سرمایه‌گذاری برای تولید یا تشویق مردم به خرید سکه از بانک مرکزی/عملکرد فرزین در تقابل با تاکیدات رهبری؟
ارزیابی عملکردی بانک مرکزی نشان می دهد این مجموعه در سال گذشته به‌جای هدایت سرمایه‌های مردم به سمت تولید، در قامت یک طلافروشی ظاهر شد و با حراج و پیش‌فروش گسترده سکه، عطش بازار برای سفته‌بازی را شعله‌ور کرد. حالا در سال «سرمایه‌گذاری برای تولید»، این پرسش مطرح است: آیا بانک مرکزی از سیاست‌های اشتباه خود درس می‌گیرد؟
با آغاز سال ۱۴۰۴، رهبر انقلاب همچون سال‌های گذشته، نام‌گذاری سال جدید را بر مبنای اقتصاد انجام دادند.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیام نوروزی خود، سال جدید را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کردند و تأکید داشتند که اقتصاد همچنان مسئله‌ی اصلی کشور است. ایشان صراحتاً اعلام کردند که سرمایه باید به سمت تولید برود و نه بازارهای مضر همچون طلا و ارز.
رهبر انقلاب در بخشی از سخنان شان به نقش دولت و بانک مرکزی در هدایت سرمایه‌های مردم اشاره کردند و گفتند: «اگر سرمایه در راه تولید به کار رفت، دیگر به سمت کارهای مضر مثل خرید طلا، خرید ارز و امثال اینها نخواهد رفت.»
اما بررسی‌های تابناک نشان می‌دهد که عملکرد بانک مرکزی در سال گذشته دقیقاً خلاف این مسیر بود!
حراج سکه؛ هدایت نقدینگی یا دامن زدن به سفته‌بازی؟
در سال ۱۴۰۳، بانک مرکزی به‌جای تقویت تولید، طرح‌های پرحاشیه‌ای همچون حراج صدها هزار قطعه انواع سکه و شمش طلا و پیش‌فروش یک میلیون قطعه سکه را کلید زد. سیاستی که نه‌تنها کمکی به حفظ ارزش پول ملی نکرد، بلکه به تورم انتظاری و افزایش عطش مردم برای خرید سکه و طلا دامن زد.
حتی فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در اظهاراتی بحث‌برانگیز از مردم خواست که برای حفظ ارزش ریال خود، در پیش‌خرید سکه بانک مرکزی شرکت کنند!
سخنانی از کلید دار بانک مرکزی که سیگنال روشنی به بازار مخابره کرد: ریال در حال از دست دادن ارزش خود است، پس مردم به سمت پیش فروش سکه بانک مرکزی هجوم بیاورند!
نتیجه چه شد؟ در آخرین روز کاری سال ۱۴۰۳، بهای سکه تمام بهار آزادی از ۹۷ میلیون تومان عبور کرد و نگرانی مردم از کاهش قدرت خریدشان چند برابر شد.
بانک مرکزی یا مغازه طلافروشی؟
رسول بخشی دستجردی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در گفت‌وگو با تابناک، عملکرد بانک مرکزی را به‌شدت زیر سؤال برد و با لحنی صریح گفت: بانک مرکزی رسماً یک مغازه طلافروشی راه انداخته و بهتر است برایش پروانه کسب هم صادر کنیم! طلافروشی جزو وظایف بانک مرکزی نیست.
وی با انتقاد از سیاست‌های فرزین، رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد: اینکه بانک مرکزی به‌جای مدیریت نقدینگی، مردم را به سمت سفته‌بازی سوق می‌دهد، اشتباه بزرگی است.
اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله ایران، نیز چندی پیش اعلام کرد که بیش از ۸۷۰ هزار قطعه سکه در حراج مرکز مبادله ایران به فروش رفته و ۸۵ هزار نفر از خریداران، کمتر از ۲۰ سکه خریداری کرده‌اند!
اما سؤال اصلی این است: این سیاست چه دستاوردی برای اقتصاد کشور داشت؟ آیا مانع از رشد قیمت سکه شد؟ آیا توانست سرمایه مردم را به تولید هدایت کند؟
بانک مرکزی باید تغییر رویه دهد
اکنون که رهبر انقلاب مسیر را روشن کرده‌اند، بانک مرکزی باید از اشتباهات گذشته درس بگیرد و در مسیر تحقق شعار سال ۱۴۰۴ گام بردارد. نمی‌توان هر روز مردم را به خرید سکه و طلا تشویق کرد و درعین‌حال انتظار داشت که سرمایه‌های خرد آن‌ها وارد بخش تولید شود.
بانک مرکزی به ریاست فرزین باید شفاف‌سازی کند که نتیجه‌ی حراج و پیش‌فروش صدها هزار قطعه سکه چه بوده است؟ آیا این سیاست کمکی به کنترل بازار ارز و طلا کرد یا فقط سفته‌بازان را ثروتمندتر ساخت؟
مسیر مشخص است؛ یا بانک مرکزی تغییر رویکرد می‌دهد و در مسیر حمایت از تولید ملی و سرمایه گذاری گام برمی‌دارد، یا همچنان به حراج طلا و سکه و دامن زدن به فضای سفته بازی ادامه می‌دهد، انتخاب با سیاست‌گذاران در ساختمان شیشه‌ای میرداماد است!