اجرای قانون هوای پاک نیازمند کاشت ۵ میلیارد درخت
۰۸:۴۶ – ۲۵ دی ۱۴۰۳
باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی – در ۲۴ مرداد سال ۱۴۰۱، رئیس جمهور شهید در جریان بازدید از وزارت جهاد دستور کاشت یک میلیارد درخت طی ۴ سال را داده بودند، براین اساس مقرر شد سالانه ۲۵۰ میلیون اصله نهال تولید و کاشت شود چراکه کنوانسیون های بین الملل بواسطه شرایط اقلیم و کاهش غلظت دی اکسید کربن بر کاشت درخت تاکید کردند.
بنابر آمارهای اعلامی ایران از میان ۲۲۷ کشور جهان در رتبه ۱۸ از نظر افزایش پوشش جنگلی خود قرار گرفته است که براین اساس ۸۷ کشور از جمله ایران توانسته‌اند پوشش جنگلی خود را طی دو دهه گذشته افزایش دهند، بنابراین تامین اعتبارات لازم در اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت به منظور توسعه پوشش گیاهی و ارتقای سرانه جنگل تاثیر بسزایی دارد که متاسفانه طی ۲ سال اخیر این امر مورد کم توجهی قرار گرفته است.
علی رغم آنکه در اجرای برنامه اول طی سال های ۶۸ تا ۷۲، ۷۲۰ میلیون نهال فقط در نهالستان‌های جنگلی در بخش دولتی تولید و کاشته شد، انتظار برآن بود که این روند سال به سال تقویت شود، اما متاسفانه برعکس عمل شد به طوریکه در برنامه دوم به تولید۵۰۰ نهال، برنامه سوم ۳۰۰ اصله، برنامه چهارم ۲۶۰ اصله، برنامه پنجم ۱۶۰ اصله، و در برنامه ششم ۱۴۰ میلیون اصله درخت کاشت یافت که براین اساس حدود ۳۰ میلیون درخت کاشته شد، که این امر نشان می دهد به رغم افزایش مشکلات زیست محیطی، روند نزولی در بحث کاشت درخت داشتیم که این موضوع قابل قبول نیست.
قانون هوای پاک از سال ۹۶ جایگزین قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا شد، این قانون در ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره تصویب شده است که براین اساس قانون هوای پاک به حدود ۱۷۶ «تکلیف – دستگاه» ابلاغ شده است، اما متاسفانه در اجرای آن کوتاهی شده است.
براساس این گزارش در سال ۸۹ طبق ماده ۱۵ قانون افزایش بهره‌وری دولت مکلف به افزایش سرانه فضای سبز از ۱۷۰۰ مترمربع به ۲۵۰۰ مترمربع شد که کارشناسان در همان مقطع پس از بررسی و مطالعه به این نتیجه رسیدند که برای دستیابی به این هدف حدود ۱۰ میلیارد درخت باید تولید کنیم که متاسفانه بی توجهی به این موضوع موجب شد طی سال های ۸۹ تا ۹۹ که قرار بود این اتفاق بیفتد، اما متاسفانه حتی یک متر هم به سرانه فضای سبز اضافه نشد، هرچند اقداماتی انجام شد ولی سرعت تخریب بیشتر بود که بسیاری از کارشناسان حوزه منابع طبیعی اذعان می کنند که این قوانین پشتوانه کارشناسی دارند، اما در اجرا اتفاق خاصی نمی‌افتد که سرعت تخریب کاهش یابد و برای تحقق قانون هوای پاک راهی جزء توجه به کاشت درخت نداریم.
تولید نهال در سال دوم طرح کاشت یک میلیارد درخت به حدود ۲۰۰ میلیون اصله نهال رسید
نقی شعبانیان معاون سازمان امور جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه فصل تولید نهال تا شهریور است، گفت: براساس آمار تا پایان شهریور بخش دولتی و خصوصی ۱۳۰ میلیون اصله نهال تولید کردند که در بخش منابع طبیعی ۱۰۰ میلیون نهال وارد عرصه شد، همچنین بخش باغبانی ۶۰ میلیون اصله تولید کردند که در مجموع حدود ۲۰۰ میلیون اصله نهال تولید شد.
به گفته او، امسال در مقایسه با سال قبل بدلیل بحث اعتبارات ۵۰ میلیون اصله نهال کمتر کشت شد که براساس برنامه ریزی صورت گرفته در سال سوم با کمک های مردمی و پیگیری قوانین مبنی بر تخصیص منابع مالی انتظار می رود که شرایط تولید نهال مناسب باشد.
شعبانیان ادامه داد: در سال نخست برنامه برای اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت ۲۳۷ میلیارد اعتبارات در نظر گرفته شد که تنها ۵۷ میلیارد تومان آن تخصیص یافت و برای سال دوم ۱۰۰ میلیارد تومان در قالب طرح های صیانت دیده شد که متاسفانه تخصیص نیافته است.
معاون سازمان امور جنگل با اشاره به اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت در قالب کنترل ریزگردها بیان کرد: به هرحال از اول در طرح پیش بینی کرده بودیم بخشی توسط عموم مردم در کاشت، تشکل ها، دستگاه ها کمک کرده بودند، امسال همین برنامه پیش بینی شده و پیگیر قوانین هستیم و یک سری صنایع و معادن تعهداتی دارند که به میزان کافی نهال ها بکارند و به تعهدات خود عمل کنند. گفتنی است کنترل ریزگردها بحث اساسی است که امسال تصویب شد ۲۰ میلیون هکتار بیابان احیا شود که بخشی در قالب طرح کاشت یک میلیارد درخت است .
او با اشاره با تاکید مجلس بر اجرای قانون هوای پاک افزود: براساس قانون هوای پاک در شهرهای بزرگ سرانه جنگل از ۱۷۰۰ به ۲۵۰۰ متر مربع برسیم، بدین منظور قرار بود وزارت جهاد، وزارت نیرو و شهرداری انجام دهند و تعهدی که مربوط به منابع طبیعی بود آمادگی کامل داریم ولی سازمان منابع طبیعی تمام تعهدات انجام داده و این آمادگی داریم که سایر بخش ها انجام دهند.
شعبانیان گفت: در اجرای قانون هوای پاک، سازمان جنگل ها در تولید نهال بایدکار خودش را انجام دهد، ماده ۱۵ قانون افزایش بهره وری که سال ۸۹ تصویب شد که براساس آن طی ۱۰ سال سرانه جنگل برمبنای قانون افزایش بهره وری باید به ۲۵۰۰ متر مربع می رسید که این امر نیازمند کاشت ۵ میلیارد درخت است.
مقام معظم رهبری در اسفندماه سال قبل پس از کاشت سه درخت فرمودند که اگرهر ایرانی سه نهال بکارد، برنامه دولت برای کاشت یک میلیارد نهال در طول چهار سال محقق خواهد شد.
سرانه جنگل در دنیا ۳ برابر ایران است
با توجه به شرایط اقلیمی کشور، هدف طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت دستیابی به پایداری در اکوسیستم و نقطه قوت این طرح را نظارت و ارزیابی از سوی نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد برشمرد.
در ادامه رضا احمدی مجری طرح کاشت یک میلیارد درخت گفت: در دومین سال اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، نزدیک به ۸۷ میلیون اصله نهال سهم بخش دولتی و مابقی سهم بخش خصوصی است.
به گفته او، طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت فقط برای توسعه درختان جنگلی نیست و شامل سایر گونه‌ها همچون گونه‌های باغی، زینتی و هر نوع نهالی می‌شود.
احمدی ادامه داد: براساس ماده ۲۲ و ۲۴ قانون هوای پاک، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور مکلف شده در راستای مهار کانون‌های مستعد بیابان‌زایی و تولید گرد و غبار، نهال‌های مورد نیاز شهرداری‌های شهرهای بالای جمعیت ۵۰ هزار نفری را به‌طور رایگان تامین کند، از این رو به اعتبار نیاز است.
مجری طرح کاشت یک میلیارد درخت اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت را با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش گرما ضروری دانست و گفت: سرانه جنگل در ایران ۱۷۰۰ مترمربع برای هر نفر است در حالی که در جهان این عدد بیش از ۵ هزار مترمربع معادل حدود سه برابر ایران است.
براساس گزارش سازمان فائو نشان می دهد که به طور میانگین سالانه ۵ میلیون هکتار از جنگل‌های جهان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶ در جهان از بین رفته که این امر مصداق بارز بی توجهی به این حوزه است. یکی از دغدغه‌های کشور‌های جهان، عواقب ناگوار تغییرات اقلیمی است و اگر این پدیده کنترل نشود، پیامد آن برای برخی کشور‌ها از جمله ایران بدلیل شرایط جغرافیایی شدیدتر است، از این رو تخصیص اعتبارات لازم به اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت و توسعه و استمرار این طرح پس از گذشت ۴ سال باید مورد توجه قرار بگیرد.