برجام؛ حکایت «امضایی» که قرار بود تضمین باشد اما نبود !
۰۵:۰۰ – ۰۴ اسفند ۱۴۰۳
باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه تورانلو- و زمان این عنصر عجیب و غریبی که مرورش میتواند بسیاری از روز‌های آینده را پیش بینی کند.
انگار همین دیروز بود که قرار بود امضای کری تضمین باشد امضایی که حالا نه خودش مانده است و نه صاحب آن…
و حکایت یک تجربه نه چندان دور از زبان رهبر انقلاب
در سال ۹۲ حسن روحانی از همان ابتدای انتخابات ایده مذاکره با آمریکا را برای حل مشکلات کشور بیان کرد و آن را نیز پیش برد. ایده‌ای که به یک برنامه بدل شد. برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام معروف.
برجامی که در در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین میان ایران و گروه ۱+۵ بسته‌شد، اما زیاد عمر نداشت. چرا که در در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام‌کرد؛ و ترامپ این پیرمرد پرحاشیه که روزی فاتحه برجام را خوانده این روز‌ها مجدد وارد کاخ سفید شده است و حالا در تلاش است تا توافقی دیگر را به ایران تحمیل کند.
توافقی که رهبر انقلاب صراحتا موضع خود را در باره آن اعلام کردند. ۱۹ بهمن ماه بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار فرماندهان و جمعی از کارکنان نیروی هوائی و پدافند هوائی ارتش جمهوری اسلامی ایران، درباره مذاکره با آمریکا بیانات مهمی داشتند؛ بیاناتی که به سرعت به تیتر یک رسانه‌های جهان تبدیل شد.
ایشان فرمودند: «ما در دهه ۹۰ نشستیم با آمریکا مذاکره کردیم حدود دو سال یک معاهده‌ای هم تشکیل شد. البته آمریکا تنها نبود، چند تا کشور دیگر هم بودند، لکن محور آمریکا بود، عمدتاً آمریکا بود. دولت ما نشست مذاکره کرد – دولت آن روز – رفتند، آمدند، نشستند، برخاستند، مذاکره کردند، گفت‌و‌گو کردند، خندیدند، دست دادند، رفاقت کردند، همه کار کردند، یک معاهده‌ای تشکیل شد. در این معاهده طرف ایرانی خیلی هم سخاوت به خرج داد، خیلی امتیاز داد به طرف مقابل. اما همان معاهده را آمریکایی‌ها عمل نکردند. همین شخصی که الان سر کار است، معاهده را پاره کرد. گفت پاره می‌کند و کرد.
در مورد سازمان ملل هم یک استخوانی لای زخم گذاشتند که مثل تهدیدی همیشه بالا سر ایران وجود داشته باشد. این معاهده محصول مذاکره‌ای بود که دو سال- بیشتر یا کمتر- طول کشید». «خب این تجربه است دیگر؛ از این تجربه استفاده کنیم. امتیاز دادیم، مذاکره کردیم، امتیاز دادیم، کوتاه آمدیم، اما نتیجه‌ای که مقصودمان بود به دست نیاوردیم. همین معاهده را هم با همه این نقص‌هایی که داشت طرف مقابل خراب کرد، نقض کرد، پاره کرد. با یک چنین دولتی مذاکره نباید کرد، مذاکره کردن عاقلانه نیست، هوشمندانه نیست، شرافتمندانه نیست».
لطفا از مردم معذرت خواهی کنید!
روح الله مدبر کارشناس مسائل بین الملل در این باره گفته است: فرمایش مقام معظم رهبری بسیار صریح و چراغ راه برای تمام مردم ایران بود. خصوصا اشاره‌ای که داشتند مبنی بر اینکه طرف ایرانی دو سال با طرف غربی مذاکره داشت و بسیار هم سخاوتمندانه امتیازاتی به طرف غربی داد. این نکته بسیار مهم است و افرادی که در این مذاکره حضور داشتند باید از ملت ایران بابت اقدامات خود عذرخواهی کنند، زیرا امتیازات سخاوتمندانه‌ای به غرب دادند که در قبالش هم آمریکا به راحتی از توافق خارج شد.
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب به صراحت بیان کردند که امروز رویکرد طرف غربی به مذاکره نیست بلکه رویکرد طرف غربی این است که ایران را تسلیم کند. مسیر آمریکا نه صرفا در تسلیحات و هسته‌ای بلکه در موضوع دفاع مشروع ایران نیز وارد شده است که این امر کاملا مغایر با امنیت ملی ایران است و از امروز هر کس که از مذاکره با آمریکا دم بزند هم امری غیر عقلانی و هم غیر شرافتمندانه را در بر دارد امروز آمریکا صراحتا در برابر امنیت ایران قد علم کرده است؛ بنابراین از امروز هر کسی که صحبت از مذاکره با آمریکا را بیان کند هم حرفی غیر عقلانی و هم غیر شرافتمندانه زده است و میتوان گفت که به نوعی سرباز آمریکاست. نتانیاهو اعلام کرده بود که دوستی نزدیک‌تر از ترامپ در کاخ سفید وجود ندارد. آنها تحلیل غلطی نسبت به ایران یافته‌اند، زیرا پیام غلطی از ایران صادر شده است ایران نه لیبی خواهد شد و نه سوریه بلکه ایران دارای رهبری قوی است با قدرتمند‌ترین نیروها، اما متاسفانه بزرگترین نقطه ضعف ایران عناصر غرب گرا در ایران هستند.
یعقوب رضازاده عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در این باره گفته است: آمریکا بعد از مذاکرات هسته‌ای، به هیچ یک از وعده‌هایش عمل نکرد و بر این اساس مذاکره مجدد با این کشور فایده‌ای برای ما ندارد. البته این موضوع فقط درباره روابط ایران و آمریکا صدق نمی‌کند و نگاهی به ارتباط آمریکا با سایر کشور‌های جهان از جمله عراق، ترکیه، سوریه، لیبی و برخی از کشور‌های همسایه هم مبین این مسئله است که در کل مذاکره با آمریکا برای هیچ کشوری نتایج مثبتی در پی نداشته است.
«چه بسیار است عبرت‌ها و چه اندک است عبرت گرفتن»
و حالا زمان گذشته است؛ از برجام نه تعهدات رفع تحریمی باقی مانده و نه امضایی از کری که تضمین آن باشد بکه فقط یک مکانیسم ماشه بالای سر ایران مانده است.
«چه بسیار است عبرت‌ها و چه اندک است عبرت گرفتن؛ امام علی (ع)»