گزارش ساواک از شنود مکالمات علی امینی درباره ملاقات کریم سنجابی و امام خمینی در پاریس
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، ساعت ۱۱ بامداد یکشنبه هفتم آبان ۱۳۵۷ کریم سنجابی رهبر جبهه ملی ایران با امام خمینی در پاریس به طور خصوصی ملاقات و مذاکره کرد. سنجابی فردای آن روز طی تماس تلفنی با روزنامه‌ی کیهان درباره‌ی جزئیات این مذاکرات گفت:
«با نظرات حضرت آیت‌الله العظمی خمینی موافقت کامل وجود دارد… آن‌چه راجع به حکومت اسلامی مطرح است بازگوی هویت جامعه‌ی ماست. در جامعه‌ای که ۹۸ درصد مردم آن مسلمان‌اند، در یک انتخابات آزاد و عمومی که مردم بتوانند بی هیچ اشکال و دغدغه‌ای رای بدهند، حکومتی که روی کار می‌آید، بر مبنای موازین عقیدتی جامعه خواهد بود و بی‌شک ماهیت اسلامی خواهد داشت که جز بر آن مبانی که حضرت آیت‌الله العظمی خمینی می‌گویند استوار نمی‌تواند باشد… قانون اساسی و متمم آن که بر شالوده‌ی اسلام متکی است و در آن ملت به عنوان سرچشمه‌ی قدرت و ماخذ حکومت شناخته شده، مقام روحانیت را در جایگاه شایسته و تاثیرات لازم آن را تصریح کرده است، استنباط ما از سخنان حضرت آیت‌الله العظمی خمینی چنین است که رهنمودها و خواست‌های مطرح‌شده مغایر قانون اساسی نیست و براساس این استنباط می‌گوییم که تغییر و تصحیح در پاره‌ای موارد قانون اساسی باید داده شود تا ظرفیت‌های قانونی برای پذیرش اهداف و خواست‌های امروزی جامعه بر شالوده‌ی مبانی اسلامی تامین شود…»
سند ساواک درباره این ملاقات
مرکز بررسی‌های اسناد تاریخی به‌تازگی سند محرمانه‌ای را از ساواک به تاریخ ۱۵ آبان ۵۷ منتشر کرده که گزارشی است از شنود تماس تلفن احسان نراقی (مشاور فرح پهلوی و پژوهشگر حوزه‌های فلسفه و جامعه‌شناسی) و نیز شریف‌امامی نخست‌وزیر وقت با دکتر علی امینی نخست‌وزیر اسبق ایران (اردیبهشت ۴۰ – تیر ۴۱) که در تاریخ ۱۰ آبان ۵۷ انجام شده. احسان نراقی در این مکالمه به ملاقات سنجابی با امام خمینی نیز اشاراتی کرده است…
در ادامه‌ی این سند نیز گزارش شنود تماس تلفنی علیرضا نوری‌زاده دبیر وقت سرویس سیاسی روزنامه‌ی اطلاعات با دکتر امینی در تاریخ ۱۲ آبان ۵۷ آمده است. نوری‌زاده در گفت‌وگو با امینی از ملاقات دکتر سنجابی با امام خمینی در پاریس سخن می‌گوید. او می‌گوید که با سنجابی تماس تلفنی داشته و روایت او را از ملاقاتش با امام خمینی شنیده است. نکته‌ی قابل تامل این‌که آن‌چه در این گزارش به نقل از نوری‌زاده درباره‌ی ملاقات سنجابی و امام خمینی آمده با آن‌چه روز نهم آبان ۵۷ به نقل از سنجابی در روزنامه‌ی کیهان منتشر شده متفاوت است.
در ادامه گزارش ساواک را درباره‌ی شنود این تلفن‌ها می‌خوانید:
متن سند ساواک به تاریخ ۱۵ر۸ر۱۳۵۷
موضوع دکتر علی امینی
۱- احسان نراقی [مشاور فرح و پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه و جامعه‌شناسی] مورخه‌ی ۱۰ر۸ر۵۷ با امینی تماس حاصل و اظهار داشت من از پاریس صحبت می‌کنم و افزود ما در این‌جا دل‌مان شور [می‌زند] و وضع خراب [است] و مطبوعات بی‌اندازه ناراحت می‌کنند و اضافه نمود رادیو (رادیو فرانسه) با من مصاحبه‌ای درباره‌ی ایران داشته و وضع خیلی خراب است.
بعد امینی از او سوال کرد آقایانی که آن‌جا هستند چه می‌کنند؟
نراقی اظهار داشت: مثل این‌که خمینی روحیه‌شان تفسیرپذیر نیست و مذاکره با وی فایده‌ای ندارد و فکر می‌کنم در ایران باید وضعی به وجود آورد که کمی آرام بشود و گویا خود سنجابی هم تحت تاثیر قرار گرفته باشد و یادآور شد تنها راه همان‌جا (منظور ایران) است و خود شما همان‌طور که می‌گفتید باید راه‌حلی پیداا کرد.
و امینی از احسان پرسید: شما کی به ایران می‌آیید؟
او گفت: حدود یک هفته‌ی دیگر.
و امینی به نراقی اظهار داشت شماها در آن‌جا بچه‌ها را نصیحت کنید.
و احسان گفت هیچ فایده‌ای ندارد مثلا آقای سنجابی که رفته پیش آقای سلامتیان زندگی می‌کند. این سلامتیان یک آدمی است که خودش یکی از عوامل مطبوعات فرانسه است و دیگری سید بنی‌صدر است که همه افتاده‌اند روی آن خط.
و امینی با عصبانیت گفت: اگر مملکت از بین برود چه فایده‌ای به حال آن‌ها دارد و اگر مملکت نباشد این‌ها که نیستند هیچ، ما هم نیستیم.
و احسان گفت: این‌ها در این‌جا دقیقه‌شماری می‌کنند و بعد از امینی پرسید وضع اعتصابات به کجا کشیده.
امینی در جواب گفت: درست می‌شود ولی از لحاظ اقتصادی بعدا در مضیقه خواهیم افتاد و در خاتمه بیان داشت باید کوشش کرد و مایوس نشد و از یکدگیر خداحافظی نکرد.
۲- آقای شریف‌امامی با امینی تماس حاصل و پس از احوال‌پرسی امینی برای آزادی طالقانی و منتظری از ایشان تشکر کرد. و شریف‌امامی به وی گفت چون این‌ها مورد علاقه‌تان بودند و یک مقدار تشریفات پرونده داشتند بنده هم دستور دادم و خوشبختانه توفیق حاصل شد و آزاد شدند.
بعد امینی گفت بنده فردا می‌روم قم و با این آقایان یک قدری صحبت کنیم و به اعلیحضرت هم عرض کردم که باید این‌ها را آرام کنیم بلکه ان‌شاءالله شما هم به کارهای‌تان برسید و سعی می‌کنم در حدود خودم مراقبت بکنم و شما هم موفق باشید و از یکدیگر خداحافظی نمودند.
جمعه ۱۲ر۸ر۵۷ نوری‌زاده از رزونامه‌ی اطلاعات با امینی تماس و اظهار داشت سنجابی جریان ملاقاتش را با خمینی تعریف می‌کرد و می‌گفت هیچ نوع منطقی سرش نمی‌شود و من به گریه افتاده بودم و افزود حتی خمینی گفته من کینه‌ی شخصی دارم همان‌طور که پسر من از بین رفته پسر این (منظور ولیعهد) و خودش باید از بین بروند. بعد امینی اظهار داشت او نمی‌داند که اگر مملکت از بین برود همه و خود او هم از بین می‌روند و سپس از نوری‌زاده دعوت کرد که به منزلش بیاید تا به اتفاق با سنجابی صحبت کنند و در خاتمه یادآور شد خمینی راه خودش را برود و ما هم راه خودمان را و خداحافظی نمودند.
نظریه‌ی یکشنبه: تصور می‌رود این‌که سنجابی گفته است من در پاریس می‌مانم تا نتیجه بگیرم به طور حتم خواسته‌ی امینی بوده است.
نظریه‌ی سه‌شنبه: نظریه‌ی یکشنبه مورد تایید است. دهر
نظریه‌ی چهارشنبه: نظریه‌ی سه‌شنبه تایید می‌گردد. آرزو
در بولتن درجه شده است.
پرونده به دستور ریاست اداره اخذ گردید. بایگانی شود. ۲۷ر۸ر۵۷
در بولتن درج گردید. جهت بهره‌برداری به استحضار رئیس دایره‌ی عملیات می‌رسد. کندری ۲۱ر۸ر۵۷
در کلاسه‌ی ۴۷۳۷۴ شخصی بایگانی شود. علی‌اصغر خوانساری ۲۹ر۸ر۵۷
۲۵۹