وقتی «قصاب» گوشتفروش شد و «کحال» چشمپزشک
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، «فرهنگستان ایران» در سال ۱۳۱۶ اقدامی جالب و تاثیرگذار انجام داد، این اقدام جایگزینی واژههای فارسی با واژههای بیگانه (انگلیسی و عربی، فرانسوی و…) بود که به صورت روزانه در روزنامهی اطلاعات منتشر میشد. بسیاری از واژگانی که امروز بهراحتی به کار برده میشوند همانهایی هستند که در آن دهه توسط فرهنگستان جایگزین شدند و اتفاقا برخی بسیار طول کشید تا بین مردم جا بیفتد. مثل «فاکولته» که امروز اصلا کسی نمیداند چه معنی میدهد و «دانشکده» جایگزینش شد. برخی واژگان ساختهی فرهنگستان نیز پس زده شدند و هیچوقت عمویت نیافتند.
در ادامه شماری از این واژگان را که در صحفهی نخست روزنامهی اطلاعات به تاریخ چهارشنبه ۱۴ مهر ۱۳۱۶ منتشر شد، میخوانید:
لغتهای نسخ شده……………. لغتهای نو
قبولی……………………………………. پذیرش
قبول کردن………………………….. پذیرفتن
قبض رسید – مفاصا……………. مفاصا
قبض رسید………………………….. رسید
قرائن و امارات……………………… نشانیا
قراچمن……………………………….. سیاهچمن
قراچهداغ…………………………….. ارسباران
قزلاوزون……………………………. سفیدرود
قشر…………………………………….. پوسته
قصاب…………………………………. گوشتفروش
قطعه نزول سهم………………… برش
قیمت…………………………………… بها
قیمت مبدأ…………………………. ارزش
قیتی………………………………….. گرانبها
کاردستی……………………………. دستورزی
کابینه…………………………………. دفتر
کارتن………………………………….. جزوهدان
کپیست……………………………… رونویس
کحال……………………………………… چشمپزشک
کروازور…………………………………… رزمناو
کروازور دباتای…………………………. نبردناو
کسر………………………………………….. کمبود
کسب……………………………………….. پیشه
کسبه………………………………………. پیشهوران
کشیچکی………………………………… نگهبان
کشیک…………………………………….. نگهبانی
کشتی کوچک دارای توپ…………….. توپدار
کشتی به معنی مطلق و اعم………… کشتی
کشتی زرهپوش……………………………. زردهدار
کشتی جنگی به معنی عم………………….. ناو
کمیساریا…………………………………………… کلانتری
کمیسر……………………………………………….. کلانتر
کنترول…………………………………………….. بازدید
کنترولور…………………………………………… بازبین
کوپون………………………………………………….. برش
۲۵۹