حفظ هویت مستقل سینمای مستند پس از هیجده سال برگزاری جشنواره «سینما حقیقت»/از سیر تا پیاز یک جشنواره
پریسا ساسانی: مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویا نمایی در سال ۱۳۶۳ با نام مرکز سینمای تجربی و نیمه‌حرفه‌ای با هدف گسترش آموزش و تولید سینمای مستند و فیلم‌های حرفه‌ای نیمه بلند تشکیل شد و در مدت زمان تشکیل مدیران مختلفی به خود دیده که یکی از آن مدیران سینمایی محمد آفریده بود که از سال ۱۳۸۲ مدیریت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را به عهده گرفت و تا قبل از پایه‌گذاری جشنواره «سینما حقیقت»، چهار دوره فیلم‌های مختلف اروپا و خاورمیانه را تحت عنوان چشم‌انداز سینمای فرانسه، چشم‌انداز سینمای هلند، چشم اندازه سینمای فلسطین و چشم‌انداز سینمای لبنان برگزار کرد.
چشم اندازهای مدیریت فرهنگی برای جریان سینمای مستقل
در واقع برگزاری هفته‌های فیلم در سینما فلسطین و دعوت از فیلمسازان شهیر سینمای جهان به منظور شناساندن استعدادهای جوانان ایرانی درعرصه فیلم مستند؛ مقدمه‌ای برای پایه‌گذاری جشنواره بین المللی فیلم ستند ایران «سینما حقیقت» شد.
محمد آفریده که دبیری ۳ دوره جشنواره سینما حقیقت را بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸ به عهده داشت در گفتگو با خبرآنلاین گفت: همه تلاش برای برپایی جشنواره‌ای شایسته درعرصه بین‌الملل بود وامیدواراست سینمای حقیقت یادگاری ماندگار و پر برکت برای آینده سینمای مستند باشد.
با تغییر مدیریت‌ها راه «سینما حقیقت» ادامه پیدا کرد
یکی ازویژگی‌های این جشنواره بین المللی توجه به این موضوع بود که با تغییر مدیریت‌ها، این رویداد سینمایی به قوت خود باقی ماند و در هر دوره‌ای بنابر سیاست‌های سینمایی دولت‌ها فیلم‌های مختلف نمایش داده شد. برهمین اساس شفیع آقامحمدیان که بعد از آفریده سکان اداره مرکز گسترش شد. این جشنواره را به عنوان ۳ دوره به عنوان دبیر برگزار کرد. آقامحمدیان از مدیران با سابقه در صدا و سیما بود که بعدها محمدمهدی طباطبایی نژاد ومحمد حمیدی مقدم نیز با سابقه فعالیت مشابه در تلویزیون مدیران بعدی این مرکز شدند.
در همین راستا محمدمهدی طباطبایی نژاد با روی کارآمدن دولت یازدهم به عنوان مدیرعامل مرکز مسئولیت دبیری ۶ دوره این جشنواره یعنی از هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» تا دوره دوازدهم را به عهده داشت و در ادامه این مسیر محمد حمیدی مقدم از دوره سیزدهم تا تازه‌ترین دوره یعنی هجدهمین جشنواره را به عهده داشته است و با پایان جشنواره هجدهم برای ششمین بار بر صندلی دبیری ای رویداد فرهنگی و سینمایی می نشیند.
کدام فیلمسازان در جشنواره «سینما حقیقت» درخشیدند؟
یکی از دستاوردهای سینمای مستند تولد فیلمسازان مستند و مستقل در سینمای ایران بود که با ساخت آثار مختلف توانستند در جشنواره‌های جهانی حرف تازه‌ای را بیان کنند. به این ترتیب که وحید موسائیان در بخش بهترین مستند بلند با ساخت مستند «سرزمین گمشده» دیپلم افتخار دریافت کرد. راه فیلمسازی موسائیان به پشتوانه شناخته شدن در این جشنواره هموار شد و توانست آثاری چون «گلچهره» و «فرزند چهارم» را ساخت. کیوان علی محمدی و امید بنکدار نیز برای اولین بار برای مستند «M.D.M.A» در «سینما حقیقت» درخشیدند و این دو فیلمساز در ادامه به صورت مشترک فیلم‌های متعدد مستند، تجربی و داستانی ساختند.
در میان بانوان سینماگر پریوش نظریه نیز برای مستند کوتاه «نزدیک‌تر از نفس» دیپلم افتخار گرفت.
جایزه سینمایی نرگس آبیار از «سینما حقیقت»
نرگس آبیار نامی است که خیلی زود در سینما پیچید. او با ساخت فیلم‌های بلند سینمایی «شیار ۱۴۳»، «نفس»، «شبی که ماه کامل شد» و غیره درخشید. ولی نکته مهم این است که در سومین دوره جشنواره «سینما حقیقت» برای کارگردانی مستند «روز پایان» دیپلم افتخار گرفت.
با توجه به اینکه عمرجشنواره «سینما حقیقت» به عدد ۱۸ رسیده است؛ غیر از فیلمسازانی که از مسیر سینمای مستند به سینمای داستانی رسیدند؛ برخی از فیلمسازان هم بودند که به صورت متمرکز روی سینمای مستند در مقام کارگردان و تهیه کننده فعالیت کردند که ارد عطارپور از جمله مستندسازان پیشکسوت این عرصه است.
سرمایه‌ای برای آیندگان
عطارپور که فیلم‌های ماندگاری همچون «خلیج فارس» و «پرنیان» را در کارنامه خود دارد، در گفتگو با خبرنگار خبرآنلاین گفت: با وجود نکات مثبت و منفی که در جشنواره «سینما حقیقت» در طول ۱۸ سال برپایی این رویداد سینمایی دیده شده، اما همچنان معتقدم این جشنواره یکی ازمهمترین رویدادهای سینمایی در حوزه مستند است که فیلمسازان جوان آثار یکدیگر را می‌بینند و تبادل نظر می‌کنند. در واقع برپایی جشنواره سینما حقیقت سرمایه‌ای است برای آیندگان و فرزندان ایران.
وی ادامه داد: نبود این جشنواره می‌تواند آسیب بزرگی به نسل جوان فیلمساز وارد کند. چراکه سینمای مستند جایی برای نمایش و در عین حال رقابت می‌خواهد و جشنواره سینما حقیقت این امکان را به فیلمساز می‌دهد.
عطارپور خاطرنشان کرد: با وجود نگاه‌های سیاسی و سانسورکه در طول مدیریت‌های مختلف بر حاکم بوده است؛ اما بازهم محفل مهمی برای تماشای مستندهای ایرانی است. ضمن اینکه راه اندازی چنین جشنواره‌ای در شرایط کنونی میسر نیست و باید داشته‌های فرهنگی خود را در زمینه‌های مختلف حفظ کنیم.
۲۴۳۵۷