جای خالی «موزه خوراک» در ایران
با توجه به اینکه ایران معمولاً با پسته و زعفران شناخته می شود و خیلی از کشورها در تلاش هستند تا این میراث کهن را به نام خود فاکتور کنند، بی شک راه اندازی یک موزه می تواند اقدامی مهم و اثرگذار باشد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اهمیت گردشگری خوراک بسیاری از کشورهای جهان را بر آن داشت تا موزه ای برای شاخص ترین خوراک های خود راه اندازی کنند، مثلاً آلمانی‌ها دست به احداث نخستین موزه سوسیس در این کشور زدند، موزه ای که حتی خیابان آن با نام Bratwurstweg به معنای جاده سوسیس شناخته می شود.
آلمانی‌ها در این موزه علاوه بر نمایش تجهیزات و ماشین آلاتی که برای تهیه و تولید سوسیس به کار می‌رود، قدیمی ترین دستورهای تهیه سوسیس و روش های تولید قدیمی و اسناد کهن را هم به نمایش گذاشته اند.
اما سوئیس با موزه شکلات پا به میدان گذاشت تا در یک فضای 6 هزار متری گردشگران را با فرهنگ و تاریخچه شکلات‌سازی در این کشور آشنا کند، از کاشت گیاه کاکائو و تست کردن انواع شکلات گرفته تا طراحی شکلات‌های شخصی و تماشای آبشار شکلاتی با ارتفاع 9 متر!
اگر به چین هم سفر کرده باشید قطعاً از موزه غذای سیچوآن دیدن کرده اید، اولین موزه در جهان که فرهنگ محلی پخت و پز یک کشور را به نمایش گذاشته و شما می‌توانید پخت بهترین غذاهای چینی را یاد بگیرید. موزه ای تخصصی در محوطه ای 30 هزارمتری که سرآشپزان در آن با استفاده از ظروف عتیقه و منطقه سنتی سیچوآن چنگدو غذاها را طبخ می‌کنند.
موزه ای برای نمایش غذاهای نفرت انگیز!
چنگدو در یونسکو به عنوان بهترین شهر برای خوراک شناسی تعیین شده و موزه خوراک آن، فرهنگ و آداب و رسوم، چای ها، معماری و باغسازی سیچوآن را به نمایش گذاشته است.
اما سوئد دست به ابتکار جالبی زد تا موزه ای متفاوت را برای جذب گردشگران راه اندازی کند، موزه ای برای نمایش غذاهای نفرت انگیز! در این موزه که 80 نوع از نفرت‌انگیزترین غذاهای جهان به نمایش درآمده، بازدیدکنندگان فرصتی برای تجربه کردن بو و طعم بعضی غذاهای بدنام را به دست می‌آورند، از بدبوترین پنیر دنیا تا شیرینی‌های تهیه شده با مواد شیمیایی پاک کننده فلز و حتی یک تکه گوشت کوسه فاسد!
جای خالی «موزه خوراک» در ایران
اما در ایران علی رغم تنوع خوراک و میراث غذایی ارزشمندی که داریم راه اندازی موزه خوراک چندان جدی گرفته نشده تا حداقل بخشی از عقب ماندگی ما در این حوزه را جبران کند. با توجه به اینکه ایران معمولاً با پسته و زعفران شناخته می شود و خیلی از کشورها در تلاش هستند تا این میراث کهن را به نام خود فاکتور کنند، بی شک راه اندازی یک موزه می تواند اقدامی مهم و اثرگذار باشد.
هرچند مرحوم نجف دریابندری، نویسنده و صاحب عنوان گنجینه بشری در میراث خوراک در راستای راه اندازه خانه خوراک تلاش های بسیاری کرد، اما این مهم اتفاق نیفتاد و خانه ای هم که در یزد به همین منظور خریداری کرده بود، پس از فوت او به حال خود رها شد.
شهرهای خلاق خوراک یونسکو هم موزه ندارند
هرچند سال 1400 رئیس گروه موزه‌های اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه از راه اندازی اولین «موزه مطبخ» کشور خبر داده بود، اما تا این لحظه کرمانشاه به عنوان شهر خلاق خوراک موزه ای راه اندازی نکرده است.
رشت هم که عنوان شهر خلاق یونسکو را دارد، تنها به داشتن یک دبیرخانه آن هم از سوی شهرداری بسنده کرده، دبیرخانه ای که در آن به صورت محدود ادوات آشپزی معرفی شده است. این در حالی است که دو سال پیش، سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان عنوان کرد که زمینه راه‌اندازی نخستین موزه آشنایی با خوراک در رشت فراهم و فراخوان مربوط به جمع‌آوری آثار مرتبط با راه‌اندازی این موزه از سوی این معاونت صادر و منتشر شده است.
شاید تنها شهری که به صورت جدی در این حوزه حرفی برای گفتن دارد، تبریز است که با موزه مجسمه های خوراکی در خانه هنر گردشگران زیادی را به سمت خود می کشاند.
این موزه، مجموعه ای بی نظیر از خوراکی هایی است که هر کدام بیانگر یک آداب و رسوم خاص از مردم آذربایجان و به طور کلی ایران است. نه تنها تندیس ها و مجسمه تمام خوراکی های قدیمی و متعلق به قرن‌های قبل بلکه تمام غذاهای روستاهای آذربایجان، مناطق جنوبی ایران شامل خوزستان، سیستان و بلوچستان و بوشهر و حتی غذاهای ملل می‌شود با هنر استاد بهتونی، به شکل مجسمه به نمایش درآمده اند.
«پسته» و «زعفران»؛ دو میراثِ در خطر
سید مصطفی فاطمی، مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در این باره گفت: راه اندازی موزه برای یونسکو یک اقدام مهم محسوب می شود، البته به صورت پراکنده برای برخی غذاها موزه داریم، ضمن اینکه در اکثر موزه های مردم شناسی در تمام شهرها بخشی به معرفی فرهنگ و خوراک آن منطقه اختصاص یافته است.
وی گفت: پتانسیل های ما خیلی بیشتر از کشورهای دیگر است اما آنها با معرفی درست، از ما جلو افتاده اند، ضمن اینکه بخش خصوصی در فرآیند فعالیت های خوراک نقش پررنگ دارد.
فاطمی تصریح کرد: در دنیا معمولاً روی یک خوراک خاص کار می کنند مثلاً موزه ای که مربوط به شیرینی و شکلات است، ما هم باید روی بعضی از محصولاتی که ایران با آنها شناخته می شود مثل پسته و زعفران کار کنیم، اینها میراث کهن و در خطر ما محسوب می شوند که اگر به صورت پررنگ روی آنها کار نشود، قطعاً از دست می روند.
انتهای پیام/