تأمین پایدار انرژی، پیش‌نیاز رونق تولید؛ ۳۰ میلیارد ارز مردم جذب شود
رمضانعلی سنگدوینی نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تحقق شعار سال ۱۴۰۴ اعلامی رهبر معظم انقلاب گفت: رهبر معظم انقلاب طی پانزده سال گذشته، همواره شعار سال را حول محورهای اقتصادی، تولید، سرمایه‌گذاری و حمایت از کالای داخلی تعریف کرده‌اند. امسال نیز با نام‌گذاری سال تحت عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» بر دو موضوع کلیدی جذب سرمایه و تقویت تولید تأکید داشتند.
وی افزود: دو مقوله سرمایه‌گذاری و تولید در شرایط فعلی کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر تولید رونق بگیرد، اقتصاد تقویت شده، اشتغال پایدار ایجاد می‌شود و معیشت مردم بهبود می‌یابد. اما برای تحقق این اهداف، زیرساخت‌های لازم باید فراهم شود که یکی از مهم‌ترین آنها تأمین پایدار و مطمئن انرژی است.
سنگدوینی با اشاره به چالش‌های موجود در بخش انرژی تأکید کرد: برخلاف تصور رایج، ما در کشور ناترازی واقعی در بخش انرژی نداریم، بلکه مشکل اصلی در شدت بالای مصرف انرژی است. ایران سالانه حدود ۹۰۰ میلیون مترمکعب گاز، ۸۰ هزار مگاوات برق و ۱۲۰ میلیون لیتر فرآورده‌هایی مانند بنزین و گازوئیل تولید می‌کند. در صورت مصرف بهینه و کاهش اتلاف، همین میزان تولید کفایت می‌کند، اما شدت مصرف انرژی در کشور ما تقریباً ۲.۵ برابر میانگین جهانی است. این یعنی بخشی از تولید انرژی به جای استفاده در مسیر توسعه اقتصادی و تولید، هدر می‌رود.
وی افزود: برای رفع چالش‌های انرژی، باید بهینه‌سازی مصرف انرژی در اولویت قرار گیرد. در بخش‌های خانگی، تجاری، صنعتی و حمل‌ونقل، شاهد مصرف غیرمنطقی هستیم. در بخش خانگی، استفاده از وسایل گرمایشی و سرمایشی با بازده پایین باعث اتلاف بالای انرژی می‌شود. باید بر اصلاح الگوی مصرف، نصب تجهیزات بهینه مانند پنجره‌های دوجداره، بخاری‌های کم‌مصرف و کولرهای پربازده تمرکز کنیم و بهینه‌سازی مصرف انرژی مستلزم فرهنگ‌سازی صحیح و تشویق مردم به استفاده از تجهیزات کم‌مصرف، از هدررفت انرژی است.
نباید تنها به گاز و برق متکی باشیم
نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: تنوع‌بخشی به منابع انرژی از دیگر راه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی است. نباید تنها به گاز و برق متکی باشیم. در دنیا، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی‌های خورشیدی، بادی، زمین‌گرمایی و حتی بازیافت زباله‌ها برای تولید انرژی در حال گسترش است. ما ظرفیت بسیار خوبی در این حوزه‌ها داریم.
سنگدوینی با اشاره به ظرفیت‌های طبیعی و جغرافیایی کشورمان برای استفاده از منابع انرژی پاک اظهار کرد: در مناطق جنوبی کشور، تابش آفتاب به‌قدری است که می‌توان نیروگاه‌های خورشیدی احداث کرد و برق مازاد را صادر کرد. همچنین در شمال کشور، پتانسیل خوبی برای تولید برق از طریق انرژی بادی وجود دارد. اگر این منابع توسعه یابند، هم ناترازی انرژی جبران می‌شود و هم امکان صادرات انرژی برای ارزآوری فراهم خواهد شد.
وی در همین رابطه تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی‌های نو برای افزایش سهم تولید انرژی از این نوع از انرژی ضروری است. همچنین برای اینکه تولید رونق بگیرد، باید انرژی مورد نیاز صنایع و واحدهای تولیدی به‌موقع تأمین شود. در فصل زمستان، به دلیل مصرف بالای گاز در بخش خانگی، ناچار می‌شویم گاز صنایع و نیروگاه‌ها را محدود کنیم که این مسئله، تولید را دچار وقفه می‌کند.
نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس افزود: باید روی توسعه زیرساخت‌های گازی، تکمیل زنجیره ارزش در صنعت نفت و گاز و جلوگیری از خام‌فروشی تمرکز کنیم. وقتی نفت و گاز به‌صورت خام صادر می‌شود، ارزش افزوده کمی نصیب کشور می‌شود. اما اگر آنها را به محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های باارزش تبدیل کنیم، هم اشتغال ایجاد می‌شود و هم درآمد ارزی افزایش می‌یابد.
باید امنیت سرمایه‌گذاری تأمین شود
سنگدوینی سرمایه‌گذاری را شرط اصلی برای تحقق اهداف در حوزه انرژی دانست و تصریح کرد: سرمایه‌گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که امنیت سرمایه تأمین شود و سرمایه‌گذار مطمئن باشد که بازگشت سرمایه و سود معقولی خواهد داشت. باید شرایطی فراهم کنیم که سرمایه‌های داخلی و خارجی به سمت تولید و انرژی هدایت شود.
وی در خصوص سرمایه‌گذاری در بخش انرژی ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری داخلی را پیشنهاد داد و گفت: مردم باید اطمینان پیدا کنند که اگر سرمایه‌های خود را وارد عرصه تولید کنند، هم سود مناسبی نصیب‌شان می‌شود و هم به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کنند. باید مشوق‌های مالیاتی، بیمه‌ای و حقوقی برای جذب سرمایه‌های داخلی فراهم شود. همچنین باید سرمایه‌های ارزی مردم جذب شود؛ برآوردها نشان می‌دهد که بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار ارز در اختیار مردم است. اگر دولت بتواند این سرمایه‌ها را جذب کند و در قالب سپرده‌های ارزی با سود مطمئن به سرمایه‌گذاران ارائه دهد، منابع مالی موردنیاز برای توسعه زیرساخت‌های انرژی و تولید فراهم می‌شود.
سنگدوینی توسعه مشارکت‌های عمومی-خصوصی را از دیگر ابزار سرمایه‌گذاری برشمرد و تأکید کرد: پروژه‌های بزرگ در حوزه انرژی و زیرساخت‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان هستند که دولت به تنهایی قادر به تأمین آنها نیست. باید مدل‌های مشارکت عمومی-خصوصی (PPP) را تقویت کنیم تا بخش خصوصی با اطمینان وارد این حوزه شود.
وی همچنین گفت: توسعه بازار سرمایه برای تأمین مالی پروژه‌های انرژی است. بازار سرمایه می‌تواند نقش مهمی در تأمین منابع مالی پروژه‌های بزرگ انرژی ایفا کند. انتشار اوراق مشارکت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه‌محور و سایر ابزارهای مالی می‌توانند منابع خرد مردم را به سمت توسعه انرژی و تولید هدایت کنند.
انرژی صرفه‌جویی شده در خدمت تولید باشد
سنگدوینی همچنین مدیریت صحیح مصرف انرژی را زمینه‌ساز جذب سرمایه در حوزه تولید دانست و افزود: اگر بتوانیم مصرف انرژی را مدیریت کنیم، ظرفیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری در حوزه تولید ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، اگر از محل صرفه‌جویی در مصرف گاز و برق، مازاد انرژی را به صنایع اختصاص دهیم، هم تولید رونق می‌گیرد و هم نیاز به سرمایه‌گذاری‌های جدید کمتر می‌شود؛ همچنین با مدیریت مصرف، هزینه‌های تولید کاهش می‌یابد و این موضوع سرمایه‌گذاران را برای ورود به عرصه تولید تشویق می‌کند.