گلایه‌نامه ابراهیم یزدی به آیت‌الله شاهرودی + سند
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دکتر ابراهیم یزدی در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی (رئیس وقت قوه قضائیه) با ابراز نگرانی از برخی عملکردهای دستگاه قضایی، خواستار بازنگری در روند برخورد با شخصیت‌های سیاسی بازداشت‌شده نهضت آزادی و فراهم کردن زمینه آزادی آنان شده است. وی همچنین بر لزوم برگزاری دادگاه‌های علنی و رعایت موازین قانونی و اسلامی تأکید کرده است.
این نامه از سوی دکتر ابراهیم یزدی (دبیرکل وقت نهضت آزادی ایران) خطاب به آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، رئیس وقت قوه قضائیه، در دوران ریاست ایشان بر این نهاد نوشته شده است. دکتر یزدی در این نامه، ضمن یادآوری امیدواری‌هایی که انتصاب آیت‌الله شاهرودی به ریاست قوه قضائیه ایجاد کرده بود، از عملکرد بخش‌هایی از این قوه، به‌ویژه در برخورد با شخصیت‌های سیاسی شناخته‌شده، انتقاد کرده است. وی به بازداشت افراد برجسته‌ای چون سید احمد صدر حاج‌سیدجوادی، مهندس عزت‌الله سحابی، مهندس هاشم صباغیان و دیگران اعتراض دارد و این اقدامات را ناقض قوانین کشور و مغایر با موازین قضای اسلامی می‌داند.
نویسنده در نامه، با استناد به آموزه‌های اسلامی، به‌ویژه عهدنامه مالک اشتر و سیره امام علی (ع)، رئیس قوه قضائیه را به بازنگری در عملکرد دستگاه‌های زیر نظر خود دعوت می‌کند. همچنین خواستار آزادی فوری زندانیان سیاسی و برگزاری دادگاه‌های علنی طبق اصل ۱۶۸ قانون اساسی شده است. این نامه، علاوه بر نقد وضعیت موجود، حاوی توصیه‌ای مشفقانه به رئیس قوه قضائیه است تا با اصلاح روندهای جاری، اعتماد عمومی به عدالت قضایی بازسازی شود.
متن نامه:
آیت‌الله حاج سید محمود هاشمی شاهرودی ریاست محترم قوه قضائیه
با سلام و آرزوی موفقیت در جلب رضایت حق و اجرای عدالت
هنگامی که جنابعالی به سمت ریاست قوه قضائیه منصوب شدید، با اعلام برخی از مواضع به‌ویژه پس از گذشت چند ماه و تشخیص وضعیت نابه‌هنجار و دردناک قوه قضائیه – که به‌درستی آن را به ویرانه‌ای تشبیه کردید – نور امیدی در دل آرزومندان اصلاح و استقلال قوه قضائیه تابیدن گرفت.
از آن زمان مدت‌ها می‌گذرد، اما متأسفانه آنچه در این دوره در برخی از دادگاه‌های قوه قضائیه رخ داده، نه‌تنها موجب یأس و ناامیدی گشته، بلکه نگرانی‌های عمیق‌تر و گسترده‌تری را نیز به همراه داشته است.
اقدامات اخیر دادگاه انقلاب اسلامی در بازداشت شخصیت‌های شناخته‌شده این کشور که سالیانی دراز به این ملت و مملکت خدمت کرده‌اند – همچون آقایان سید احمد صدر حاج سید جوادی، مهندس عزت‌الله سحابی، مهندس هاشم صباغیان – و همچنین رفتارهای خلاف شئون و حتی غیرانسانی با بازداشت‌شدگان، علاوه بر نقض آشکار قوانین کشور، هیچ تناسبی با موازین قضای اسلامی ندارد.
ما همچنین به نحوه بازرسی دفاتر نهضت آزادی ایران، بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان، و آقای مهندس هاشم صباغیان و نیز منازل آقای مهندس عبدالعلی بازرگان و اینجانب – که بدون حضور متهمین یا افراد مورد وثوق آنان صورت گرفته است – معترض هستیم. همچنین آنچه را که دادگاه انقلاب مدعی کشف آن‌ها در بازرسی منزل اینجانب شده است (اسلحه، فرستنده و …) شدیداً تکذیب کرده و متعاقباً اعتراض قانونی خود را به دادگاه تسلیم خواهیم کرد.
در سال‌های قبل از انقلاب که به نجف اشرف رفت‌وآمد داشتم، از طریق مراوده با شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر (ره) و از ارتباط شما با ایشان و از روش و منش منطقی و متینی که داشتید، مطلع شدم. با آن سابقه ذهنی، مطمئن هستم که نمی‌توانید با این رفتارها موافق باشید و در شگفت هستم که چگونه این همه تخلفات را تحمل می‌کنید و اجازه می‌دهید نهادها و دادگاه‌هایی که مستقیماً زیر نظر جنابعالی هستند، دست به چنین اعمالی بزنند.
شما سالیانی دراز در مجاورت مرقد مطهر امام العارفین علی (ع) بوده‌اید و نیک می‌دانید که آن امام همام در عهدنامه معروف حکومتی خود به مالک اشتر، با هشدار دادن به این‌که مردم به همان‌گونه که شما درباره والیان پیش از خود نظر و قضاوت می‌کنید درباره شما داوری خواهند کرد، صالح بودن زمامداران را به آنچه خداوند بر زبان بندگانش – یعنی افکار عمومی و قضاوت مردم – جاری می‌سازد، مشروط ساخته است: «إنما یستدل علی الصالحین بما یجری الله علی ألسن عباده». همچنین عمل صالح را که اصلاح مفاسدی است که در حوزه مسئولیت هر کس پدید می‌آید، محبوب‌ترین ذخیره می‌شمارد.
در همان عهدنامه، یادآور می‌شود که دادگستری و دستگاه قضا همواره در طول تاریخ اسیر قدرت اشرار و ابزاری برای سرکوب مخالفین بوده و به جای تبعیت از موازین حق، از هوای نفس تبعیت شده و به جای آخرت، دنیا طلب می‌کرده‌اند«إن هذا الدین قد کان أسیراً فی أیدی الأشرار یُعمل فیه بالهوی وتطلب به الدنیا».
جناب آقای هاشمی شاهرودی، حضرت علی (ع) با هشدار دادن به استاندار خود ابن عباس نسبت به آنچه از دست و زبانش جاری می‌شود، می‌فرماید: «فأنا شریکان فی ذلک». به این ترتیب، بر مسئولیت و تعهد خود در قبال عملکرد ابواب جمعی و عوامل اجرایی تأکید می‌نماید.
در همان عهدنامه مالک اشتر نیز با ذکر «ثم أکثر تعاهد قضائه بر مراقبت دقیق و همه‌جانبه و خبرگیری و وارسی نسبت به عملکرد قاضیان سفارش جدی می‌نماید. عدم اکتفا به فهم و درک سطحی (بدون تعمق لازم) و تأمل و توقف در قضاوت عجولانه در مواردی که مسئله به قدر کافی روشن نیست، و همچنین استناد به حجت و مدارک و شواهد کافی را از ویژگی‌های قاضیان عادل می‌شمارد: «ولا یکتفی بأدنی فهم دون أقصاه، وأوقفهم فی الشبهات وأخذهم بالحجج».
آیا جنابعالی بر آنچه از عملکرد عوامل زیر فرمان شما بر مردم رفته است و می‌رود، می‌توانید پاسخی نزد پروردگار حسابگر داشته باشید؟
وظیفه خود می‌دانم برادرانه و مشفقانه به شما توصیه کنم: اگر می‌توانید، موجبات آزادی هرچه سریع‌تر کلیه زندانیان سیاسی بازداشت‌شده اخیر را فراهم سازید و رسیدگی به اتهامات آنان را به دادگاهی علنی بر طبق اصل ۱۶۸ قانون اساسی ارجاع دهید. و اگر از دست شما خارج است و نمی‌توانید کاری انجام دهید، حداقل دلایل ناتوانی خود را به مردم اعلام کنید.
۲۵۹