انتقال آب از دریای عمان به تهران ممکن است؟/ هزینه لوله کشی بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار برای هرکیلومتر است
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، روزنامه اعتماد نوشت:
دولت‌ها در دهه‌های اخیر پروژه‌های انتقال آب قابل‌توجهی را با هدف رسیدگی به مسائل کم‌آبی در استان‌های مختلف از جمله تهران اجرا کرده‌اند.
یکی از این پروژه‌ها شیرین‌سازی آب دریا از دریای عمان و انتقال آن به استان‌های مرکزی ایران با تمرکز بر تامین آب شرب مناطقی است که در حال حاضر با کمبود شدید آب مواجه هستند.
هدف اولیه این پروژه تامین آب شیرین چند استان ازجمله تهران با استفاده از آب شیرین شده دریای عمان است. این پروژه برای انتقال آب از طریق یک شبکه خط لوله گسترده به طول تقریبا ۳۷۰۰ کیلومتر طراحی شده است. این ابتکار بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر برای کاهش کمبود آب در مناطق خشک ایران است.
شبکه گسترده‌ای از خطوط لوله برای انتقال آب از مناطق دارای منابع مازاد به مناطقی که با کمبود مواجه هستند طراحی شده و مقدار آب انتقالی از طریق این خطوط لوله بسته به پروژه‌های خاص و نیازهای منطقه‌ای متفاوت است.
چندین پروژه بزرگ انتقال آب در استان‌های مختلف اجرا شده است. هدف این پروژه‌ها انتقال آب از رودخانه‌ها، سدها و سفره‌های زیرزمینی در مناطقی با منابع آبی فراوان به مناطقی است که از خشکسالی رنج می‌برند یا منابع کافی ندارند.
برخی از سیستم‌های خط لوله قابل توجه عبارتند از: پروژه انتقال آب رودخانه کرخه با هدف تامین آب از رودخانه کرخه در استان خوزستان به فلات مرکزی و پروژه انتقال آب زاینده‌رود که آب را از زاینده‌رود در استان اصفهان به استان یزد انتقال می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود پروژه رودخانه کرخه پس از بهره‌برداری کامل، سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب آب انتقال دهد.
این پروژه‌ها با چالش‌هایی همراهند که برخی از آنها چنین هستند: نگرانی در مورد اختلالات زیست‌محیطی به دلیل تغییر آبراهه‌های طبیعی، هزینه‌های بالا مرتبط با ساخت و نگهداری شبکه‌های خط لوله گسترده، امکان پایداری طولانی‌مدت انتقال حجم زیاد آب در فواصل طولانی. برای انتقال آب از دریای عمان یکی از گزینه‌ها فرآیند نمک‌زدایی با فناوری‌های پیشرفته، به‌ویژه یک سامانه هیبریدی است که اسمز معکوس (RO) و تقطیر چند اثره (MED) را ترکیب می‌کند. انتظار می‌رود این روش روزانه حدود ۲.۵ میلیون متر مکعب آب شیرین شده تولید کند. تاسیسات آبگیری و نمک‌زدایی در شهرستان چابهار که موقعیت استراتژیکی در امتداد سواحل دریای عمان دارد، قرار خواهد گرفت. پس از نمک‌زدایی، آب باید از طریق یک سامانه خط لوله پیچیده که شامل حدود ۱۷۰۰ کیلومتر خط لوله و حدود ۱۷ ایستگاه پمپاژ است، منتقل شود. ا
ین زیرساخت برای حصول اطمینان از اینکه آب تصفیه شده به طور موثر و قابل اطمینان به مقصد موردنظر خود می‌رسد بسیار مهم است. تامین انرژی برای نمک‌زدایی و پمپاژ این حجم از آب نیز از چالش‌های مهم بعدی خواهد بود.
درحالی که این پروژه بلندپروازانه مزایای قابل‌توجهی را از نظر تامین آب نوید می‌دهد، اما در مورد اثرهای بالقوه اکولوژیکی نیز با انتقاداتی مواجه است. نگرانی‌هایی در مورد چگونگی اثرهای نمک‌زدایی و انتقال آب در مقیاس بزرگ بر اکوسیستم‌های محلی و تنوع زیستی مطرح است. هزینه‌های مربوط به انتقال آب توسط خطوط لوله در ایران براساس عوامل مختلفی از جمله: نوع خط لوله، زمینی که از آن عبور می‌کند، فناوری مورد استفاده و الزامات خاص پروژه می‌تواند به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد.
مطالعات و گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که هزینه احداث خطوط لوله آب در ایران معمولا بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار در هر کیلومتر متغیر است. این دامنه وسیع نشان‌دهنده تفاوت در موارد زیر است: مثلا نوع مواد و جنس خط لوله، خطوط لوله‌ای که در زمین‌های سخت (در کوه‌ها) کشیده می‌شوند ممکن است به دلیل چالش‌های مهندسی اضافی هزینه‌های ساخت و ساز بیشتری را متحمل شوند، لوله‌های با قطر بزرگ‌تر که برای دبی بالاتر طراحی شده‌اند، معمولا هزینه بیشتری نسبت به لوله‌های کوچک‌تر دارند، بسته به استفاده از روش‌های سنتی ترانشه‌برداری یا استفاده از تکنیک‌های پیشرفته‌تر مانند حفاری جهت‌دار افقی نیز هزینه‌های متفاوت خواهند بود.
۲۷۳۰۲