نسل کشی چیست و قربانیان بزرگترین نسل کشی‌های اخیر که هستند؟
به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر هنر و ادبیات بیداری نشست «روایت آن‌سوی مرزها» را به بهانه نشر کتاب «نسل‌کشی در قرن ۲۱» به قلم پرفسور حمید مولانا در عصر در سالن صفارزاده برگزار کرد.
در این نشست «ابراهیم شمشیری» کارشناس علوم ارتباطات و «امیر بی پروا» کارشناس حقوق بین الملل حضور داشتند.
در ابتدا ابراهیم شمشیری با اشاره سالگرد عملیات طوفان الاقصی و شهادت سیدحسن نصرالله، گفت: باید به مردم فلسطین برای مقاومت عجیب و غریبی که در همه این مدت داشتند تبریک گفت، در ضمن می‌توان این مقاومت را در عرصه ادبیات را بسیار ادامه داد. از دیدگاه تاریخی، قربانیان بزرگترین و مهم‌ترین نسل کشی‌های ۱۰۰ سال گذشته، مسلمانان بوده‌اند و این نمی‌تواند اتفاقی باشد. درحالی که همچنان مسلمانان، عاملین جنایت و خشونت طلب معرفی می‌شوند.
وی درباره محوریت کتاب «نسل‌کشی در قرن ۲۱» گفت: با توجه به شناختی از پروفسور مولانا داشتم، ایشان همواره دغدغه موضوع جهان اسلام به تعبیری دیگر امت اسلامی را داشته‌اند.
این کارشناس ادامه داد: اوایل امسال که دکتر مولانا به ایران تشریف آورد با وی صحبت کردم که آیا می‌شود یک کار علمی درباره این اتفاقات انجام داد. ایشان جواب داد بحث نسل کشی به همین شکلی که در عنوان کتاب هم آمده از لحاظ حقوقی، سیاسی و بین‌المللی بسیار قابل پرداخت و پیگیری است. ایشان تأکید کردند در ماجرای بوسنی و هرزگوین هم دقیقاً همین مسأله نسل‌کشی دنبال شده است.
وی در ادامه گفت: از دید تاریخی هم بخواهیم نگاه کنیم، قربانیان بزرگترین ومهم‌ترین نسل کشی‌ها در ۱۰۰ سال اخیر اتفاق افتاده آن مسلمانان بوده و این نمی‌تواند اتفاقی باشد و این موضوع در کتاب هم اشاره شده و جز در فلسطین و بوسنی در جاهای دیگر دنیا هم این قربانیان مسلمانان بودند ولی همواره عاملین جنایت و خشونت طلب معرفی می‌شوند.
این یک تله است!
در ادامه امیر بی پروا در پاسخ به این سوال که چرا در بین کشورهای مختلف، کشور آفریقای جنوبی در اثبات جرم نسل‌کشی توسط اسرائیل پیش گام شد و این شکایت را به دادگاه لاهه برد، گفت: این سوال بسیار جالبی است و حتی در ادامه گفته می‌شود چرا ایران پیشگام این حرکت نشد ایرانی که از حامیانی شماره یک فلسطین در ۴۵ سال گذشته بوده است.
وی گفت: در ارتباط با کشورهای مسلمان مثل ایران، افغانستان، عراق توجه به این نکته بسیار مهم است که هیچکدام از این کشورها، رژیم اشغالگر قدس را شناسایی نکردند. در حالی که طرح هر نوع دعوی در دیوان بین‌المللی دادگستری منتهی به شناسایی دفاکتو رژیم اشغالگر می‌شود و این یک تله است، وقتی رژیم اشغالگر قدس را مورد شناسایی قرار دهیم برای ما عواقب و هزینه‌های دیگر هم خواهد داشت و در مسیر مبارزه با این رژیم اشغالگر به بن‌بست می‌رسیم. من می‌دیدم در یادداشت‌هایی عنوان می‌شد که ایران باید وارد این ماجرا می‌شد و از اصطلاح غیرعلمی و غلط جنگ حقوقی استفاده می‌کردند.
چرا آفریقای جنوبی؟ چرا ایران نه؟!
این کارشناس حقوق بین‌الملل ادامه داد: نکته ماجرا این بود که اگر کشورهایی که اشغالگر قدس را به رسمیت نشناختند طرح دعوی می‌کردند، در گرداب خود رژیم اشغالگر قدس می‌افتادند. نکته دیگر اینجا این است که معمولاً آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا در اجرای کنوانسیون‌های حقوق بشری پیش‌قدم هستند.
وی افزود: ولی با توجه به هماهنگی‌هایی که بین آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا و رژیم اشغالگر قدس وجود دارد آنها در این زمینه پیش‌قدم نشدند و وقتی آفریقای جنوبی این دعوی را مطرح می‌کند، از اروپا دو کشور اسپانیا و ایرلند می‌آیند و به این دعوی می‌پیوندند و اکثر کشورهای اتحادیه اروپا و اروپا به این دعوی نپیوستند.
بی پروا ادامه داد: حال پرسیده می‌شود چرا آفریقای جنوبی و جواب این است که این کشور بعد از رژیم آپارتاید و به قدرت رسیدن نلسون ماندلا یکی از بالاترین استانداردهای حقوق بشری را نه تنها در سطح منطقه آفریقا که در سطح دنیا چه در زمینه علمی و چه در زمینه تعامل با سازمان بین‌المللی و در زمینه کنش‌گری در ارتباط با مسائل مختلف حقوق بشری تعامل با کشورها دارد و مهم‌تر از آن در بحث فعالیت جامعه مدنی یکی از پیشگامان اساسی است و در کنار این سابقه بیست و چندساله کنش‌گری در زمینه حقوق بشری، چالش بحث عدم به رسمیت شناختن رژیم اشغالگر قدس را نداشت و همین باعث شد که بتواند در این باره شرح دعوی کند.
این کارشناس حقوق بین‌المللی درباره این سوال که نسل‌کشی به معنای حقوقی چه معنایی دارد، این طور گفت: تعریف نسل‌کشی در ماده یک کنوانسیون منع نسل‌کشی به این صورت آمده که از بین بردن تمام یا قسمتی از یک گروه قومی، ملی، نژادی و زبانی با قصد قبلی مرتکبان آن را نسل‌کشی می‌گویند. بعد از پایان جنگ جهانی دوم، ممنوعیت نسل‌کشی یکی از اولین سندهایی که مستقیماً درباره جنگ، تصویب شد و امروز از نظر حقوق بین‌المللی ممنوعیت نسل‌کشی دارای اعتباری است که حتی حقوق داخلی کشورها مانع نقض آن نمی‌شود. جالب است بدانید دیوان بین‌الملل دادگستری در ارتباط با به کار بردن واژه و قاعده‌سازی روند محتاطانه‌ای دارد و تنها جایی که این قاعده در حقوق بین‌الملل و دیوان به صورت صریح مطرح شده در مورد نسل‌کشی است و وقتی آفریقای جنوبی این دعوی را مطرح کرد و یک چارچوبی برای نسل‌کشی مطرح شد.
در ادامه برنامه، مجید جاویدان کارشناس امنیت بین‌الملل، در ارتباط برخط در این نشست حضور داشت و سخنانی را درباره عوامل زمینه‌ساز نسل‌کشی در بوسنی عنوان کرد.
وی با بیان اینکه ماجرای نسل‌کشی بسیار پیچیده و مفصل است، به مروری تاریخی بر فرایند رسمیت شناخته شدن بوسنی که منجر به شروع جنگ بوسنی شد، پرداخت. من معتقدم، بحث نسل‌کشی در بوسنی اتفاقی نبوده و جزو پروژه سازمان‌های اطلاعاتی امنیتی بوده است و حمایت مادی و معنوی از این سازمان‌ها در سیاست‌های کلان کلیساهای شرق و غرب وجود داشته است.
جاویدان در پایان سخنانش گفت: بوسنی‌ها می‌گفتند فرق ایرانی‌ها با کشورهای عربی این بود که ایران نمی‌گذاشت ما کشته شویم ولی کشورهای عربی نمی‌گذاشتند ما گرسنه کشته شویم.
نباید به ظاهر ماجراها اکتفا کنیم
در ادامه برنامه، ابراهیم شمشیری با این سوال که اگر نسل‌کشی غزه در جهان باعث یک اعتراضی جهانی شده و به نفع امت اسلامی است چطور اسرائیل با این میزان از هوش این اشتباه استراتژیک را مرتکب می‌شود، مورد پرسش قرار گرفت و این گونه پاسخ داد: اگر به بستر تاریخ مراجعه کنید شواهد تاریخی پیروزی خون بر شمشیر را می‌بینید آن هم در قیام اباعبدالله و در ادامه در جریان جنگ تحمیلی و اتفاقات مشابه. باور تاریخی ما این است که نباید به ظاهر ماجراها اکتفا کنیم و اینکه گروه کوچکی مانند مردم غزه می‌تواند کل تاریخ را متوجه ماجرایی کند و سیر تحولات جهانی را تغییر دهد، جزو سنت‌های دیگر الهی است و در بستر تاریخ اتفاق می‌افتاد و پیش می‌رود.
وی ادامه داد: یاد مقاله‌ای از شهید آوینی افتادم که بحث ارتش بزرگ اسلامی را در جنگ غزه مطرح می‌کند که چرا در بین مسلمانان ارتش یکپارچه‌ای برای دفاع از مسلمان‌ها وجود ندارد و آقای مولانا هم در این کتاب مطرح می‌کند پس این ارتش کجاست؟ از عربستان تا ایران کجا هستند؟ و چرا کسی برای دفاع از مردم بوسنی نمی‌آید؟
شمشیری گفت: من نیز به این فکر می‌کردم که ما الان به نوعی ارتش بزرگ اسلامی داریم، چگونه است که از یمن و سوریه تا ایران با هم متعهد هستند و کمک می‌کنند مظلومیت غزه کمتر شود، اما محاسبات عادی این است که چرا صهیونیست‌ها نمی‌توانند کار را انجام دهند و علی‌القاعده با این همه بمباران و جنایت، باید کار تمام می‌شد و همه چیز از بین می‌رفت. اما طبق تعبیر مقام معظم رهبری ساختار حزب‌الله، ساختاری نیست که با بمباران و شهادت سیدحسن نصرالله از بین برود و این یک ریشه و فرهنگی دارد. مفهوم امت اسلامی چیزی نیست که بگوییم امروز به وجود آمده و هویت اسلامی در بستر امت اسلامی مجدد بازخوانی می‌شود. پیام این کتاب این است به سمت این هویت واقعی حرکت کنیم و بتوانیم آن را تقویت کنیم.
در طول این نشست چند مستند درباره نسل‌کشی در بوسنی و جهان پخش شد. در پایان برنامه نیز کتاب «نسل‌کشی در قرن ۲۱» رونمایی شد.