آمادگی یکجانبه عراق برای آتش‌بس ۱۰ روز پس از آغاز جنگ تحمیلی / شرایط صدام و واکنش ایران چه بود؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، روز پنج‌شنبه دهم مهرماه ۱۳۵۹، یازده روز پس از آغاز رسمی جنگ ایران و عراق، روزنامه‌ی کیهان در صفحه‌ی دهم خود تیتر زد «عراق اعلام کرد به طور یکجانبه آتش‌بس را می‌پذیرد» متن گزارش به این شرح بود:
سازمان ملل متحد – خبرگزاری‌ها – رویتر به نقل از یک منبع معتبر عراقی فاش ساخت که عراق تصمیم گرفته است برای خاتمه دادن به جنگ اعلام‌نکرده‌ی خود با ایران به طور یکجانبه خواستار آتش‌بس در روز یکشنبه‌ی آینده [۱۳ مهر ۱۳۵۹] گردد ولی ایران این درخواست سازمان ملل را مبنی بر پایان دادن به مخاصمات نپذیرفته است.
منبع مزبور گفت دولت عراق حبیب شطی دبیرکل کنفرانس کشورهای اسلامی را به هنگام دیدار وی از این کشور از تصمیم خود مطلع ساخته است. وی هفته گذشته به نمایندگی از سوی کنفرانس مزبور به همراه ضیاءالحق رئیس‌جمهور پاکستان و رئیس این کنفرانس، برای برقراری صلح بین ایران و عراق به بغداد رفته بود. اکنون هردو برای ارائه‌ی گزارش کار خود به کنفرانس در نیویورک به سر می‌برند.
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد طرح عراق مبنی بر برقراری آتش‌بس مشروط از ۵ تا ۸ اکتبر (۱۳-۱۶ مهر) مورد استقبال محتاطانه‌ی مقامات آمریکایی قرار گرفت ولی به طور کامل از سوی نماینده‌ی ایران در سازمان ملل رد شد.
ضیاءالحق پیشنهاد عراق را در اجلاس ویژه‌ی کنفرانس اسلامی که در مقر سازمان ملل برگزار شد ارائه داد و کنفرانس تصمیم گرفت که اجلاس جاری کنفرانس تا رسیدن به یک راه‌حل ادامه یابد.
اعضای کنفرانس درباره‌ی دیدار مجدد احتمالی ضیاء از ایران و عراق بحث کرده ولی تصمیم در این مورد اتخاذ نکردند. ضیاء همچنین شرایط صدام حسین رئیس‌جمهور عراق را برای برقراری آتش‌بس بدین شرح اعلام کرد:
۱- خاتمه یافتن اقدامات نظامی ایران علیه عراق و از جمله قطع پروازهای تجسسی ایران بر فراز خاک عراق.
۲- ایران از پخش «بیانه‌های خصومت‌آمیز» دست بردارد.
۳- پایان دادن به اعزام پرسنل نظامی و مهمات به مرز.
۴- ایران در زمان برقراری آتش‌بس اعلام کند که آتش‌بس را می‌پذیرد و مایل است که بلافاصله مذاکرات را آغاز نماید.
ولی جمال شمیرانی کاردار ایران در سازمان ملل به خبرنگاران گفت تا زمانی که این کشور به تجاوزات خود ادامه داده و نیروهای مسلح او به مرز قبل از جنگ برنگردند، پیشنهاد عراق مورد قبول دولت متبوع وی نمی‌باشد.
… منابع دیپلماتیک آمریکا گفتند رد پیشنهاد آتش‌بس از سوی ایران تعجب‌آور نیست و یک مقام وزارت خارجه اظهار داشت نیروهای آیت‌الله خمینی بهتر از آن‌چه که انتظار می‌رفت به دفاع از کشور پرداختند.
بعضی از ناظران معتقدند که عراق پیشنهاد آتش‌بس را با فشار از سوی واشنگتن داده است. ادموند ماسکی وزیر خارجه‌ی آمریکا در گفت‌وگوهای روز گذشته‌ی خود با سعدون حماوی وزیرخاجه‌ی عراق به اهمیت فوق‌العاده‌ی آتش‌بس و خطرات گسترش نبرد در منطقه بسیار تاکید کرده بود.
ماسکی همچنین شب گذشته با سعود فیصل وزیر خارجه‌ی عربستان سعودی ملاقات کرده و درباره‌ی ایران و عراق با وی به بحث نشسته است ولی اطلاعات بیشتری درباره‌ی گفت‌وگوهای آنان اده نشد.
ضمنا گزارش‌های وسله حاکی است که مقادیر معتنابهی اسلحه و مهمات کویتی روز سه‌شنبه از مرز این کشور وارد عراق شده است.
۲۵۹