توصیه معنادار آیت الله جوادی آملی درباره امر به معروف و نهی از منکر
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، آیت الله جوادی آملی در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که (چهارشنبه) در مسجد اعظم قم به‌صورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد، به شرح حکمت ۱۵۷ و ۱۵۸ نهج‌البلاغه پرداختند.
بنابر روایت شفقنا، ایشان اظهار داشتند: حضرت امیرالمومنین در خطبه ۱۵۷ نهج البلاغه می فرماید: «قَدْ بُصِّرْتُمْ إِنْ أَبْصَرْتُمْ، وَ قَدْ هُدِیتُمْ إِنِ اهْتَدَیْتُمْ، وَ أُسْمِعْتُمْ إِنِ اسْتَمَعْتُم»؛ ما مواضع و مسیر را شرح داده‌ایم آنچه را باید ببینید، دیدید، آنچه را باید می شنیدید، شنیدید، اما پذیرش آن و درک آن به اراده فرد بستگی دارد؛ در خطبه ۲۰ نهج‌البلاغه نیز مشابه این مباحث آمده است؛ به این معنا که پیام‌های الهی و هدایت‌ها به اندازه کافی گفته شده و حالا این به فرد بستگی دارد که آیا گوش شنوا دارد تا بشنود و درک کند. در واقع، اگر مردم واقعاً به پیام‌ها توجه کنند و ببینند، به درک و هدایت خواهند رسید.
ایشان بیان داشتند: در حکمت ۱۵۸ حضرت می فرماید: «عَاتِبْ أَخَاکَ بِالْإِحْسَانِ إِلَیْهِ، وَ ارْدُدْ شَرَّهُ بِالْإِنْعَامِ عَلَیْهِ» بیان نورانی حضرت این است اگر کسی به شما بد گفت، شما فورا به او بد گفتید، این کار بدن است، کار طبیعت است، اما اگر شما با نیکی جلوی بدی را بگیرید، این کار فطرت است.
ایشان اظهار داشتند: وقتی کسی بدی کرد، باید با احسان و بزرگواری و ادب با او برخورد کرد و به‌جای پاسخ دادن به بدی‌ها با بدی، باید از راه نیکی و ادب جلوی بدی‌ها را گرفت. اگر نسبت به شما بدرفتاری شد، با کرم و احسان پاسخ دهید، چراکه این کار بر اساس فطرت انسان است و تأثیرات بسیار بیشتری نسبت به برخوردهای طبیعی و سخت‌گیرانه دارد.
ایشان با بیان اینکه باید جامعه را از راه فطرت تربیت کرد، تأکید داشتند: جامعه باید با فطرت کامل بشود، نه با طبیعت، نه با بگیر و ببند، نه با بی‌اخلاقی، بلکه با گذشت و بزرگواری و عظمت و جلال و شکوه و احسان. امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرماید: اولین کار در مقابل بدی دیگران این است که با ادب و احسان و بزرگواری و کرامت و دوستی، جلوی بدی را بگیرید.
آیت الله جوادی آملی تصریح کردند: اولین راه‌حل برای اصلاح، برخورد فطری است. تنها زمانی که این روش‌ها بی‌اثر واقع شدند، باید از تدابیر دیگر مانند اقدامات سخت‌گیرانه استفاده کرد. جامعه باید با فطرت تربیت شود؛ امر به معروف و نهی از منکر، اگر به‌درستی و با روش‌های فطری انجام شود، می‌تواند اثرگذارتر باشد.
ایشان بیان داشتند: این بیان نورانی حضرت است که فرمود: اگر خواستید جلوی بدی را بگیرید، امر به معروف کنید، نهی از منکر کنید، این‌ها راه دارد و آن راه این است که از راه نیکی جلوی بدی را بگیرید. اگر جامعه بخواهد به اصلاح برسد، باید از روش‌های فطری استفاده کند و نه از طبیعت.
ایشان افزودند: در قرآن و نهج‌البلاغه، دستوراتی برای اصلاح جامعه بر اساس فطرت انسان‌ها وجود دارد که باید در رفتارهای اجتماعی و اخلاقی پیاده‌سازی شود.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در بخش دیگری از این جلسه بر لزوم خودشناسی و توجه به فطرت در عبادات و ارتباط با خدا تأکید کرده و افزودند: انسان باید در نماز و عبادات خود با خداوند ارتباطی خصوصی برقرار کند تا به رشد معنوی دست یابد.
ایشان به اهمیت سیر و سلوک در مسیر فطرت انسانی و تأثیر ماه‌های مبارک در این سیر اشاره کرده و بیان داشتند: همه‌ی انسان‌ها موظفند که سال و ماه‌هایی خاص را داشته باشند و در این ماه‌ها با تقویت عبادات خود به سوی خداوند حرکت کنند. ماه شعبان فرصتی برای نزدیک شدن به خداوند و تقویت ارتباط معنوی با حضرت پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) است، از ماه شعبان باید بهره‌برداری کرد تا به رمضان رسیده و در این مسیر، با درک حقیقت عبادت و تقویت ارتباط با خدا، به مقام والاتری در سیر معنوی برسیم.
۲۷۲۱۹