استاد دانشگاه اصفهان: قانون هوای پاک ایرادات فنی بسیاری دارد
به گزارش خبرنگار مهر، حسین احمدی کیا روز چهارشنبه در دومین جلسه از سلسله نشست‌های هم اندیشی و پایش پیشرفت سند کاهش آلودگی هوای اصفهان که به میزبانی شهرک علمی- تحقیقاتی برگزار شد، با اشاره به اینکه اعتبار قانون هوای پاک در سال ۱۴۰۱، رقمی بالغ بر ۲۸۸ میلیارد تومان بوده است، به مقایسه نیازهای مالی برای اجرای سرفصل‌های مختلف این قانون پرداخت و اظهار کرد: سال ۱۴۰۲ ردیف بودجه قانون هوای پاک به ۸۴۰ میلیارد تومان رسیده که این اعتبار در حد امور مطالعات و حقوق پرسنل است، هرچند منابع دیگری نیز برای تأمین اعتبارات در این قانون پیش‌بینی شده است.
نبود نظارت بر اجرای قانون هوای پاک
وی در ادامه به عوامل تحقق نیافتن اهداف قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت: نبود نظارت مناسب نخستین علت این مسئله است زیرا جایگاه سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان دستگاه نظارتی و حاکمیتی تناسبی با پیچیدگی و ابعاد علمی و اجرایی معضل آلودگی هوا ندارد.
دانشیار گروه مکانیک و عضو گروه پژوهش آلودگی هوا پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه ساختار موجود سازمان حفاظت محیط‌زیست چابک نیست، افزود: از سوی دیگر این سازمان امکان برون سپاری فعالیت‌های نظارتی و پژوهشی را نیز ندارد و از ابزار حقوقی و قضائی به دلیل پیچیدگی قوانین به درستی استفاده نمی‌شود.
علت آلودگی هوا در کلمه فقر خلاصه می‌شود
احمدی‌کیا با بیان اینکه سازمان محیط‌زیست همواره خود را دستگاه ناظر می‌داند و مشکلات علمی، بررسی نمی‌شود، تصریح کرد: در عمده سیاست‌های اجرایی کشور، اولویتی برای کاهش آلودگی هوا وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه اولویت‌های کشور تأمین کالاهای اساسی و ایجاد شغل به هر قیمتی است، ادامه داد: علت آلودگی هوا در کشور در یک کلمه خلاصه می‌شود و آن فقر است.
دانشیار گروه مکانیک و عضو گروه پژوهش آلودگی هوا پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان تصریح کرد: در قانون هوای پاک به پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مبارزه با آلودگی هوا کم توجهی شده و به همین دلیل است که برخی مواد آن به راحتی کنار گذاشته شود.
احمدی‌کیا، نبود ضمانت اجرایی برای قانون هوای پاک، تعدد و ناهماهنگی دستگاه‌های مجری و عملکرد جزیره‌ای را از دیگر عوامل عدم تحقق قانون هوای پاک برشمرد و خاطرنشان کرد: اگر ۴۴ کوره آجرپزی در اطراف شهر اصفهان تعطیل شدند به دلیل نداشتن مجوز بود و این درحالی است که کوره‌های فعال آجر پزی در سجزی چهار برابر استاندارد جهانی انرژی مصرف می‌کند و برابر با ۴۴ درصد کل اصفهان مصرف گاز دارند در حالی که اگر این گاز را صادر می‌کردند چهار برابر صادرات آجر برای کشور درآمد داشت.
این استاد دانشگاه اصفهان، کمبود منابع مالی را مهمترین عامل اجرا نشدن راهکارهای کاهش آلودگی هوا دانست و گفت: نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، توسعه وسایل نقلیه برقی، بهبود راندمان نیروگاه‌ها و کیفیت سوخت و … نیاز به صرف بودجه و زمان زیاد دارند.
لزوم نوسازی سیستم‌های گرمایشی کشور
وی با اشاره به اینکه حدود ۵۰ هزار دستگاه اتوبوس در کشور وجود دارد که ۸۲ درصد درون شهری و ۵۷ درصد برون‌شهری این ناوگان فرسوده اند، خاطرنشان کرد: نوسازی سیستم‌های گرمایشی کشور ضروری است؛ بر اساس بررسی‌ها ۲۰ میلیون بخاری گازی فرسوده در کشور موجود است که برای نوسازی آنها نیاز به ۱.۵ میلیون دلار اعتبار است.
احمدی‌کیا با بیان اینکه ضعیف‌ترین سازمان، شرکت گاز است، ابراز کرد: درحالی در پنج بند در قانون بر کنترل موتورخانه‌ها تاکید شده که، یک درصد مصرف گاز استان سهم موتورخانه‌هاست اما در زمستان ۸۰ درصد مشکلات موجود مربوط به بخاری‌های گازی است و شرکت گاز اعلام کرده سه هزار بخاری را تعویض کند.
نیاز ۲ میلیارد دلاری برای نوسازی نیروگاه منتظری اصفهان
دانشیار گروه مکانیک و عضو گروه پژوهش آلودگی هوا پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان با بیان اینکه نیروگاه حرارتی شهید منتظری اگر به سیکل ترکیبی ارتقا یابد، آلایندگی آن کمتر می‌شود، تصریح کرد: با وجود این، نوسازی نیروگاه ۱۶۰۰ مگاواتی شهید منتظری نیاز به ۲ میلیارد دلار بودجه و سرمایه دارد؛ هرچند که این سرمایه گذاری طی مدت یک سال و نیم برمی گردد.
قربانی شدن قانون هوای پاک در ماده ۱۱
احمدی‌کیا با بیان اینکه کل قانون هوای پاک در ماده ۱۱ همین قانون قربانی می‌شود، خاطرنشان کرد: در این ماده قانون هوای پاک آمده است که هرگونه احداث، تغییر خط تولید و واحد تولیدی نیاز به مجوز اداره کل محیط‌زیست استان دارد اما در همین ماده گفته شده که در هر استان کمیسیونی متشکل از استانداری، اداره محیط‌زیست، سازمان‌های بازرسی، استاندارد، جهاد کشاورزی، اداره صنعت، معدن و تجارت و فرماندار توانایی رد نظر محیط‌زیست را دارد.
وی با بیان اینکه کشورمان بیشترین قوانین را در حوزه آلودگی هوا دارد، تاکید کرد: قانون هوای پاک مشکل اساسی دارد اما همه باید کمک کنیم تا با وجود برخی نقص‌ها سند جامع کاهش آلودگی هوای اصفهان اجرایی شود زیرا با وجود دو حلقه مفقوده در رابطه با ذوب آهن و آلایندگی کامیون‌ها اما اجرای سند خیلی می‌تواند آلودگی را کم کند.
دانشیار گروه مکانیک و عضو گروه پژوهش آلودگی هوا پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان با بیان اینکه ۳۵ درصد آلودگی هوا مربوط به کامیون‌هاست، افزود: باید توجه داشت که قانون حمل و نقل عمومی وضعیت را بدتر کرده که بهتر نشده است.
توسعه حمل و نقل مهمترین عامل کاهش آلودگی هوا
احمدی‌کیا با بیان اینکه سیاست درستی درخصوص خودروهای فرسوده نداشتیم، اظهار کرد: خودروهای سنگین دیزل بسیار مهم است زیرا براساس مطالعات سیاهه انتشار اگر تمام خودروهای سنگین فرسوده یکباره نوسازی شوند ۳۰ درصد مصرف سوخت کم می‌شود و ذرات معلق pm2.5 تا ۳۵ درصد و آلاینده Nox تا ۵۸ درصد کاهش می‌یابد.
وی تصریح کرد: مهمترین عامل برای کاهش آلودگی هوا توسعه حمل و نقل عمومی است.
استاد دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه ۶۷ درصد ناوگان اتوبوس و ۹۰ درصد مینی‌بوس‌ها فرسوده‌اند، تاکید کرد: در زمینه اسقاط خودروها نیز عملکرد خوبی نداشتیم.
احمدی‌کیا به آلایندگی کارخانه‌های فولادی اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت که تولید هر یک تن آهن، هفت تن p.m 2.5 وارد جو می‌کند و این در حالی است که در قانون هوای پاک آمده صنایع و شهرک‌های صنعتی ۱۰ درصد مساحت خود را به توسعه فضای سبز اختصاص دهند.
وی تاکید کرد: فضای سبز زمانی می‌تواند آلودگی هوا را کم کند که از نوع برگ پهن باشد و بالای سی سال باشد در حالی که توسعه فضای سبز نیز با درختان برگ سوزنی انجام می‌شود که هیچ تأثیری ندارد و کمکی به کاهش آلودگی نمی‌کند.