فیلم تئاتر ۳۵ به «ناکجا آباد» رسید!
به گزارش خبرگزاری مهر، سی‌وپنجمین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم‌تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران، چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۳، به نمایش فیلم‌تئاتر «ناکجاآباد» محصول سال ۲۰۱۶ به کارگردانی شان ماتیاس و رابین لاف اختصاص داشت. این در حالی بود که پس از نمایش این فیلم‌تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری میزبان و دکتر محمد نجاریان منتقد تئاتر برگزار شد.
نمایشنامه «ناکجاآباد» از آثار هارولد پینتر نویسنده و نمایشنامه‌نویس فقید انگلیسی است و در آن از تکنیک دژاوو استفاده شده و داستان آن از این قرار است که غریبه‌ای وارد یک خانه می‌شود که مردی مسن همراه با ۲ پسرش در آن زندگی می‌کنند اما …
عباس غفاری در این نشست گفت: پینتر بی‌شک یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نمایشنامه‌نویسان نیم قرن اخیر است. یکی از معدود نمایشنامه‌نویسانی که سال ۲۰۰۵ توانست نوبل ببرد. متاسفانه او در سال ۲۰۰۸ بر اثر سرطان جان خود را از دست داد. بسیاری او را در دسته نمایشنامه‌نویسان ابزورد قرار می‌دهند، اما واقعیت این است که پینتر شکلی را در نمایشنامه‌نویسی به وجود آورد که از آن با عنوان کمدی آزاردهنده نام می‌برند. در این مدل از کمدی، شخصیت‌ها، فاصله‌ها را با گفتگو پر می‌کنند. پینتر به قدری مهم است که اصطلاحی با عنوان پینترست را به‌خاطر او به لغت‌نامه انگلیسی، اضافه کرده‌اند.
محمد نجاریان منتقد و مدرس دانشگاه هم در این نشست گفت: قبل از اینکه بخواهم درباره این اثر صحبت کنم، باید بگویم که «ناکجا آباد» عنوان درستی برای ترجمه این نمایشنامه نیست. در واقع «سرزمین نامردان» عنوان درست در ترجمه بوده که با وجود این همه مرد در نمایش نشان از طنز خاص پینتر دارد. در حقیقت او عنوانی استعاری را برای این نمایشنامه انتخاب کرده است. دکتر مسعود دلخواه از این متن اقتباسی انجام داده و نمایشنامه‌ای با عنوان «دژاوو» را به رشته تحریر درآورده است. در این متن آقای دلخواه شخصیت زنی که در متن پینتر از آن صحبت می‌شود را به اثر افزوده است.
وی افزود: این شیوه کارگردانی که در این اثر دیدیم، شیوه مورد علاقه من نیست. جنس آثار پینتر به قدری تاثیرگذار است که پژوهشگر شناخته شده‌ای چون مارتین اسلین، پینتر را در کنار شکسپیر و چخوف به عنوان یکی از بزرگان تاریخ ادبیات نمایشی معرفی می‌کند. جنس نویسندگی پینتر دارای سبک خاصی است. او به قدری تاثیرگذار است که سبک پینتریست را به آثارش اطلاق می‌کنند. زیرا کمدی آزاردهنده خاص او در تمام آثارش وجود دارد. پینتر دل مشغول و دلباخته فرهنگ شرق است. او در همه آثاری که دارد تمام عشق و علاقه و زیبایی‌ها را به شرق نسبت داده و آنچه را که در غرب استبیماری و فراموشی می‌داند.
نجاریان در پایان صحبت‌هایش گفت: تنهایی در آثار پینتر و به ویژه در این اثر، به شکل بیماری نمود پیدا کرده که افراد بتوانند مدام آن بغض‌های فروخورده خودشان را تکرار کنند. پینتر از سال ۱۹۵۰ که نوشتن را شروع کرد تا ۲۰۰۵ که جایزه نوبل را میبرد، تاثیر شگرفی را روی جهان به ویژه در جهان نمایش می‌گذارد. شخصا معتقدم که این تاثیر شگرف، هنوز به ادبیات نمایشی ایران راه پیدا نکرده است. شاید دلیل آن ترجمه نشدن این آثار یا دور بودن فرهنگی یا عدم شناخت ما باشد.