیاسی-اجتماعی-اخلاقی فرقانیسم، سلطنت علم و دولت فقر (سیری در زندگانی و افکار حجت‌الاسلام ملأ قربان‌علی زنجانی)، تراز سیاست (جلوه‌هایی از سیاست و مدیریت شیخ انصاری)، سیاهپوشی در سوگ ائمه نور (ع)، ریشه‌های تاریخی و مبانی فقهی و…
در سال‌های نخست پس از انقلاب و برای اولین بار، او بود که یادداشت‌های مرتضی مطهری علیه علی شریعتی را در کتاب شهید مطهری افشاگر توطئه منتشر کرد. او در کتاب بوسه بر خاک پی حیدر (بحثی در ایمان و آرمان فردوسی با نقد نظریات و آرای برخی شاهنامه پژوهان معاصر) سعی کرد درستی اشعار فردوسی دربارۀ شیعه بودنش را اثبات کند. مجموعه کتاب ذوق لطیف ایرانی او شامل سه دفتر تحت عناوین پیش پرده و لبخند علما و خاطرات خوشمزه است. او در این مجموعه، سعی کرده از لابلای صفحات تاریخ و فرهنگ ایران سطرهایی را برگزیند که نشان دهندۀ ذوق مردمی است که ظرافت اندیشه و لطافت روح، بارزترین ویژگی آنان است.
ابوالحسنی که مدتی با مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران همکاری مستمر داشت؛ مقالات و آثار متعددی درباره تاریخ معاصر ایران و شخصیت‌های مذهبی نوشته که به تحلیل و بررسی دیدگاه‌های مختلف پرداخته است. آثارش همچنان مورد ارجاع محققان تاریخ اسلام و ایران قرار می‌گیرد و او را به عنوان یکی از سرمایه‌های بزرگ تاریخ‌نگاری معاصر ایران می‌شناسند، او به بازنگری تاریخ‌نگاری سکولار پرداخت و سعی در بازگرداندن برداشت‌های دینی به تاریخ‌نگاری داشت. همچنین با تأکید بر دین‌مداری در تاریخ‌نگاری، به نقد مکاتب مختلف مانند لیبرالیسم، کمونیسم و ناسیونالیسم پرداخت. ابوالحسنی با انتقاد از تاریخ‌نگاری سکولار، سعی داشت مکتب جدیدی برای بازنگری تاریخ معاصر ایجاد کند.
علی ابوالحسنی، در زمینه‌های مختلف تاریخی تحقیق و پژوهش کرده است. مانند تاریخ تحولات ایران و جهان (بررسی تاریخ معاصر ایران و تحولات اجتماعی و سیاسی آن)، تاریخ نهضت‌های اسلامی (تحلیل و بررسی نهضت‌های مختلف اسلامی و تأثیر آن‌ها بر تاریخ ایران)، نقد کلامی و تاریخی فرقه‌های ضاله (بررسی و نقد فرقه‌هایی مانند وهابیت، بهائیت و فرقانیسم)، تاریخ‌نگاری دوره مشروطه (ارائه روایت‌های جدید و نقد مشهورات تاریخی مربوط به این دوره)، تبیین سیاست‌های استعماری (تحلیل تأثیر سیاست‌های استعماری بر تاریخ ایران و جهان)، فرهنگ واژگان اسلامی (بررسی اصطلاحات و واژگان مرتبط با فرهنگ اسلامی) و…
این پژوهشگر تاریخ در اولین روزهای اسفند ۱۳۹۰ بر اثر ایست قلبی درگذشت و روز بعد در قم به خاک سپرده شد.