اهل ساخت فیلم زیرزمینی نیستم/ نمی‌دانستم «نفس عمیق» محبوب می‌شود
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، اولین روز از مسترکلاس «شکوه سینما» یکشنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۳ به ۲ نشست با حضور سلیم اِوجی فیلمساز ترکیه‌ای و پرویز شهبازی کارگردان ایرانی اختصاص داشت. مدیریت این جلسات برعهده کیوان کثیریان بود.
مستانه مهاجر مدیر رویداد «شکوه سینما» در ابتدا ضمن خوشامدگویی به حاضران اظهار امیدواری کرد که این دوره بتواند یک ارتباط فرهنگی خوب را رقم بزند. اولین نشست از مسترکلاس «شکوه سینما» با عنوان سینمای مستقل ترکیه و مختصات آن با حضور سلیم اِوجی، فیلمساز ترکیه‌ای برگزار شد.
وی در ابتدای این نشست مطرح کرد: اصلی‌ترین دلیلی که به این دوره آمده‌ام، این است که یک پل ارتباطی بین سینمای ایران و ترکیه شکل بگیرد. سینمای ایران بسیار عمیق است و در ترکیه همیشه آن را دیده‌ایم. ایران یکی از کشورهایی است که در تاریخ سینما تغییر ایجاد کرده و تاثیر داشته است.
اِوجی ضمن ابراز خرسندی از نمایش فیلمش در مسترکلاس «شکوه سینما» آن را اتفاق ویژه‌ای دانست و گفت: یکی از اولین جاهایی که فیلم «در گذر زمان» پخش می‌شود اینجا است.
وی با اشاره به اینکه کارش را از موسیقی آغاز کرده، اظهار کرد: فیلم کوتاه را خیلی دوست دارم. فیلم کوتاه این نیست که ما می‌خواهیم فقط یک چیزی از صفحه سینما یاد بگیریم. متفاوت بودن فیلم کوتاه باعث اهمیت آن برای من شده است.
این فیلمساز با اشاره به شرایط ساخت اولین فیلم کوتاهش اظهار کرد: سینما چیزی است که در پروسه انجام آن را یاد می‌گیرید. من سناریو را نگه نداشتم و فیلم را تولید کردم. فیلم اولم به جشنواره مونترآل رفت. خیلی خوشحال شدم؛ بعد از آن فیلم به ونیز هم رسید. فیلمی که با کمترین هزینه ساخته شده بود، سر از ونیز درآورد. همین مسئله جسارتم را چند برابر کرد.
وی ادامه داد: بعدها ترجیح دادم سینما و مخاطب خودم را داشته باشم. من دوست دارم در سینما، حیات و زندگی واقعی انسان‌ها را نشان دهم. کاراکترهای سیاه و سفید را دوست ندارم. چون زندگی واقعی را دوست دارم، شخصیت‌های خاکستری برایم اولویت دارند.
سلیم اِوجی در بخش دیگری از این نشست گفت: باید تجربه‌هایتان را کلاژ کنید؛ برای من سینما کلاژی از زندگی است. من در اطرافم به دنبال کاراکترها می‌گردم تا از آن‌ها برای شخصیت‌ها وام بگیرم. یک فیلمساز باید جواب این پرسش که «برای چه باید فیلم بسازم؟» را در آینه به خود بدهد.
این فیلمساز درباره سینمای عباس کیارستمی عنوان کرد: وقتی که در سینما بر اساس چیدمان پیش می‌رفتند، عباس کیارستمی ریسک کرد و کاراکترهای واقعی را جلوی دوربین برد. پس از او راه جدیدی در سینما باز شد. نوری بیلگه جیلان نیز در سینمای ترکیه این جریان را ایجاد کرده است.
در ادامه نشست، سلیم اوجی به پرسش حاضران پاسخ داد.
دومین نشست از مسترکلاس «شکوه سینما» با عنوان فضاسازی در سینما با حضور پرویز شهبازی برگزار شد.
وی در ابتدای این نشست با اشاره به اهمیت فضاسازی در سینما، یادآور شد: گاهی فیلم‌هایی ساخته می‌شوند که فیلمنامه خوب و کارگردانی بدون ایراد است و از نظر تکنیک هم خوب است اما فیلمی که دوستش داشته باشیم و تاثیرگذار باشد، نیست؛ این اثر فقدان فضاسازی دارد.
شهبازی گفت: فیلمنامه‌نویس به فضای فیلم آگاهی دارد. اگر کارگردان کسی غیر از نویسنده فیلمنامه باشد، باید بودجه را با فضای مورد نظرمان تطبیق دهیم. نمی‌توان انتظار داشت که با هزینه ارزان، فضاسازی مطلوب اتفاق بیفتد. بودجه فیلم اولین مسئله است؛ چون تعداد جلسات فیلمبرداری برای فضاسازی مناسب بیشتر می‌شود. ضمن اینکه نمی‌توانید بازیگرانی که می‌خواهید را با بودجه کم بیاورید. اگر نیاز به سفر و تجهیزات داشته باشید، ممکن است نتوانید هزینه را تامین کنید و به فضای فیلم لطمه بخورد.
وی در بخش دیگری از این مستر کلاس یادآور شد: مسئله دیگر زمان فیلمبرداری است. یعنی شما در چه فصلی و چه زمانی فیلمبرداری کنید. ضمنا صحنه‌های خاصی که در زمان‌های خاصی باید ضبط شوند، باید در نظر گرفت. مشکل برخی فیلم‌هایی که فضاسازی نامناسبی دارند، لوکیشن است. باید لوکیشن را بر اساس روحیات کاراکتر انتخاب کرد. لوکیشن باید دربرگیرنده کاراکتر باشد.
این کارگردان در بخش دیگری از صحبت‌هایش بیان کرد: باید نموداری تهیه شود که چقدر از فیلم در نماهای داخلی و چقدر در نماهای خارجی فیلمبرداری می‌شود. در انتخاب دوربین نیز باید خیلی دقت کرد. مسئله بعدی لنز است؛ باید بدانید که چه طیف لنزی نیاز دارید.
در ادامه پرویز شهبازی به پرسش‌های حاضران پاسخ داد.
در پایان فیلم «در گذر زمان» با حضور کارگردان آن، سلیم اِوجی نمایش داده شد.
شهبازی در پاسخ به پرسش یکی از حاضران در جلسه که از وی پرسید با توجه به تغییر شرایط و پوشش جامعه چطور تلاش می‌کند در آثارش فضاسازی رئالیستی را حفظ کند، بیان کرد: تصورم این است که بدون‌مجوز فیلم نمی‌سازم و از نظر سنی نیز حوصله ساختن فیلم آندرگراند (زیرزمینی) ندارم همچنین از اینکه برای خارج از کشور فیلم بسازم تا به من بگویند تنکیو را هم دوست ندارم پس سعی می‌کنم اینجا بمانم و بازخورد تماشاگر را بببینم.
وی افزود: معتقدم باید همه پسند و البته در راستای تفکر و اندیشه خودمان فیلم بسازیم نه در خدمت سرمایه و فضای فکری تماشاگر. در همین کشور خودمان هم خیلی ها کار می کنند و می شود.
شهبازی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه «نفس عمیق» در دوره‌ای به عنوان فیلم محبوب نسل جوان شناخته می‌شد و به عنوان یک فیلم کالت شناخته می‌شود در حالی که نسل جوان فعلی شاید اصلاً فیلم را ندیده باشد آیا خود وی هم این فیلم را فیلم محبوبش می‌داند، گفت: من در آن سال‌ها نمی‌دانستم «نفس عمیق» می‌سازم اما کارم را با دقت می‌ساختم به نظرم اگر کسی بنشیند و بگوید می‌خواهم فیلم کالت بسازم به نتیجه نمی‌رسد مثل مهرجویی که به او می‌گفتند چرا دوباره «هامون» نمی‌سازی در صورتی که نمی‌شد چون «هامون» ساخته شده بود. واقعیت این است که گاهی شما با یک فیلم برنده می‌شود.
وی ادامه داد: اگر در فیلم «نفس عمیق» مریم پالیزبان از در وارد نمی‌شد تا تست بدهد «نفس عمیق» به این شکلی که الان هست نمی‌شد درباره بازیگران دیگرش نیز همینطور. بعضی چیزها اتفاق هستند و پیش می‌آیند قابل پیش‌بینی نیستند. در فیلمسازی هم به همین شکل است گاهی همه کار را درست انجام می‌دهی ولی خوب نمی‌شود و نمی‌دانی چرا. با این حال نمی‌خواهم بگویم فیلم «نفس عمیق» برای من محبوب نیست ولی من «دربند» را خیلی دوست دارم.
همچنین ابراهیم حقیقی، پارسا پیروزفر، فرشته صدر عرفایی، پژمان بازغی، حامد کمیلی، مرجان اشرفی‌زاده، مرجان شیرمحمدی، مهرداد غفارزاده، کاوه سجادی حسینی، لیلا نقدی‌پری، سام نوری، درناز حاجی‌ها، روزبه حصاری، لیلا بلوکات، پرند زاهدی، مجید نوروزی، کامیار محسنین، شبنم قربانی، نفس بازغی، علیرضا اخلاقی‌راد، حنیف سروری، سودابه خسروی، حسن مصطفوی، حسین اکبری، مونا احمدی، سها نیاستی از جمله هنرمندانی بودند که در کنار دانشجویان و هنردوستان در اولین روز این رویداد شرکت کردند.
۲۴۳۵۷