نگاه متفاوت اردوغان و اوجالان به مذاکرات و صلح
رییس جمهور ترکیه اعلام کرده که روند خلع سلاح گروه تروریستی پ.ک.ک در جریان است و احتمال تغییر وضعیت اردوغان از زندان به حبس خانگی شایعه‌ای بیش نیست.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هیات نمایندگان کُرد پارلمان ترکیه قرار است در روزهای آینده برای دومین بار، برای ملاقات با عبدالله اوجالان رهبر گروه تروریستی پ.ک.ک به زندان ایمره آلی بروند.
این هیات سه نفره اعلام کرده که پس از ملاقات اول با اوجالان، با سران تمام احزاب ترکیه دیدار کرده‌اند و قرار است دستاورد گفتگوهای خود را در ملاقات بعدی به رهبر پ.ک.ک منتقل کنند، اما شواهد نشان می‌دهد که سران پ.ک.ک در کوهستان قندیل، حاضر نیستند به طور واضح، درباره موضوع خلع سلاح اظهار نظر کنند.
برخی از روزنامه‌های ترکیه به نقل از یک منبع امنیتی اعلام کردند که به زودی اوجالان، از زندان ایمره آلی به یک خانه امن در آنکارا منتقل خواهد شد و از این به بعد در حبس خانگی خواهد ماند. اما رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، آشکارا اعلام کرد: «احتمال تغییر وضعیت اردوغان از زندان به حبس خانگی شایعه‌ای بیش نیست. خود او نیز نمی‌خواهد از زندان بیرون برود!»
اردوغان به عنوان رییس جمهور ترکیه، از اختیارات قانونی بالایی برای اعلام عفو اوجالان برخوردار است. اما درباره این موضوع نیز گفته است: «او را به عنوان قاتل کودکان می‌شناسیم و قرار نیست یک قاتل را عفو کنیم».
صفت «قاتل کودکان» (bebek katili) از دیرباز در رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه برای اوجالان مورد استفاده قرار گرفته است. چرا که در دوران اوج درگیری‌ها بین ارتش و پ.ک.ک، مقامات امنیتی، چندین گروهان از روستاییان کُرد مرزنشین پدید آوردند تا برای درگیری به مناطق کوهستانی بروند.
پ.ک.ک نیز متقابلاً به روستاهای اعضای این گروهان‌ها حمله کرد و در این حملات، صدها غیرنظامی کشته شدند. از آن زمان تاکنون، این صفت برای رهبر پ.ک.ک مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی در شرایطی که دولت ترکیه از مذاکره و برادری حرف می‌زند، باز هم چنین صفتی کنار ننهاد شده است. چنین چیزی می‌تواند نشان دهنده این واقعیت باشد که پ.ک.ک برخلاف سابق، امکان تحرک عملیاتی و تهدید چندانی علیه ترکیه ندارد و در نتیجه مقامات آنکارا، حتی روند مذاکره را نیز با چنین الفاظی پیش می‌برند.
معمایی به نام خلع سلاح
هنوز مشخص نیست شاخه نظامی پ.ک.ک در داخل ترکیه و کوهستان‌های اقلیم کردستان عراق، چند هزار نفر نیرو دارد. اما کارشناسان امنیتی ترکیه معتقدند که پ.ک.ک در بهترین حالت، در داخل مرزهای ترکیه 150 نفر و در کوه‌های شمال عراق نیز نزدیک به 5 هزار نفر نیروی مسلح دارد. اما خلع سلاح این افراد به دلیل شرایط جغرافیایی خاص عراق، کار دشواری است.
دولت باغچلی رهبر راست افراطی حزب حرکت ملی گرا که در ائتلاف جمهور با اردوغان شریک است و این دوره از مذاکرات به پیشنهاد او آغاز شده، دیروز از اوجالان خواست، هر چه زودتر دستور انحلال پ.ک.ک را صادر کند.
اردوغان نیز در جمع نمایندگان حزب خود در پارلمان اعلام کرد: «حیات گروه تروریستی پ.ک.ک تا سال 2025 به طور کامل پایان خواهد یافت. هدف ما این است که سازمان تروریستی را مجبور کنیم، بدون قید و شرط سلاح‌های خود را نه تنها در ترکیه بلکه در عراق و سوریه تسلیم کنند. گشودن درهای عصر جدید برای ترکیه، تنها با حذف تروریسم ممکن است و این مسئولیتی است که ما بر عهده گرفته‌ایم. تاکنون دستاوردهای مهمی در مبارزه با تروریسم به دست آمده است. ترکیه در هر زمینه‌ای در اوج قدرت است. در چنین معادله‌ای باید به بلای تروریسم برای همیشه پایان داد. با این تفاهم به دوستان دستوراتی دادیم که سازمان تجزیه طلب را از بین ببرند. حرف ما این است، تفنگ‌ها را از میان بردارید تا به عنوان 85 میلیون نفر شهروند این کشور، یکدیگر را محکم در آغوش بگیریم».
اردوغان در عین حال، سران پ.ک.ک را تهدید کرده و گفت: «اگر سازمان تروریستی اقدامات لازم را انجام دهد، تمام ترکیه برنده خواهد بود. ولی اگر سازمان، گوش خود را نسبت به این فراخوان کر کند، آنگاه ما به هدف خود مبنی بر یک ترکیه عاری از ترور، از طریق روش‌های دیگر دست خواهیم یافت. نیروهایی که این همه سال از پ.ک.ک حمایت کرده‌اند، اکنون به فکر نجات جان خود هستند. می‌بینیم که هیچ قدرتی نمی‌تواند مانند گذشته حمایت مؤثری را ارائه کند. اما ما می‌خواهیم موضوع را مسالمت‌آمیز به پایان برسانیم. چرا که مردم ما در همه ابعاد آسیب‌های زیادی دیده‌اند و باید صلح در جغرافیای ما حاکم شود».
موانع اصلی کدامند؟
یکی از مهمترین انگیزه‌های تیم اردوغان برای مذاکره با اوجالان و پ.ک.ک، مهار شبه نظامیان کُرد در شمال سوریه است که در قابل نیروهایی همچون ی.پ.گ و قسد، از فرامین اوجالان تبعیت می‌کنند.
هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرده که ترکیه در گفتگو با مقامات دولت جدید سوریه نیز اعلام کرده که حاضر نیست، چیزی را به نام ساختار سیاسی خودگردانی کردها به رسمیت بشناسد.
در همین حال، اعضای تیم جولانی هم اعلام کرده‌اند که در دیدار با فرماندهان قسد، آشکارا به آنها گفته‌اند که باید هر چه زودتر سلاح‌های خود را بر زمین بگذارید و در صورت تمایل به ادامه فعالیت مسلحانه به ارتش سوریه بپیوندید.
چند و چون حمایت آمریکا از شبه نظامیان تحت امر پ.ک.ک در شمال سوریه و احتمال برخی اختلاف نظرهای داخلی در کوهستان قندیل درباره شیوه خلع سلاح و انحلال حزب، از دیگر چالش‌های مهم این مذاکرات است.
شایان ذکر است، برخی از احزاب ملی گرای ترکیه از جمله حزب خوب به رهبری مساوات اوغلو، حزب وحدت بزرگ به رهبری مصطفی دستیجی و حزب کمونیستی وطن پارتیسی به رهبری دوغو پرینچک، از مهمترین مخالفین آغاز روند جدید مذاکرات صلح بین ترکیه و پ.ک.ک هستند.
انتهای پیام/