افتتاحیهای به رنگ پیکاسو و رامبراند/ تلفیق سنت شرق و نوگرایی غرب
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم افتتاحیه نمایشگاه «چشم در چشم» شامل مجموعهای از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران و «همسفر با آفتاب» شامل مروری بر آثار فرخ شایسته با استقبال پرشور علاقهمندان به هنرهای تجسمی که برای بازدید از آثار گنجینه موزه آمده بودند، عصر یکشنبه ۱۵ مهر در موزه هنرهای معاصر برگزار شد.
محمد خراسانیزاده مدیرکل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران در این مراسم به سفیر سریلانکا و مسئول امور فرهنگی جمهوری خلق چین خیرمقدم گفت و بیان کرد: قرار بود هفته گذشته این افتتاحیه را داشته باشیم که به دلیل شهادت سیدحسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان برگزار نشد اما پس از عملیات موفقیت آمیز «وعده صادق ۲» و همچنین هفته فرهنگی تهران، حالا خوشحالیم این ۲ اتفاق مبارک آغاز به کار خواهد کرد.
وی ادامه داد: نمایشگاه «چشم در چشم» یکی از غنیترین نمایشگاهها از آثار هنرمندان جهانی است که با رویکرد روانشناختی توسط جمال عربزاده گردآوری و مدیریت شده است. هر کدام از نامهای حاضر در این نمایشگاه برای برگزاری یک نمایشگاه مجزا کفایت میکند که همگی گردهم آمده است.
وی افزود: فرخ شایسته نیز هنرمندی از نسل هنرمندان شیرازی است که سالها در داخل و خارج از کشور به خلق اثر پرداخته است و حالا آثارش در قالب نمایشگاه «همسفر با آفتاب» به معرض دید عموم گذاشته شده است. همچنین کماکان میزبان بازنمایی آثار حاضر در بینال هنر ونیز هستیم.
جمال عربزاده کیوریتور نمایشگاه «چشم در چشم» نیز در سخنانی عنوان کرد: نزدیک به ۱۳۰ اثر از هنرمندان غربی و ایرانی در نمایشگاه «چشم در چشم» از بهترینهای گنجینه موزه به نمایش درآمده است. برگزاری یک نمایشگاه موضوعی و تماتیک نسبتاً کار سختی است چراکه معمولاً آثار گنجینه چنین نیستند که بتوان آنها را با یک رویکرد گردهم آورد اما پرتره این امکان را میداد که دست بازی برای انتخاب برترینها داشته باشیم. همچنین در این نمایشگاه بر آموزش نیز تاکید شده است.
وی تاکید کرد: اعتبار موزه از فعالیت افرادی میآید که شاید شما به عنوان مخاطب با چهرههای آنها آشنا نباشید اما آنها ساعاتی طولانی را با عشق به کارشان میپردازند.
در استیتمنت نمایشگاه «چشم در چشم» به قلم جمال عرب زاده کیوریتور نمایشگاه آمده است: «تصویری حاوی بازنمایی خصوصیات فردی سوژه این عمومیترین تعریف ارائه شده از یک پرتره است. در حالی که تاریخ پرترهنگاری مشتمل بر مفاهیمی فراتر از آن است در واقع پرتره یکی از عمومی ترین و کهن ترین اشکال تصویری است که خاستگاه آن را میتوان تا تمدنهای اولیه دنبال کرد. اولین ارجاعات بصری پرتره، عموماً کارکردی نمادین داشتند، یعنی از همان ابتدا پرتره بر چیزی ورای ظاهر سوژهاش دلالت میکرد. تجلی ملموس یک خدای باستانی یا نمادی از یک حکمران خیلی زود ارتباط بین این ژانر تصویری و بازنمایی قدرت در جامعه آشکار و در تمدنهایی مانند مصر و یونان به صورتی گسترده به کار گرفته شد. همچنین کشف گستردگی ابعاد جایگزینی در پرتره امکان گسترش این قدرت نمادین را به عرصهای فراتر از حیات سوژه یعنی مرگ مهیا ساخت لذا سبب شد تا برای قرنها پرترهها قدرت نمادین مردگان را برای زندگان نمایندگی کنند اگر چه آغاز این کار کرد پرتره از دوران باستان بود اما در پایان قرون وسطی و به واسطه پذیرفته شدن شمایلهای مقدس (آیکن) در مسیحیت به اوج خود رسید؛ هر چند این جنبه گرایش به فردگرایی را در پرتره کم رنگتر کرد.
بازگشت دوباره به فردگرایی که ثمره اومانیسم دوران رنسانس بود جان تازهای به پرتره نگاری بخشید. نمایش فردیت در خصوصیات ظاهری سوژه در پرتره نه تنها مدیون تغییر نگاه به انسان بلکه مرهون ابداع تکنیکهای تصویری به ویژه در شمال اروپا بود. برخی از این ابداعات تصویری شامل رنگ روغن و ابزارهای اپتیکی مانند اتاق تاریک بود؛ امری که در قرن هفدهم به دوران شکوه پرتره نگاری با هنرمندانی مانند روبنس، ولاسکز و رامبراند ختم و موجب شد تا پرتره جایگاه مهمی در میان دیگر ژانرهای نقاشی در آکادمی پیدا کند. ابداع عکاسی در نیمه اول قرن نوزدهم اگر چه باعث شد تا پرتره بازنمایانه به تدریج از نقاشی به عکاسی مهاجرت کند اما هم زمان نقاشان پرتره را به کاوش در مسیری جدید واداشت. جهان پنهان روح سوژه این نمایشگاه با ارجاع به بعضی از مفاهیم دخیل در پرتره نگاری منتخبی از آثار پرتره هنر مدرن و معاصر ایران و جهان متعلق به گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران را به نمایش میگذارد.»
فرخ شایسته هنرمند نقاش و نگارگر نیز در این مراسم از حضور مخاطبان پرشمار تشکر کرد و گفت: آنقدر از گالری یک تا پنج آثاری ویژه به نمایش درآمده که میدانم برای تماشای آنها آمدهاید اما از شما خواهش میکنم به سمت گالری ۷ تا ۹ نیز بیایید و آثار من را هم ببینید.
رضا دبیرینژاد کیوریتور نمایشگاه «همسفر با آفتاب» نیز در پایان اظهار کرد: موزه هنرهای معاصر تهران، امر معاصر را تاریخی میکند و هنرمندان نیز در این روند موثر هستند. آقای فرخ شایسته از این لحاظ جذاب است که هنوز خاطرات دوران طفولیت را از اساتیدش در ذهن دارد و با وجودی که در خارج از کشور زندگی کرده، هنوز ایرانی بودن در وجودش است؛ یعنی تجربههای نو را در غرب و شرق عالم را جستجو و با هنر ایرانی تلفیق کرده است. امیدوارم این نمایشگاه گویای پیوند سنتهای شرقی و نوگرایی غربی باشد.
در استیتمنت نمایشگاه «همسفر با آفتاب» آمده است: هر هنرمند تجربه یگانه خود را رقم میزند؛ دستاوردی که از یک سو حاصل میراث تاریخی و فرهنگی اوست که از جهان کودکی دریافت کرده و از سوی دیگر بر ساخته تجربه زیسته و حاصل دیدهها، شنیدهها و خواستههای اوست که در مسیر زندگی برگزیده و کوله بارش را با آنها انباشته است.
فرخ شایسته از کودکی به واسطه پدر وامدار میراث هنرهای ایرانی و به ویژه نگارگری میشود که نگاه ریزبین او به پدیدهها را به ارمغان میآورد، علاوه بر این فرخ به دیگر افقهای جهان مینگرد و همسفر با آفتاب میراث ملی را با نوگرایی غربی و سنتهای شرقی در هم میآمیزد. اینک در آستانه هفتاد سالگی ره آورد سه دوره کاری فرخ شایسته در ایران آمریکا و ژاپن در نمایش است.»