چرا همه برای منیره گرجی پیام دادند؟
در آن فضای اول انقلاب که نگاه به زن نگاهی محدود بود و حتی تنی چند از مراجع هم با حضور و فعالیت زنان موافق نبودند، اینکه یک زن تصمیم به حضور در انتخابات مجلس خبرگان بگیرد، به خودی خود عجیب و شاید بتوان گفت ستودنی بود.
منیره علی که با نام فامیلی همسرش (گرجی) شناخته می‌شد، در ۲۳ دی ماه سال جاری در ۹۵ سالگی چشم از جهان بست تا دفتر حیات پربارش که با وعظ و خطابه‌های انقلابی در سال‌های ۵۶، ۵۷ و ۵۸ شروع و با تدریس فقه، تفسیر، احکام و اخلاق در حوزه علمیه خدیجه کبری پایان یافته بود، برای همیشه بسته شود.
تنها زنِ عضو مجلس خبرگان رهبری
به گزارش تابناک به نقل از اطلاعات؛ حضور زنان در دستگاه های حاکمیتی با اینکه قانونی است و اشکالی ندارد، اما واقعیت جز این نیست که در مناصب رسمی و قانونی زنان در اقلیت محض هستند. به عنوان مثال از حدود ۲۹۰ نماینده مجلس شورای اسلامی فقط ۱۴ زن در بهارستان حضور دارند که آمار بسیار ضعیف کمتر از ۵ درصد را نشان می‌دهد. همچنین تعداد زنِ حاضر در اولین دوره اول مجلس شورای اسلامی فقط ۴ زن بود تا انتخاب منیره گرجی به عنوان عضو مجلس خبرگان رهبری اهمیت بالایی داشته باشد.
در واقع عضویت منیره گرجی در جمع خبرگان رهبری در فضایی که در ابتدای استقرار نظام جمهوری اسلامی در جامعه حاکم بود، به قدری استثتایی بود که تنی چند از منتخبین مردم برای عضویت در مجلس خبرگان این انتخاب را تحمل نکردند و به خود اجازه دادند با گفتن اینکه «این زن باید برود وگرنه ما مجلس را ترک می‌کنیم» شدت اعتراض خود را نشان دادند. اما خانم گرجی از آن‌جایی که روحیه انقلابی‌گری و مبارز بودنش را پیش از انقلاب نشان داده بود، نه‌تنها سکوت نکرد بلکه با تاکید بر اینکه «من بر مسئولیتی که مردم به من واگذار کرده‌اند استوارم»، گفت: هرکس نمی‌تواند حضور یک زن را تحمل کند، برود.
خانم گرجی همچنین با یادآوری جایگاه حقوقی زن در اسلام و نیز ذکر تاریخی وضعیت زنان ایرانی، خطاب به دیگر همکاران خویش در مجلس خبرگان گفت: چون در پیشگاه قرآن مسئول هستم، به حکم آیه «و من لم یحکم بما انزل الله» که سه بار در سوره مائده تکرار می‌شود، این را توجه داشته باشیم که در این موقع، در این نشست مهم و عظیم، حقوق این گروه، که بنیاد اجتماع بر پایه زن است، ضایع نشود. ما زن‌ها محروم مانده‌ایم، این شعار نیست، واقعیت است.
دلیل نامزد شدن خانم گرجی در انتخابات مجلس خبرگان
اینکه یک خانم در آن فضای اول انقلاب که نگاه به زن نگاهی محدود بود و حتی تنی چند از مراجع هم با حضور و فعالیت زنان موافق نبودند، تصمیم به حضور در انتخابات مجلس خبرگان بگیرد، به خودی خود عجیب و شاید بتوان گفت ستودنی بود. چطور شد که او تصمیم به نامزدی در انتخابات گرفت؟ گرجی در این باره گفته است: یک شب در تلویزیون دیدم خانمی که کاندیدا بود می‌گفت اگر بتوانیم به مجلس برویم این اتفاق می‌افتد یا آن اتفاق می‌افتد. خیلی مسائل را مطرح کرد و گفت حتی باید قرص ضدحاملگی در کشور باشد تا افراد بی‌جهت باردار نشوند. وقتی دیدم چنین افرادی تصمیم به ورود به مجلس خبرگان دارند تصمیم گرفتم خودم نامزد شوم.
با وجود اینکه مردم به منیره گرجی رای دادند تا نماینده‌شان در مجلس خبرگان باشد، تعدادی از چهره‌هایی که خودشان هم از همان رای‌گیری به عضویت مجلس خبرگان درآمده بودند، با بی‌توجهی به مجوز قانونی کاندیداتوری گرجی و همچنین نادیده گرفتن رای مردم، در همان جلسه اول صدای‌شان را بلند کرده و با گفتن اینکه «این مجلس، مجلس گناه است. یک زن و ٧٠ مرد؟» طوری رفتار کردند که حلالی، حرام و حرامی، حلال شده است. به طوری که خانم گرجی با صراحتی مثال‌زدنی این‌طور واکنش نشان داده بود: مطمئن هستم که گناهی در اینجا نمی‌کنم و شما به آقایان هم توهین کردید که جای خود دارد… ولی من نزدیک دو میلیون رأی آورده‌ام در حالی که شما ۴۰۰هزار رأی دارید من که نمی‌توانم جواب مردم را بدهم شما می‌توانید جواب ۴۰۰هزار نفر را بدهید؟ اگر گناه می‌کنید پس تشریف ببرید به سلامت!
حضور گرجی فقط در یک انتخابات
برای کسی که در انتخابات مجلس خبرگان رهبری نزدیک به ۲میلیون رای (۴ برابر رای نفر اول تهران در مجلس دوازدهم، ۴۱ سال پس از برگزاری اولین دوره مجلس) آورده بود، فضا برای حضور در انتخابات‌های بعدی هم بسیار فراهم بود. اما انتخابات اولین دوره مجلس خبرگان رهبری، اولین و آخرین دوره کاندیدا شدن منیره گرجی بود که در نگاه اول تعجب‌برانگیز است.
«توبه محض کردم» تنها پاسخ او برای عدم رغبت به کاندیداتوری بود؛ جوابی که ریشه در رفتارهای رادیکال و غیرمنطقی تعدادی از منتخبین مردم در مجلس اول خبرگان دارد.
نگاه جنسیتی به زنان
یکی از دغدغه‌های زنان ایران این است که عموما در موضوع‌های مختلف آن‌ها را با نگاه جنسیتی می‌بینند و قضاوت می‌کنند که مخالفت با این رویکرد هر روز بیشتر از قبل می‌شود. خانم گرجی در این رابطه گفته است: وقتی در مجلس خبرگان قانون اساسی به بررسی اصل نوزدهم رسیدیم و می‌خواستند این اصل را تصویب کنند که «مردم ایران از هر قوم و قبیله‌ای که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند این‌ها سبب امتیاز نخواهد شد»، می‌خواستیم بگوییم تمام افراد ملت در مقابل قوانین کشور برابرند؛ من گفتم بنویسید اعم از زن و مرد، مگر قبول می‌کردند؟ چند نفر بودند که با من موافق بودند. زمانی که از مجلس بیرون آمدم، دور همه چیز را خط کشیدم. شما نمی‌دانید در مجلس خبرگان چه خبر بود. نه یک لقمه نان خوردم، نه یک ریال حقوق گرفتم… هیچ چیز!
گرجی و حجاب اجباری
«حجاب اجباری» در اولین سال‌های نظام اسلامی موافقان قلیلی داشت، یا حداقل مخالفان و منتقدان جرات و جسارت علنی کردن موضع‌شان را نداشتند. اما واقعیت چیزی جز این نیست که این مقوله امروز به عنوان مسئله و البته مطالبه‌ای جدی است از سوی تعدادی که شمارش‌شان غیرقابل انکار بوده و علنا اجبار در حجاب را برنمی‌تابند و به شکل‌های مختلف با اجرایی شدن این قانون مقابله می‌کنند. منیره گرجی که شخصا پای‌بند به حجاب کامل بود، در این باره این‌طور اظهارنظر کرده است: پیامبر به خداوند می‌گوید می‌خواهی مردم به اجبار ایمان بیاورند؟ و خداوند در پاسخ به پیامبر می‌گوید در راه ایمان آوردن هیچ زور و اجباری نیست. باید برای انسان شأن قائل بود و به او دستور اجباری نداد. حال خدا که با پیامبرش این گونه صحبت می‌کند، آیا می‌توانیم بپذیریم انسان، انسان را مجبور به کاری کند؟ وقتی خداوند به انسان اجباری نمی‌کند، من چه کسی هستم که به انسان‌ها بگویم چگونه پوششی داشته باشند؟
بانوی خبرگان
منیره علی متولد ۱۳۰۸ است که ۲۳ دی ماه ۱۴۰۳ دار فانی را وداع گفت؛ تمام مسئولان ارشد کشور هم برای او پیام تسلیت صادر کردند؛ بانویی که از دهه هفتاد کم‌کم خود را خانه‌نشین کرد و… حالا دوباره نامش مطرح شده است؛ آن‌هم برای یک عمر کنشگری؛ برای زنان، برای ایران و برای مردم ایران.