این گزارش یک «آگهی سیاه» است؛ پول بده شهرت بگیر!
خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ عرصه برگزاری کنسرت‌های موسیقی در تمام دنیا یکی از مهم‌ترین بسترها برای توسعه و برندسازی هنرمندان فعال این عرصه به ویژه در حوزه موسیقی پاپ است که می توانند با طراحی و تدوین یک استراتژی تبلیغاتی و مدیریتی مناسب و صد البته توجه به عنصر کیفیت به شرایط مطلوبی در حوزه های هنری و اقتصادی جذب مخاطب دست پیدا کنند. شرایطی که به خودی خود مستلزم رعایت استانداردهایی است که آن هم دربرگیرنده ابعاد بسیار پیچیده و مختلفی بوده و می بایست در مسیری درست، دارای برنامه و بدون مقاصد مسموم اقتصادی توسط فعالان این عرصه هدایت و راهبری شود.
آنچه در این چارچوب مهم می‌تواند در گزاره‌های رسانه‌ای مختلف مورد توجه و کنکاش قرار گیرد، تغییرات زودهنگام و مستمر فرآیند برگزاری و ارائه محصولات موسیقی است که تقریبا هرسه ماه یک بار دچار تغییر و تحولاتی می شوند و می بایست از سوی تهیه کنندگان و فعالان این حوزه به شدت مورد رصد قرار گیرند تا مبادا از قافله عقب بمانند. مسیری مهم در مدیریت پروژه های موسیقای به ویژه در حوزه سرمایه گذاری و مدیریت بودجه و منابع که در این شبکه ارتباطی گسترده موسیقی و تقویت رابطه با هواداران با ابعاد مختلفی رو به رو می‌شوند. مسیری که واقعا موضوع حضور خواننده و تهیه کننده در مارکتینگ موسیقی را هر روز پیچیده تر از دیروز می کند. این فرایند در تمام دنیا طبیعتا با چالش های زیادی رو به رو است و می تواند بسته به فرصت‌ها و محدویت‌های نظام ارزیابی تولیدات موسیقی در هر کشوری مورد تمرکز قرار گیرد.
بی تردید درباره آنچه اشاره شد، صحبت‌ها و گزاره‌های رسانه‌ای می‌تواند، مطرح شود. گزاره‌هایی که هر یک به تنهایی می‌تواند معبر جدیدی برای کنکاش و واکاوی در مسیر و فرایند تولیدات و اجراهای حوزه موسیقی کشورمان به ویژه در بخش موسیقی پاپ باز کند که قطعا انتهای هر کدام از این معبرها بعد از گشایش نتیجه هایی دارد که در بسیاری از موارد موجب شگفتی و حیرت خواهد بود.
یکی از مهم ترین اتفاقاتی که طی ماه های اخیر در فرآیند تولید و ارائه محصولات موسیقایی کشورمان به شدت مورد توجه قرار گرفته، برگزاری کنسرت های موسیقی به شکلی ساختارشکنانه و تقریبا بی قاعده است که می بایست ساز و کار روشنگرانه تری برای آن پیش روی اهالی رسانه و کارشناسان این حوزه قرار داده شود. مسیری که وجود ابهاماتی در آن باعث شده تا حواشی کنسرت ها نیز با ابعاد گسترده تری همراه شود و پرسش های زیادی را نیز برای مخاطبان در ذهن متبادر کند. پرسش هایی که عمدتا به حوزه کیفیت باز می گردد و دربرگیرنده نکاتی است که باید برای آنها پاسخ روشنی داشت.
شرایطی که در این چند ماه از پسِ برگزاری کنسرت چند خواننده نوظهور آن هم در سالن های پرجمعیت با اجاره بهای بالا به وجود آمده و امید می‌رود در آینده ای نه چندان دور به واسطه عواقب نامطلوب همین حواشی، ضوابط مشخص، فضای مطلوب‌تر، آرام‌تر و روشن‌تری را برای نحوه برگزاری کنسرت‌ها در سالن های بزرگ به ویژه در حوزه موسیقی پاپ ترسیم کند تا نتایج منفی حاصل از این حاشیه ها به چشم کلیت موسیقی نرود. آن چنان که در همین مدت به واسطه چند تصمیم نامعقول و غیرمنطقی گاها اتفاقاتی برای موسیقی افتاده که جبران آنها کار چندان آسانی چه در بدنه مدیریتی و چه در حوزه تهیه کنندگی نبوده و همه را درگیر خود کرده است. مسیری که حتی در برخی موارد نیز موجب سوءتفاهماتی شده که برخی از آنها به فضای هنری ماجرا هم ارتباط پیدا کرده و دربرگیرنده ایجاد شایعاتی مبنی بر انعقاد قراردادهای مالی سنگینی میان آهنگساز و خواننده تازه کار شده که چندان هم منطقی نیست و موجب شده روال عادی این قراردادها نیز از مدار عادی و به اصطلاح عدالت محورانه اش خارج شود.
البته همه آنچه گفته شد، به دلیل برخی مراودات پنهان و انعقاد قراردادهایی که معمولا علنی هم نمی شود، دلایل محکمه پسندی برای اثبات یک ادعا نیست اما هرچه هست حکایت از پررنگ شدن جریان نامعلومی دارد که نحوه برگزاری کنسرت ها را تحت الشعاع قرار داده و طبیعتا پرسش هایی را ایجاد می کند. پرسش هایی نظیر این که خوانندگان نوظهور ولو با رعایت مولفه های استاندارد خوانندگی چه طور می توانند در مدتی کوتاه فرصت حضور در یک سالن چند هزار نفری برگزاری کنسرت را داشته باشند؟ آیا مولفه و شرطی برای نحوه حضور خوانندگان در سالن های ممتاز برگزاری کنسرت های حرفه ای ضابطه مند، با اولویت ارائه کیفیت کاری وجود ندارد؟ آیا فقط پرداخت اجاره بهای سنگین این سالن ها و متمول بودن خواننده یا گروه مورد نظر، تنها شرط پذیرش سالن های بزرگ برگزاری کنسرت است و مولفه فنی و کیفی برای این فرآیند وجود ندارد؟ آیا صرفا همکاری یک خواننده تازه کار با یک آهنگساز صاحب نام می تواند دلیل درستی برای حضور ناگهانی یک خواننده در یک سالن کنسرت چند هزار نفری باشد؟
پس تکلیف آن دسته از خوانندگان و گروه های مستعدی که سال هاست با وجود ارزش مندی‌ها و دارا بودن کیفیت و استاندارهای لازم در عرصه موسیقی، به دلیل نداشتن سرمایه کافی و فقدان حمایت های لازم از سوی تهیه کنندگان یا آهنگسازان صاحب نام قدرت حضور در سالن های بزرگ را ندارند، چه می شود؟ آیا فرصت داشتن ثروت کافی می تواند ضامن درستی برای موفقیت یک خواننده برای ورود به مارکتینگ موسیقی باشد؟ طی ماه های اخیر پرسش‌هایی به واسطه ظهور و بروز هنرمندان جدید عرصه موسیقی و ابهاماتی که در نحوه همکاری شان با برخی از آهنگسازان و تهیه کنندگان با تجربه موسیقی وجود دارد، در ذهن اهالی رسانه و کارشناسان حوزه موسیقی مورد توجه قرار گرفته که می‌تواند دربرگیرنده نکات مهمی باشدآیا فرآیند تولید، بازاریابی و ارائه محصولات موسیقایی در ایران نمی تواند به گونه ای هدایت شود که بتواند شرایط منسجم‌تر، قانون‌مندتر و منظم‌تری را برای مسیر ورود خوانندگان نوظهور ترسیم کند؟
آیا نمی‌توان شرایطی را به واسطه حمایت‌های دولتی و حضور موثر تهیه کننده‌ها ایجاد کرد که همین خواننده‌های نوظهوری که پشتوانه مالی مستحکمی ندارند، بتوانند در مسیر برگزاری کنسرت‌های حرفه ای در سالن‌های حرفه‌ای قرار بگیرند و خارج از مراودات مسمومی که اکنون در برخی از مجراهای تولید آثار موسیقایی وجود دارد، فرصتی برای عرض اندام داشته باشند؟
اینها و بسیاری از نکات ریز و درشت دیگر فقط بخش کوچکی از پرسش هایی است که طی ماه های اخیر به واسطه ظهور و بروز هنرمندان جدید عرصه موسیقی و ابهاماتی که در نحوه همکاری شان با برخی از آهنگسازان و تهیه کنندگان با تجربه موسیقی وجود دارد، مورد توجه اهالی رسانه و کارشناسان حوزه موسیقی قرار گرفته و قطعا روند مثبت و منفی آن در نظام اقتصادی موسیقی ایران تاثیرات خود را بر جای خواهد گذاشت.
شرایطی که طی یکی دو دهه اخیر به واسطه تغییرات پی در پی مدیریتی، عدم توجه لازم به کیفیت و کمیت به صورت توامان، توجه صرف به موضوع سرمایه برای انتخاب و معرفی حرفه «تهیه کننده» در موسیقی با فراز و نشیب های زیادی مواجه شده که می تواند از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
شاید دیگر وقت آن رسیده که از پس این کارشناسی‌ها و بررسی‌ها شرایطی را برای ترسیم یک مسیر درست، هدف‌مند، روشن و با پرهیز حداکثری از آن چه «مافیای موسیقی» می‌نامیم، فراهم سازیم. فرآیندی که طی سال های اخیر در گزاره های رسانه ای مختلفی مورد نقد و واکاوی قرار گرفته اما آن گونه که باید نقشی در بهبود ماجرا ایفا نکرده و فضا به سمتی رفته که جریان موسیقی را در کشور به ویژه در حوزه کنسرت ها وارد مسیری کرده است که اصلا نمی توان برای آن به استاندارد مشخصی اشاره کرد. استانداری که به نظر می آید معیارش فقط پول است و دیگر مولفه های هنری آن چنان که باید نقشی در ورود یک هنرمند به فرآیند حرفه ای تولید و اجرا در موسیقی ندارند. بدتر اینکه برخی از هنرمندان هم هستند که در این مسیر تقریبا معیوب قرار گرفته و حتی حاضر به پاسخگویی درباره آنچه انجام داده اند، نیستند چرا که اساسا خود را ملزم به پاسخگویی هم نمی دانند و فقط در مواقعی که منافعی در خطر است نوک پیکان انتقادشان به سمت مسائل مدیریتی و قصه‌های طولانی‌اش می‌رود. غافل از اینکه این بار و در این مقطع به اصطلاح معروف حساس کنونی این خود اهالی موسیقی هستند که به نظر می‌آید، می‌توانند به عنوان مقصران اصلی شکل گیری روندی باشند که در آن «پول» بر «کیفیت» تسلط پیدا کرده و هر فردی می‌تواند با اندکی هزینه وارد فرآینده حرفه ای اجرا شود. فرآیندی که حتی اگر کار آن فرد متمول هم از کیفیت هنری خوبی برخوردار باشد می بایست در مسیر فنی تر و استانداردتری وارد چرخه اجرا شود.
محمدحسین تفرشی از تهیه کنندگان شناخته شده عرصه موسیقی که عمده فعالیت های خود را معطوف به تهیه و تولید کنسرت‌هایی غیر از موسیقی پاپ کرده، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره شرایطی که طی ماه‌های اخیر در فرآیند تولید، بازاریابی و ارائه محصولات موسیقایی به وجود آمده عنوان کرد: متاسفانه با وجود فقدان توانایی حرفه ای در عموم اوقات پشت ماجرای ورود برخی از خوانندگان به فرآیند حرفه ای موسیقی حمایت های عجیبی وجود دارد که می توان آن را در دسته های مختلف آسیب شناسی کرد. این اتفاقات نشان گر غلبه همیشگی نظام سرمایه داری در بسیاری از فعالیت های هنری به ویژه هنر موسیقی است. یعنی شما اگر فاقد سواد آن چنانی، ذوق آن چنانی، خلاقیت آنچنانی و تقریبا عاری از استعداد هم باشید می توانید با صرف پول و سرمایه نه تنها وارد عرصه هنر بلکه وارد فرآیند و مارکتینگ حرفه ای موسیقی شوید. در حالی که اصل ماجرا کاملا برعکس است و یک فرد برای ورود به عالم حرفه ای موسیقی می بایست مولفه‌های بسیار مهم هنری و حرفه‌ای توامان داشته باشد وگرنه باید بپذیریم که در یک فرآیند محدود حتی با صرف پول هم نمی‌توان حضور مستمری داشت.
وی افزود: نکته دیگری که می توان از پس ماجرای تمکن مالی برخی از افراد برای حضور در مارکتینگ برگزاری کنسرت و تولید اثر موسیقایی روی آن تمرکز کرد، همکاری برخی از دوستان و هنرمندان فعال عرصه موسیقی با این افراد در قالب آهنگساز، تنظیم کننده، مدیر هنری، نوازنده و دیگر مشاغل مرتبط با موسیقی است که حاضر می شوند با چنین افرادی که از تجربه چندانی در عرصه موسیقی برخوردر نیستند وارد همکاری شده و اتفاقا مسیر را برای ورود همین افراد به سالن های حرفه ای آن هم بدون هیچ تجربه و پیشینه ای باز می کنند. فرآیندی که موجب گلایه مندی بسیاری از هنرمندان مستعد و خلاقی شده که دوست دارند فعالیت محمدحسین تفرشی: قانون نانوشته ای وجود دارد که اگر یک خواننده بخواهد برای اولین بار در یک سالن حرفه ای کنسرتی برگزار کند می بایست در سالن های دیگری برنامه هایی رفته باشد و بعد برای حضور در سالن بزرگ اقدام کند. شرایطی که در این چند ماه خلاف آن را مشاهده کردیم های مشترکی با هنرمندان شناخته شده داشته باشند تا با استفاده از تجارب و نفوذ آنها خودی در بازار حرفه ای موسیقی نشان دهند اما به دلیل اینکه سرمایه کافی ندارند نه تنها همکاری با آنها انجام نمی شود بلکه درخواست همین افراد برای گرفتن سالن اجرای موسیقی به غیر موارد بسیار استثنائی و خاص به در بسته می خورد و به آنها اعلام می شود چون شما امکان پرکردن سالن را ندارید و یا زمان اجرای شما سالن مورد نظر ما پر است بنابراین امکانی برای دراختیارگذاردن سالن نیست.
وی یادآور شد: حتی در برخی موارد هم قانون نانوشته ای وجود دارد که اگر یک خواننده بخواهد برای اولین بار در یک سالن حرفه ای کنسرتی برگزار کند می بایست در سالن های دیگری برنامه هایی رفته باشد و بعد برای حضور در سالن بزرگ اقدام کند. شرایطی که در این چند ماه خلاف آن را مشاهده کردیم و دیدیم که هنرمندانی که حتی یک سابقه شنیداری اجرایی در سالن دیگری نداشتند به راحتی توانستند سالن های بزرگ را در اختیار بگیرند. شرایطی که واقعا موجب سرخوردگی بخش زیادی از جامعه هنری هم می شود.
این تهیه کننده موسیقی که در کارنامه فعالیت‌های خود تهیه‌کنندگی کنسرت‌های متعدد چندین خواننده و ارکسترهای مطرح کشورمان را به عهده داشته در بخش دیگری از اظهارات خود به دامنه گسترده اتفاقات ناخوشایند حضور افراد متمول در عرصه کنسرت ها و فقدان حمایت از هنرمندان مستعد در این حوزه اشاره کرد و گفت: من هنرمندانی را می شناسم که فارغ از عالم خوانندگی در دیگر حوزه های موسیقی از جمله نوازندگی از درخشان ترین و با کیفیت ترین نوع توانایی برخوردارند اما متاسفانه به دلایل عدم حمایت ها پشتیبانی لازمی از آنها انجام نگرفته و آنها تقریبا هیچ فرصت درست و موثری برای شنیده شدن خود نداشتند و ندارند. چرا که بخش اعظمی از این نتوانستن ها به دلیل رانت هایی بوده که اجازه نداده این هنرمندان که به معنای واقعی وارثان هنر موسیقی این سرزمین هستند فرصت مناسبی برای عرض اندام داشته باشند. محدودیت هایی که نه در فضاهای بزرگ اجرای موسیقی بلکه در همه تالارهای دیگر هم وجود دارد و به دلیل اجاره بهای سنگین، فقدان مساعدت‌ها و نگاه‌های حمایتی کار به سمت و سویی رفته که چنین هنرمندانی از آنچه پیش روی آنها قرار گرفته ناامید هستند. همه می‌دانیم توفیق این رسته از هنرمندان نسبت به فرآیند تولید و عرصه آثار موسیقایی پاپ بسیار متفاوت است که می تواند مشمول حمایت شود اما در اغلب اوقات این حمایت وجود ندارد.
وی بیان کرد: آنچه اشاره شد، آثار مخرب دیگری هم دارد که یکی از آنها کاهش محسوس کیفیت موسیقی و سطح سلیقه مخاطب است. مسیری که به نظرم عمیق ترین آسیبی است که چنین کنسرت‌هایی می تواند روی مخاطبان داشته باشد. شرایطی که در این چند ساله روند رو به افزایشی پیدا کرده و ما شاهد حضور افرادی از مشاغل دیگر به عرصه خوانندگی و برگزاری کنسرت هستیم که فقط به دلیل داشتن پشتوانه مالی مناسب و پشتیبانی برخی از هنرمندان صاحب نام از این افراد که در بسیاری از موارد با قراردادهای مالی سنگینی هم اتفاق می افتد، ارزش کالای فرهنگی ارزشمندی به نام موسیقی را صرفا در ابعاد به اصطلاح «فان» و سرگرم کننده آن خلاصه کرده اند. مسیری که هم «عوام فریبی»، هم تقلیل سطح سلیقه شنیداری و حتی کاهش چشمگیر موسیقی‌های با کیفیت تولید شده در کشور را به همراه خواهد داشت.
تفرشی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: اگر بنا به حمایت از هنرمندان است و ماجرا به این گونه هدایت شده که وقتی هنرمندی برای برگزاری اولین کنسرت خود در یک سالن بزرگ اقدام می‌کند می‌بایست علاوه بر پرداخت اجاره بها، توانایی پرکردن سالن را داشته باشد که به اعتقاد من نشدنی است، پس چرا برای هنرمندان دیگر چنین اتفاقی نمی افتد؟ چرا سالن ها برای ادای وظیفه و رسالت فرهنگی خودشان هم که شده فراخوانی را اعلام نمی کنند که مثلا ۱۰ هنرمند جوان و مستعد که شهرتی هم ندارند بیایند و براساس همان فراخوان کنسرت مشترکی را در سالنی بزرگ برگزار کنند؟ کنسرتی که می‌تواند با حمایت کامل مدیریت همان سالن از پس تعداد زیادی کنسرت های مختلف با دریافت اجاره بهای سنگین به عنوان یک فعالیت فرهنگی انجام شود. آیا نمی توان در قالب همین فستیوال موسیقایی هزینه ها را سرشکن کرد و در قالب یک کنسرت مشترک فضایی را فراهم آورد که هم رسالت هنری به نتیجه برسد و هم در قالب یک رویداد دوستانه هزینه های یک کنسرت کمتر شود؟ چرا این اتفاق نیفتاد؟ ما که حداقل می‌دانیم وقتی برخی از دوستانی که تازه وارد فرآیند برگزاری کنسرت شده اند چگونه به یک باره اعلام می کنند «ظرفیت تکمیل شد». آیا این الگوی کم شدن صندلی ها و بلیت ها از پلان مندرج در سامانه های فروش بلیت آن هم برای برخی خوانندگان تازه کاری که امتحان خود را هم پس نداده اند، واقعی است؟ آیا این بلیت ها به نیت دعوت کردن و به مهمان اهدا کردن، از پلان سالن حذف نشده است؟ اینها و چندین سوال دیگر موارد مهمی هستند که طی ماه های اخیر حداقل ذهن من را به خود مشغول کرده و امیدوارم بتوانم پاسخ مناسبی از پس آن ها دریافت کنم.
این تهیه کننده و مدیرتولید حوزه موسیقی در بخش دیگری از صحبت های خود تصریح کرد: من می دانم اغلب برنامه های خوانندگان متمولی که به چرخه کنسرت ها وارد شدند، به دلیل فقدان پشتیبانی و کیفیت هنری لازم با استقبال مواجه نمی شود. اینها بیان گر توسعه یک نگاه بازاری و شهرت طلبانه است که ممکن است سالن دار، نوازنده، آهنگساز و بسیاری از ذی نفعان موسیقی از برکات مالی آن بهره مند شوند اما باید بدانیم خواننده عزیز به واسطه این خرج های هنگفت برای خود مشغول خرید شهرت است. مسیری که بعد از برگزاری کنسرت حتی یک خروجی تصویری هم ندارد و حتی سالن کنسرت گذار این خواننده محترم که هزینه زیادی را هم برای اجاره بها دریافت کرده، حاضر نیست خبر یا تصویری از این فرد را در صفحه مجازی خود منتشر کند. جالب اینجاست که در برخی موارد آهنگسازی هم که با خواننده مورد نظر محمدحسین تفرشی: آیا دریافت پول زیاد ارزش زیر سوال رفتن حیثیت ما را دارد؟ آیا ما که روی نت به نت موسیقی درگیر مجوزهای مختلف و گرفتاری ها و مشکلات بسیار سختی بودیم می توانیم به خاطر چند صد میلیون تومان، افرادی را در یک پروسه کوتاه مدت تبدیل به خواننده کنیم؟ همکاری داشته از پس فعالیت مشترک بعد از کنسرت نیز اطلاع رسانی درستی انجام نمی دهد. چرا که خروجی محتوایی کنسرت مورد نظر واقعا قابل دفاع نیست و اینجا مشخصا سرمایه مهم است. البته از صحبت های من چنین برداشت نشود که برخی از این خوانندگان، خواننده خوبی نیستند. اصلا من چنین قضاوتی ندارم. حرف من فقط این است که وقتی می بینیم بعد از تولید و انتشار عمومی محصول ردپایی از این هنرمندان نیست متوجه خیلی از موارد می توان شد.
وی در ادامه صحبت های خود نوک پیکان انتقادهای خود را به سمت برخی آهنگسازان و تهیه کنندگان هم نشانه گرفت و افزود: در این چارچوب متاسفانه یک سری از دوستان آهنگساز و تهیه کننده جفاکار هستند. باور کنید در این چند سال چندین نفر به من در قالب مشاغلی چون پزشک، دندانپزشک، مهندس و بازرگان مراجعه کرده و تلاش داشته اند تا در ازای پرداخت هزینه های سنگین برگزاری کنسرت من به عنوان تهیه کننده یا مدیر پروژه در کنارشان حضور داشته باشم. در حالی که می دانم می تواند برایم آورده مالی مناسبی هم داشته باشد اما باور کنید که نپذیرفتم چون واقعا این پرسش را در ذهنم خودم مطرح می کردم که بعد از پایان پروژه های مورد نظر من چه طور می توانم سرم را در جامعه موسیقی بالا بگیرم؟ آیا دریافت پول زیاد ارزش زیرسوال رفتن حیثیت ما را دارد؟ آیا ما که روی نت به نت موسیقی درگیر مجوزهای مختلف و گرفتاری ها و مشکلات بسیار سختی بودیم می توانیم به خاطر چند صد میلیون تومان، افرادی را در یک پروسه کوتاه مدت تبدیل به خواننده کنیم؟ آیا این توجیه که دوستان حامی این خوانندگان پس از شکست بگویند ما کار خودمان را کردیم منتها فلانی نتوانست خوب بخواند، واقعا قابل پذیرش است؟
تفرشی در پایان اظهارات خود گفت: من بسیار متاسفم که بگویم ما نه تنها در حوزه برگزاری کنسرت ها شاهد چنین روندی هستیم، بلکه اطلاع دارم آهنگسازان بنام با دریافت رقم ها و عددهای کلان نه بابت یک آهنگ، که در قالب یک بسته کامل موسیقایی پیشنهادهایی را می دهند و می گیرند و نام افرادی را در قرارداد می برند که می بایست فقط در قالب آلبوم آن هم در ازای پرداخت دستمزد پس از تولید هر قطعه مسیری را طی کنند. جالب آن که وقتی آن آهنگساز محترم به عنوان ناظر اثر را تایید نکند طرف قرارداد حق پخش اثر را با وجود پرداخت دستمزد ندارد. یعنی به نوعی می توان گفت، کار مورد نظر به اصطلاح «زخمی» شده، آهنگساز پول خود را گرفته و چون اثر را هم تایید نکرده، کار در خروجی منتشر نشده است. این یعنی عملا یک درآمدزایی برای خود آهنگساز که با قید و شرطی که برای خواننده مورد نظر خود که ممکن است استعدادی هم داشته باشد، گذاشته اما با وجود هزینه آن فرد به مراد کاری خودش نمی‌رسد.
آنچه روایت شد فقط ارائه بخشی از قصه پرغصه فرآیند کنونی تولید، ارائه و عرضه برخی از محصولات و کنسرت های موسیقی پیش روی مخاطبانی است که در این سال ها به شدت تشنه شنیدن و دیدن اجراهای با کیفیت هستند که متاسفانه در اجراهای زنده کشورمان روند رو به کاهشی را تجربه می کند. مسیری که با یک عزم جدی و پرهیز از نگاه اقتصادی صرف برخی از آهنگسازان، تهیه کنندگان و خوانندگان می‌تواند دوباره به چرخه کیفیت کنسرت هایی باز گردد که طبیعتا در کشورمان با مشکلات و آسیب های زیادی در حوزه های مختلف مدیریتی و اجرایی رو به رو شده است. اما توجه به کیفیت و معرفی هنرمندانی که در همه عرصه های موسیقی حرف های تازه ای برای گفتن دارند، می تواند نفس تازه ای را به جریان فعلی تولیدات آثار موسیقایی به ویژه حوزه کنسرت ها بدمد.
حکایتی طولانی که طبیعتا پرداخت به ابعاد مثبت و منفی آن گزاره های رسانه ای زیادی را می‌طلبد، اما هرچه هست فعلا نشان گر حضور در یک جریان رخوت آمیز، تکراری و ارائه یک «آگهی سیاه» تبلیغاتی برای موسیقی است که متاسفانه به دلیل توجه برخی از فعالان این عرصه چه در حوزه های اجرایی و چه در حوزه های موسیقایی‌اش به موضوع پول و درآمدزایی هر روز وارد جریان پرچالش تری می شود. شرایطی که طبیعتا مختص کشورمان نیست اما بی تردید نکته ای است که با توجه به پتانسیل بالای کیفیت در هنرمندان ایرانی می تواند دربرگیرنده نکات مهمی باشد که اولین نکته آن یک پوست اندازی جدی در نوع نگاه به مخاطب و ذائقه شنیداری او و صد البته آن رویدادی است که روی صحنه های اجرای موسیقی می افتد. مسئله ای که این بار مسائل شخصی می تواند در اولویت دوم قرار گیرد تا با عزم جدی آهنگساز، تنظیم کننده، نوازنده، خواننده، رهبر ارکستر، تهیه کننده و مدیریت موسیقی شاهد اتفاقات بهتری در عرصه کنسرت ها باشیم.