رعایت قانون شرع بر حکم حجاب در «کیک محبوب من»/کیکی که ایرانیان در گوشی‌های خود دیدند/ اشاره معاون ارزشیابی سازمان سینمایی به تخلفات یک فیلم
پریسا ساسانی: فیلمی که از زمان نخستین نمایش‌های خود در جشنواره‌های مختلف با واکنش‌های رسمی و غیر رسمی مسئولان سازمان سینمایی و معاونت نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی مواجه شد که مهمترین چالش‌ها حول محور حجابِ نداشته کاراکتر «مهین» با بازی لی لی فرهادپور می‌چرخید.
فیلم «کیک محبوب من» داستان تنهایی دوران پیری
«کیک محبوب من» در نگاه اول فیلمی زنانه به شمار آید اما در واقع داستان تنهایی دوران پیری و کهولت است. دورانی که فرد، میانسالی را پشت سر گذاشته و به دوران گذار از این دنیا سلام می‌کند. اما دو عنصر امید و عشق همچنان بذر زندگی را در وجود زنده او نگه می‌دارد تا از داشته‌های دوران پیری خود لذت ببرند و نویسنده و کارگردان این فیلم با شرح جسارت یک زنِ ۷۰ ساله، مفهوم امید به زندگی را هرچند با پایانی تلخ مطرح می‌کنند.
سرپیچی از قانون شرع
در واقع فیلم صناعی‌ها و مقدم داستان سر راست و جهانی از همدردی و همدلی در دوران پیری دارد. اما آنچه باعث شده این فیلم به صورت قانونی و روی پرده در ایران دیده نشود؛ به زعم قوه قضائیه و مسئولان سازمان سینمایی سرپیچی از قانون شرع و خروج از قواعد فیلمسازی رایج است. به این ترتیب که این زوج سینمایی از مرسومات سینمای ایران عبور کردند و فیلمی مستقل به تهیه کنندگی ایران، فرانسه، سوئد و آلمان ساختند. فیلمی که دنیا به تماشای آن نشست و بعد با قاچاق آن مردم ایران توانستند با کیفیت خوب این اثر سینمای ایران را در گوشی‌های همراه خود، لپ تاپ و یا هر وسیله ای که رنگ و روی شخصی دارد؛ ببینند.
داستان این فیلم درباره زنی به نام «مهین» است که شوهرش را از دست داده و فرزندان و نوه‌های او مهاجرات کردند و او مدت زمان زیادی تقریبا ۳۰ سال تنها زندگی کرده است و برای پر کردن تنهایی خود به مهمانی‌های و مشغول معاشرت‌های زنانه و گفت و شنودهای دوستانه می‌شود. صحبت‌هایی که بیشتر رنگ پیری و بیماری‌های خاص این دوران را دارد اما لابلای همه این سخن‌ها، رنگ عشق و داشتن همدم برای دوران پیری نیز شنیده می‌شود. و حالا از اینجای ماجرا است که «مهین» در پی جستجوی معنایی برای زندگی خود دنبال همدم می‌گردد و فرامرز را پیدا می‌کند و داستان به این دو انسان ادامه پیدا می‌کند….
غلامرضا موسوی: با رعایت همه اصول شرعی و عرفی جمهوری اسلامی ایران ساخته شد
اما پس از نمایش فیلم اولین نکته‌ای که مطرح می شود عدم رعایت اصول قانونی و شرعی در جمهوری اسلامی ایران است که درهمان دوران غلامرضا موسوی تهیه کننده این فیلم سینمایی در بیانیه‌ای موضوع رعایت حجاب را بر اساس احکام موجود در شرع تبیین می‌کند. او در این بیانیه که در نیمه دوم اسفند ۱۴۰۲ منتشر شد؛ به نقل از اعتمادآنلاین گفت: «فیلم سینمایی «کیک محبوب من» به تهیه کنندگی اینجانب با رعایت همه اصول قانونی، شرعی و عرفی جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است.
زیرا این فیلم روایت زندگی زنی تنها و مسن است که در مقطع۷۰ سالگی تصمیم می گیرد زندگی جدیدی را تجربه کند. برنامه فیلمبرداری بر اساس سن واقعی خانم فرهادپور انجام شد و کاراکتر فیلم در تمام صحنه های خارج از منزل، با حجاب است و در صحنه های خارج از خانه حتی یک پلان بی حجاب ظاهر نشده است و قانون حجاب رعایت شده است. در صحنه های داخلی منزل شخصیت زن فیلم، با توجه به سن وی که هفتاد سال است و در فیلم نیز عنوان می شود، از ظرفیت های که برای خانم‌های مسن دراحکام وجود دارد، استفاده کردیم. با این همه برای احتیاط بیشتر در این صحنه ها، برای خانم بازیگر از کلاه گیس هم استفاده شد.
بنابراین موضوع حجاب در فیلم بسیار جدی تلقی شده ولی ما از ظرفیت هایی که در این زمینه برای بانوان مسن وجود دارد؛ نیز استفاده کرده ایم. بنابراین قوانین به شکل کامل رعایت شده است.»
معاون نظارت و ارزشیابی: علی‌رغم اعتماد به تهیه‌کننده تخلف صورت گرفت
اما حبیب ایل‌بیگی معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در خرداد ۱۴۰۳ در برنامه «هفت» به سه تخلفی که سازندگان فیلم «کیک محبوب من» اشاره کرد و گفت که علی‌رغم اعتمادی که به تهیه کننده این فیلم داشته است، کار را با عدم رعایت ضوابط تولید کرده است.
صحبت‌های ایل بیگی بیان کننده این مطلب است که موسوی به شکل قانونی پروانه ساخت دریافت کرده است یعی معاون نظارت و ارزشیابی در جریان ساخت «کیک محبوب من» بوده است و البته ایل بیگی منکر این مطلب نشد و گفت که این فیلم هم مانند بقیه آثار که درخواست پروانه ساخت می‌دهند در شورا مطرح شد. ولی یک قانونی وجود دارد که می گوید فیلمساز و تهیه‌کننده باید تمام سرمایه‌گذاران را به شورای صدور پروانه ساخت معرفی کند به خصوص اینکه اگر سرمایه‌گذار خارجی داشته باشد. اما تهیه کننده این فیلم به ما اعلام نکرد که سرمایه‌گذار خارجی دارد. البته به واسطه گزارش‌هایی که به سازمان رسید به تیم تولید خبر دادیم که شورای پروانه ساخت مطلع است ولی آنها گفتند که اینطور نیست و ما قانون را رعایت می‌کنیم.
همچنین یکی دیگراز تخلفات که معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی عنوان کر این بود که پروانه ساخت را با تصاویری متفاوت از آن چیزی که امروز به نمایش درآمده دریافت کردند.
اما واقعیت این بود که فیلم «کیک محبوب من» به عنوان یک جریان مستقل در سینمای ایران راه خودش را رفت و علی‌رغم ممنوع الخروجی صناعی‌ها و مقدم؛ این فیلم در جشنواره های بسیاری نمایش داده شد که از آن جمله می‌توان به جشنواره فیلم استانبول، وارنای بلغارستان، مونتروی فرانسه، زویخ آلمان، گنت بلژیک، بوسان کره جنوبی، توکیو ژاپن و غیره اشاره کرد. اما آنجه برای جریان سینمای مستقل هموار اهمیت دارد حضور در جشنواره فیلم برلین است که این فیلم توانست در برلینانه برنده جایزه بهترین فیلم از نگاه هیات داوران منتقدین بین المللی(فیبرشی) شود.
آخرین جایزه سینمایی «کیک محبوب من» جایزه هوگوی نقره‌ای بهترین فیلم بخش مسابقه کارگردان های جدید در شصتمین جشنواره بین المللی فیلم شیکاگو شد.
۲۴۳۵۷