به رخ کشیدن تحولات دروغین در سوریه با هدف ترویج شبیه‌سازی در ایران
۱۱:۲۵ – ۱۵ دی ۱۴۰۳
برنامه امواج شبهه در گفت‌و‌گو با تهمینه بختیاری کارشناس و پژوهشگر روابط بین الملل و رسانه و محمدحسین اسماعیلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه به بررسی موضوع «چگونگی سوژه فروشی رسانه‌های بیگانه» پرداخت.
شاهد جنگ شناختی در سوریه بودیم
بختیاری کارشناس و پژوهشگر روابط بین الملل و رسانه در این رابطه عنوان کرد: آنچه که در سوریه شاهد بودیم، بیشتر نمادی از جنگ شناختی بود. در سال ۱۴۰۱ طلیعه این جنگ شناختی را در ایران مشاهده کردیم، منتهی در ایران دشمن به دلیل وجود آگاهی و بصیریت به نتیجه نرسید. رسانه بیگانه در سوریه‌ای که دارای خلاء رسانه‌ای داشت، به راحتی توانست این جنگ شناختی را اجرا کنند و بیشتر از آن‌که تحریر الشام و گروه‌های مخالف بشار اسد تابع رسانه بودند، تکنیک‌های جنگ شناختی اجرا شد و در این میان رسانه به مثابه توپ و تانک عمل کرد و این رسانه بود که طلیعه دار یک جنگ بود.
مردم سوریه همچنان در شوک به سر می‌برند
وی افزود: اگر اعتماد و اعتبار اجتماعی یا سرمایه اجتماعی و اعتماد به رسانه‌ها وجود نداشته باشد، رسانه‌های بیگانه با سرعت و با تکنیک‌ها و ترفند‌های مختلف خلاء ذهنی مخاطب را پر می‌کنند. کارکرد اصلی رسانه‌های بیگانه دستیابی به اهدافی متناسب با منافع رژیم صهیونیستی است.
بختیاری با بیان اینکه مردم سوریه همچنان در شوک به سر می‌برند، گفت: در میان شوک مردم سوریه، رسانه‌های بیگانه در حال برنامه ریزی برای آینده است. ما در سوریه با بحران عدم قطعیت روبه رو هستیم و در این بحران در حال آینده فروشی هستند و رقابتی میان گروه‌های ذی نفع شکل گرفته است.
در جنگ سوریه یک لشگر رسانه‌ای حامی جولانی بود
این کارشناس در ادامه درباره تکنیک‌های رسانه بیگانه گفت: جنگ شناختی و رسانه‌ای به یک روز و دو روز امکان‌پذیر نیست و به سرعت اتفاق نمی‌افتد. ضمن اینکه در جنگ سوریه یک لشگر رسانه‌ای حامی جولانی بود. برای تطهیر محمدالجولانی حتی بر نوع کنش زبانی، رفتاری و گفتاری او کار شده بود. به شکلی که جولانی امروز با جولانی ده سال گذشته بسیار متفاوت شده است.
از تاکتیک اطلاعات سری تا تاکتیک توجه به زنان و کودکان
وی با بیان اینکه اولین تاکتیک مشخص در جنگ سوریه تاکتیک اطلاعات سری بود، گفت: از این تاکتیک درباره اسرار محرمانه نظامی و امور دیپلماتیک استفاده می‌شود. آنها مرتب به اسم اطلاعات محرمانه، به افشای آن می‌پرداختند که به طور مثال نشان از اختلاف میان بشار اسد و کابینه را داشت. بعد از آن از تاکتیک موجی بهره گرفتند، در این تاکتیک موجی از رسانه‌ها انواع اخبار با ارزش و بی‌ارزش را به مخاطب ارائه می‌کردند تا نتواند واقعیت‌ها را درک کند. بعد از آن باید به تاکتیک تبخیر اشاره کرد. در این تاکتیک، بخشی از خبر برای ایجاد شایعه همراه با واقعیت‌ها پخش می‌شود تا مخاطب نتواند آنها را از همدیگر تشخیص دهد. همچنین از تاکتیک دروغ بزرگ استفاده کردند و بحث کودتا در دمشق و یا مرگ بشار اسد را مطرح کردند و با تاکتیک مبالغه سعی کردند تا خوشحالی بخشی از مردمی را به تمامی مردم تعمیم بخشند و در این راستا به دستکاری آماری می‌پرداختند و در نهایت آنها از تاکتیک واکنش زنجیری و تاکتیک توجه به زنان و کودکان هم استفاده کردند.
بختیاری با تاکید بر اینکه مردم سوریه هنوز موقعیت خود را هضم نکرده‌اند، خاطرنشان شد: به قدری پمپاژ و دستکاری اطلاعات در سوریه زیاد است که مردم حتی فرصت فکر کردن هم را ندارند. از طرفی آنها به سرعت دانشمندان و نخبگان سوری را یا با خود همراه می‌کنند یا به حذف آنها پرداختند.
به رخ کشیدن تحولات سوریه، ترویج نوعی شبیه سازی است
وی عنوان کرد: ایران به عنوان محور اصلی جبهه مقاومت دارای اهمیت بسیاری است و هدف اصلی به رخ کشیدن تحولات سوریه توسط رسانه‌های بیگانه ترویج یک نوع شبیه سازی است. همچنین به ترویج این انگاره بپردازند که سوریه یکی از بازو‌های ایران بوده و در نتیجه ایران ضعیف شده است. در صورتی که مقام معظم رهبری فرمودند: «این طور نیست که با رفتن یک مهره از محور مقاومت این مقاومت تضعیف شود، چه بسا که قوی‌تر نیز می‌شود.»
وی بیان کرد: به طور کل می‌توان گفت آنچکه در سوریه اتفاق افتاد، یک جنگ رسانه‌ای تمام عیار و اثرگذاری بر باورها، نگرش‌ها و بینش‌هایی بود که رسانه‌ها بیش از آن بر آن برنامه ریزی کرده بودند. نکته مهم این است که ما شاهد تظاهراتی قبل از تحولات در سوریه که نشان دهنده خشم مردم سوریه از دولت باشد، نبودیم و در واقع یک بی حسی خطرناک در سوریه رقم خورد. در این میان با آموزش سواد رسانه‌ای به مردم می‌توان آنها را از ترفند‌های رسانه‌های بیگانه آگاه کرد و اجازه‌ی هر گونه کنش گری به رسانه‌ها را از بین ببریم. مردم ما در مقایسه با بسیاری از مردم دنیا، خردمندتر عمل می‌کنند و می‌توان بر همین خردورزی مردم حساب باز کرد.
کودتای نرم و مخملی با محوریت رسانه
اسماعیلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه در این باره گفت: در سوریه یک اتفاق رسانه‌ای رخ داد و با کمترین جنگ و خونریزی و در عرض ده روز سوریه فروپاشید و آن حکومت به طور کامل از دست رفت.
وی درباره وضعیت مردم سوریه قبل از فروپاشی توضیح داد: گروه‌هایی که ما اکنون به عنوان گروه‌های تحریر الشام، داعش و … می‌شناسیم، سال‌های سال است که تلاش می‌کردند تا از بین اقشار مختلف مردم جذب نیرو داشته باشند و بدین شکل به اقناع ذهن مخاطبان بپردازند. می‌توان گفت که یک کودتای نرم و مخملی با محوریت رسانه داشتند.
این کارشناس عنوان کرد: قدرت تخریب جنگ شناختی از بمب اتم بیشتر است و می‌تواند به راحتی یک کشور را از پایداری خارج سازد و مردم یک کشور را از حکومت جدا می‌کند و بدین شکل قابلیت و قدرت حکومت گرفته شود.
رسانه‌های غربی حامی و پشتیبان اتفاقات سوریه
اسماعیلی گفت: یکی از نکات مهم در این جنگ، پیوست رسانه‌ای و اتاق فکر قوی گروه تحریر الشام است. مسئله ستاره سازی در رسانه‌ها و از سویی تخریب طرف مقابل همواره وجود داشته است. علاوه بر پیوست رسانه‌ای، رسانه‌های غربی نیز حامی این ماجرا بودند. رسانه‌هایی که اتفاقات و حوادث سوریه را پوشش می‌دادند. رویکرد این رسانه‌ها نشان دادن اعتراض و نارضایتی مردم و آمادگی همگان برای وقوع جنگ بود.
وی اضافه کرد: رسانه‌های بیگانه به کشور‌های همسو و همراه با سوریه نیز تهمت‌هایی وارد می‌کردند. به طور مثال شبکه اینترنشنال، بسیار موذی عمل می‌کرد و اعتراضاتی را نشان می‌داد که در آن برهه، صحت آن مشخص نبود و یا سعی می‌کرد ایران را مداخله گر نشان دهد، این در حالی بود که ایران هیچ گونه مداخله‌ای نداشت.
جولانی هیچ تعلق خاطر و برنامه‌ای برای کشور سوریه ندارد
اسماعیلی به نقش رژیم صهیونیستی در این جنگ اشاره کرد و گفت: رژیم صهیونیستی به دنبال صلح ابراهیم، در ابتدا به تطهیر فضای عمومی منطقه از فلسطین تا امارات و قطر می‌پرداختند؛ که یهودی‌های صهیونیست انسان‌های خوبی هستند و به دنبال سکونت و صلح در این منطقه هستند. این در حالی است که به فرمایش حضرت امام خمینی (ره) یهودی‌ها به هیچ چیز قانع نیستند؛ که این مسئله را بار‌ها و بار‌ها در سوریه شاهد بودیم و کاملا آشکار به مرز سوریه وارد شدند و رژیم صهیونیستی بعد از تحریر الشام، حملات بسیاری به سوریه داشت و تمام زیرساخت‌های اساسی و نظامی سوریه را نابود کرد و جولانی هیچ واکنشی در مقابل تجاوز رژیم نداشت. این بدین معناست که جولانی هیچ تعلق خاطر و برنامه‌ای برای کشور سوریه ندارد.
وی عنوان کرد: در حال حاضر رسانه‌های بیگانه و بیگانگان قصد دارند، سوریه را به عنوان یک مدل موفق برای مردم ایران به نمایش بگذارند، تا ذهن مردم ایران را آماده کنند که اگر همین مدل در ایران اتفاق بیافتد، ثبات و آرامش در پی خواهد داشت.
وی در پایان گفت: دشمن بر این باور است که دولت ایران، دولت کوچکی است که با چند توییت و پست اینستاگرامی قادر خواهند بود، حکومت ایران را به نابودی بکشند این در حالی است که چنین اتفاقی برای ایران یک خیال خام است. هر چند که ما ۱۷۵ برابر مردم دنیا در معرض تهدیدات رسانه‌ای قرار داریم و بیشترین بمباران رسانه‌ای نیز، بر علیه مردم ما ایجاد می‌شود.