پرتره یک جنایتکار جنگی؛ هر آنچه که در مورد نتانیاهو می‌گویند
مهسا مژدهی: او خودش را نجات‌دهنده یهودیان و درخشان‌ترین چهره اسرائیل و حتی جهان می‌داند. مشق‌هایش را از روی دست چرچیل می‌نویسد و علاقه‌اش را به این سیاستمدار انگلیسی قرن بیستم پنهان نمی‌کند. نتانیاهو زمانی پایش را به اقامتگاه نخست‌وزیری گذاشت که تنها ۴۶ سال سن داشت. او نخستین رهبر اسرائیل است که پس از سال ۱۹۴۸ و روز نکبت به دنیا آمده. بی‌بی هر چقدر که در میان چپ‌ها و اعراب فلسطینی ساکن سرزمین‌های اشغالی منفور است در قلب شهرک‌نشینان اسرائیلی، یهودیان ارتدکس تندرو و تهیدستان اسرائیلی جا دارد.
نتانیاهو از گروه یهودیان اروپا یا همان اشکنازی‌هاست. او سال‌ها خود را صهیونیستی لیبرال خوانده، هرچند مهم‌ترین متحدانش را از میان ارتودکس‌ها جذب کرده است. نتانیاهو در سال ۱۹۴۹، سه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم و یک سال پس از اشغال فلسطین متولد شده و سابقه ۱۶ سال نخست‌وزیری را در کارنامه خود دارد. همین سابقه طولانی باعث شده تا طرفدارانش نتانیاهو را “شاه بی‌بی” صدا کنند.
همسر نتانیاهو معتقد است اسرائیل بدون او از دست خواهد رفت. این همان فرضیه‌ای است که خود بی‌بی آن را به شدت دنبال کرده و تلاش می‌کند سرنوشت یهودیان در سرزمین‌های اشغالی را به حضور خود در قدرت گره بزند. او نیامده تا به‌عنوان یک سیاستمدار کار خود را انجام داده و از سر راه کنار برود. آمده است که تا آخرین نفسی که می‌کشد در قدرت بماند و به منافع شخصی و انتقام‌جویی‌های اساسی‌اش برسد.
کودکی و نوجوانی
در سال ۱۹۴۹ در تل‌آویو پسری از پدری مورخ و مادری معلم متولد شد که نام بنیامین را از پسر عموی مادرش به ارث برد. مادر خانواده دوست داشت که فرزند میانی‌اش نقاش یا نهایتا هنرمندی شناخته شده باشد. اما پدر، بنزیون نتانیاهو او را در قد و قامت وزیرخارجه یا حتی مهم‌تر از آن تصور می‌کرد. خود نتانیاهو در زندگی‌نامه خود نوشته‌اش آورده: خدمت نظامی در واحد ویژه متکال؛ تحصیلات دانشگاهی در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)؛ و شغلی معتبر. من تمام این تصمیمات را با نگرشی گرفتم که می‌گفت: چه اهمیتی دارد، بیایید این یکی را هم امتحان کنیم و ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.
نتانیاهو کودکی و جوانی خود را میان فلسطین اشغالی و آمریکا گذراند. او در سال ۱۹۶۷ به اسرائیل بازگشت و به ارتش پیوست، جایی که در یگان ویژه سایرت متکال خدمت کرد.
به‌نظر می‌رسد خدمت در این یگان ویژه بعدها، به ویژه در مقابله با فلسطینی‌هایی که زیربار اشغال اسرائیل نرفته‌اند، به کار نتانیاهو آمده است. سایرت متکال، به معنای یگان تکاوران ستاد کل است و یکی از یگان‌های ویژه ارتش اسرائیل به شمار می‌آید. این یگان در سال ۱۹۵۷ تأسیس شده و مسئولیت‌های متعددی از جمله عملیات‌های ضدتروریستی، عملیات‌های مخفی در عمق خاک دشمن و انجام حملات ضربتی همزمان را بر عهده دارد. با این‌حساب می‌توان گفت که نتانیاهو تحت آموزش‌های چریکی بوده و در برخی از پیچیده‌ترین عملیات‌های رژیم اسرائیل دست داشته است.
نتانیاهو در جنگ‌های مختلفی از جمله جنگ یوم کیپور شرکت داشت و پس از تحصیلاتش به فعالیت‌های اطلاعاتی در اسرائیل مشغول شد. نتانیاهو با یک مدرک از ام‌آی‌تی و مدرک دیگری از هاروارد، می‌رفت که آینده درخشانی داشته باشد. اما دهه ۷۰ میلادی برای او روزهای تلخی با خود داشت.
طبق آنچه نیویورک‌تایمز در مورد رابطه این دوبرابر در یک اتوبیوگرافی از بنیامین نتانیاهو نوشته، بی‌بی و یونی نتانیاهو رابطه‌ای بسیار نزدیک داشته‌اند. یونی در نامه‌ای به نامزدش ۱۲ سال قبل از مرگ نوشته بود: فکر می‌کنم من او را(بنامین را) بیشتر از هر کس دیگری در دنیا دوست دارم.
در روز چهارم ژوئیه ۱۹۷۶، در حالی که ایالات متحده جشن دویستمین سالگرد خود را جشن می‌گرفت، تلفن نتانیاهو زنگ زد. چند روز قبل، یک پرواز ایر فرانس که از تل‌آویو پرواز کرده بود، به اوگاندا هدایت شد. یک نیروی کماندویی اسرائیلی به فرودگاهی که گروگان‌ها در آنجا نگهداری می‌شدند حمله کرد. بیش از ۱۰۰ گروگان آزاد شدند، اما یک افسر اسرائیلی در این عملیات کشته شد. نتانیاهو در آن زمان با همسرش، میریام وایزمن، که از دوران دبیرستان با هم آشنا شده بودند، در بوستون زندگی می‌کرد. او با نام بن نیتای شناخته می‌شد و به عنوان مشاور کار می‌کرد. آن شب تابستانی، هنگامی که گوشی را برداشت فهمید که آن افسر اسرائیلی که در اوگاندا کشته شده، برادر بزرگترش یونی بوده است. طبق آنچه نیویورک‌تایمز در مورد رابطه این دوبرابر در یک اتوبیوگرافی از بنیامین نتانیاهو نوشته، بی‌بی و یونی رابطه‌ای بسیار نزدیک داشته‌اند. یونی در نامه‌ای به نامزدش ۱۲ سال قبل از مرگ نوشته بود: فکر می‌کنم من او را(بنامین را) بیشتر از هر کس دیگری در دنیا دوست دارم.
هر چقدر که رابطه نتانیاهو با برادرش یونی خوب بود، با پدر رابطه‌ای نسبتا دشوار داشت. او هنوز هم پدرش را مانند نوری در میان تاریکی می‌داند اما بیوگرافی‌نویس‌ها می‌گویند پدر و مادر خانواده اغلب بسیار سخت‌گیر بوده و روابط نزدیکی با فرزندانشان نداشته‌اند. بنزیون، پدر بی‌بی در مورد هرگونه توافق با فلسطینی‌ها همواره بدبین بوده است. او فلسطین را تماما مربوط به اسرائیلی‌ها می‌دانسته و رویکردی بسیار تندرو در قبال فلسطینی‌ها داشته است که ظاهر بنیامین نتانیاهو هم آنها را به ارث برده.
سال‌های ابتدایی به عنوان یک سیاستمدار
نتانیاهو به غیر از گذران وقت در ارتش، مشاغل دیگری را هم امتحان کرده است. مثلا اولین شغل او مدیر بازاریابی در یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مبلمان در سرزمین‌های اشغالی بود که پول زیادی را به جیب نخست‌وزیر آینده می‌ریخت. کسانی که او را از آن زمان می‌شناسند می‌گویند بی‌بی در فریب مشتریان با استفاده از اغراق و دروغ به شدت حرفه‌ای بود.
سال ۱۹۸۲، نتانیاهوی زخم خورده از مرگ برادرش، دوباره به ایالات متحده بازگشت و در سال‌های ابتدایی دولت ریگان به عنوان معاون سفیر در واشینگتن خدمت کرد. او در همان زمان رویکردهایی به شدت ضد فلسطینی داشت. اونتانیاهو در خاطراتش که مربوط به دهه ۱۹۸۰ است در مورد وضعیت فلسطین و فلسطینی‌ها مدعی می‌شود: یهودیان بومیان اصلی سرزمین اشغالی هستند و اعراب استعمارگرند.در سال ۱۹۸۴، نتانیاهو به عنوان نماینده دائم اسرائیل در سازمان ملل منصوب شد و بعداً با شور و مهارت به دفاع از سیاست‌های راست‌گرای آریل شارون، نخست‌وزیر، پرداخت.
او خود را با تاریخ رژیم صهیونیستی گره زده است و اعتقاد دارد بهترین رهبر این رژیم است. همسر نتانیاهو در سال ۲۰۰۲ خطاب به مخالفانش گفته بود بی‌بی بزرگ‌تر از اسرائیل است.
همسر اول نتانیاهو میریام وایزمن بود. این دو در سال ۱۹۷۲ با یکدیگر ازدواج کردند و این ازدواج تا زمانی که رابطه پنهانی نتانیاهو با همکلاسی دوران تحصیل در هارواردش فاش نشده بود، ادامه داشت. نتانیاهو و وایزمن در سال ۱۹۷۸ از یکدیگر جدا شدند. پس از این طلاق، نتانیاهو با فلور کیتس در سال ۱۹۸۱ ازدواج کرد و آنها در سال ۱۹۸۸ به تل‌آویو برگشتند. همزمان با برگشت، آنها به خانه ساحلی یک ثروتمند استرالیایی نقل مکان کردند و بدون پرداخت هزینه در آن ساکن شدند. در همان سال نتانیاهو عضوی از حزب محافظه‌کار لیکود شد. در سال ۱۹۹۳ نتانیاهو رهبری لیکود را به دست آورد و تبدیل به جدی‌ترین منتقد هرگونه مذاکرات صلح و البته توافق اسلو بود. با وجود مخالفت‌های این دیپلمات نسبتا جوان، توافقنامه اسلو نه تنها امضا شد بلکه امضاکنندگان آن به صورت دسته‌جمعی برنده صلح نوبل شدند. خشونت‌هایی که در سرزمین‌های اشغالی کمی بعد از امضای توافقنامه پیش آمد، به نتانیاهو فرصت داد تا انتقادهای خود را به رابین شدت ببخشد و چهره خود را در افکار عمومی بهبود ببخشد.
نتانیاهو سارا بن آرتزی را در سال ۱۹۸۸ در یک توقف در فرودگاه آمستردام ملاقات کرد. او ۳۰ ساله و مهماندار پرواز بود؛ نتانیاهو هم ۳۹ ساله و معاون وزیر امور خارجه اسرائیل بود. آنها چند بار با هم قرار گذاشتند، اما طبق کتاب بن کاسپیت با عنوان «سال‌های نتانیاهو»، علاقه زیادی بین آنها وجود نداشت و ارتباطشان متوقف شد و آنها سال ۱۹۹۱ بار دیگر به هم برخوردند و در همان سال ازدواج کردند. کمی بعد، زمانی که بی‌بی به سارا خیانت کرد و این خیانت فاش شد، سارا نتانیاهو تبدیل به مهره‌ای قدرتمند شد و بخشی از تصمیم‌گیری‌ها را به دست گرفت.
پس از ترور اسحاق رابین، پرز، جانشین موقت او تصمیم گرفت انتخابات زودهنگام برگزار کند. نتانیاهو نامزد لیکود برای نخست‌وزیر در انتخابات ۱۹۹۶ اسرائیل پاپیش گذاشت. او این انتخابات را برنده شد و جوان‌ترین فرد در تاریخ این منصب و اولین نخست‌وزیر اسرائیل شد که متولد سرزمین‌های اشغالی بود. نتانیاهو در دوره تصدی نخست‌وزیری در این دوره روابط چندان خوبی با کلینتون نداشت. او رئیس‌جمهور دموکرات ایالات متحده را با خودبزرگ‌بینی‌اش خشمگین می‌کرد. بعدها تجربه مشابهی با باراک اوباما تکرار شد.
بنیامین در سال ۲۰۰۹ رهبر حزب راست‌گرای لیکود بود و این حزب به رهبری او در انتخابات موفق به کسب ۲۷ کرسی، از پارلمان۱۲۰ عضوی اسرائیل شد. یک سال بعد از این تاریخ میزان محبوبیت نتانیاهو در بین شهروندان یهودی سرزمین‌های اشغالی ۴۹ درصد اعلام شد. پس از انتخابات سال ۲۰۱۳، رئیس‌جمهور اسرائیل، نتانیاهو را به‌عنوان رهبر بزرگ‌ترین جناح حاضر در کنست، مأمور تشکیل سی‌وسومین دولت اسرائیل کرد. از آن سال به بعد نتانیاهو تقریبا به صورت مداوم نخست‌وزیری را برعهده داشته است.
ویژگی‌های شخصیتی
نزدیکان و دوستان قدیمی نتانیاهو می‌گویند صرفه‌جویی او را می‌توان به پای خساستش نوشت. او در جوانی اغلب بدون برداشتن کیف پول از خانه خارج می‌شد تا هزینه‌ای پرداخت نکند. بعدها وقتی نتانیاهو و همسر سومش برای شستن لباس‌های خود به کاخ سفید و لباس‌شویی آن مراجعه کردند، بر روی چنین شایعاتی صحه گذاشتند. رقبای نتانیاهو می‌گویند او به هر طرفی که باد بوزد حرکت می‌کند. گروهی دیگر که با او از دوران جوانی همراه بوده‌اند، معتقدند او ادامه راه پدر سخت‌گیر و نفوذناپذیرش است که نوعی نفرت از فلسطینی‌ها را تا دم مرگ با خود حمل می‌کرد.
او خود را با تاریخ رژیم صهیونیستی گره زده است و اعتقاد دارد بهترین رهبر این رژیم است. همسر نتانیاهو در سال ۲۰۰۲ خطاب به مخالفانش گفته بود بی‌بی بزرگ‌تر از اسرائیل است. نتانیاهو به فساد مالی متهم است. او امسال در حالی که درگیر جنگ در غزه بوده و به‌عنوان جنایتکار جنگی شناخته می‌شود و بیش از ۴۵ هزار فلسطینی را کشته و غزه را با خاک یکسان کرده است، درگیر دادگاه‌هایی هم بوده است. با اینحال به‌نظر نمی‌رسد حتی این دادگاه‌ها نتانیاهو را از رو ببرد.
۳۱۱۳۱۲