نکوداشتی برای یک هنرمند خلاق؛ مارکو گریگوریان از شاگردانش هنرمند و انسان می‌ساخت
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم بزرگداشت مارکو گریگوریان هنرمند نقاش امروز سه‌شنبه ۱۸ دی با حضور جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
میشل الله‌وردیان کیوریتور (مدیر هنری) نمایشگاه مروری بر زندگی و آثار مارکو گریگوریان و رئیس بنیاد مارکو گریگوریان در این مراسم بیان کرد: جریان مدرنیسم در نقاشی معاصر ایران با تأثیرپذیری از نظریه ها، گرایش های متنوع و دستاوردهای هنری دنیای غرب، دستخوش تحولات گوناگونی شد که بستری مناسب برای بسط و گسترش این هنر را در کشور ما فراهم آورد. زمینه سازان این جریان هنرمندان نام آشنایی بودند که علاوه بر فعالیت مستمر در عرصه نقاشی مدرن ایران اسلوب های نو و نیز سبک های گوناگون نقاشی مدرن را به نسل جوان تر ایران شناساندند و آموزش دادند. می توان گفت که نسل های بعدی این نقاشان همگی وام دار طلایه داران نقاشی مدرن ایران هستند که بی شک مارکو گریگوریان یکی از این هنرمندان است.
وی تاکید کرد: بنیاد مارکو گریگوریان در ارمنستان افتخار دارد که در نخستین سال تاسیس خود نمایشگاهی از این هنرمند را با همکاری موزه هنرهای معاصر تهران برگزار کند. موزه هنرهای معاصر تهران، به عنوان موزه ای بین المللی، بیش ترین اثر از مارکو گریگوریان را در گنجینه خود جای داده و اکنون به مناسبت یکصدمین سال تولد این هنرمند اقدام به برگزاری نمایشگاه کرده است.
میشل الله‌وردیان گفت: این نمایشگاه نخستین نمایشگاه انفرادی است که از این هنرمند در موزه برگزار می‌شود. آثار به نمایش در آمده تنها گزیده ای از آثار مارکو گریگوریان هستند که با نگاه زیبایی‌شناختی و پژوهشی جمع‌آوری و ارائه شده است.
وی در پایان تصریح کرد: برای من به عنوان یک ایرانی مسیحی باعث افتخار است که در نخستین روزهای سال نو میلادی در موزه شاهد چنین نمایشگاهی هستیم. این اولین همکاری بنیاد مارکو گریگوریان با موزه است اما قطعاً آخرین همکاری ما نخواهد بود. این بنیاد همواره سعی داشته است با نهادها و اماکن مطرح همکاری کند.
مهدی حسینی هنرمند نقاش بیان کرد: مارکو گریگوریان در دهه ۳۰ فعالیت خودش را پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه رم در ایران آغاز کرد. دومین دوره زندگی وی قبل از مهاجرت به آمریکا و بنیان‌گذاری نخستین بینال تهران در سال ۱۳۳۷ است. وی از هنرمندان شاخص دعوت و مجموعه آثاری را در آن رویداد جمع‌آوری کرد.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۳۸ آقای گریگوریان فعالیت هنری خود را در هنرستان به شکل دیگری ادامه داد و برای اولین‌بار کارگاه چاپ‌های دستی را راه اندازی کردند. این هنرمند همچنین در دهه ۳۰ یک نمایشگاه از هنرمندان معاصر در بانک صادرات ایران برگزار کرد که در یاد و خاطر اکثر هنرمندان مانده است.
این هنرمند با اشاره به مجموعه مارکو گریگوریان گفت: مارکو گریگوریان آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای را از هنرمندان آن زمان جمع‌آوری کرد. وی علاوه بر نقاشی‌ها گرامافون، قاشق‌های چوبی، چرخ‌های خیاطی قدیمی و … را هم جمع‌آوری کرد که اکنون در موزه مارکو در معرض تماشا هستند.
حسینی عنوان کرد: در سال ۷۰ میلادی زنده‌یاد جواد حمیدی ۶ ماه برای فرصت مطالعاتی به نیویورک آمد. من و مارکو با آقای حمیدی که در هنرستان هنرهای زیبا استاد ما بود، دیدار کردیم. در همان سال از دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران از مارکو گریگوریان دعوت کردند که به عنوان استادیار در این دانشگاه تدریس کند. وی فردی موثر و خلاق بود که از شاگردانش هنرمند و انسان می‌ساخت.
در ادامه این مراسم تیزر مستند «مثل سایه، مثل خیال» ساخته حمیدرضا زینالی پخش شد و این کارگردان عنوان کرد: این فیلم به پیشنهاد یکی از دوستان ارامنه من ساخته شد. پس از پژوهش متوجه شدم که آقای مارکو گریگوریان یک هنرمند چندوجهی هستند که گذار زمان کمی او را کم‌رنگ کرده است. نه تنها در کشور ما بلکه در دنیا آدم‌هایی مانند مارکو بسیار کم هستند.
وی درباره چالش‌های ساخت این مستند گفت: معمولاً فیلم های مستقلی مانند این مستند در ابتدا با مشکلات مالی مواجه هستند. ما سعی کردیم کار را به هر شکل جلو ببریم و یکی از دوستان هنرمند هزینه اندکی را برای ساخت این فیلم پرداخت کردند.
این کارگردان گفت: سعی کردیم به تمام بخش های زندگی هنرمند در این مستند بپردازیم مخصوصاً بخش بازیگری این هنرمند در فیلمفارسی ها که عده ای دوست ندارند به آن اشاره کنند.
زینالی در پایان متذکر شد: هیچ‌یک از دوستان و جامعه ارامنه برای ساخت این مستند حتی یک فریم عکس و اطلاعات در اختیار ما قرار ندادند. من از دوستان مجموعه‌دار که شرایط مالی مناسبی دارند خواهش می‌کنم که از نسل هنرمندانی مانند مارکو گریگوریان که پس از انقلاب کمی کنار گذاشته شدند، حمایت کنند تا بتوانیم از این هنرمندان فیلم مستند بسازیم.
حسن موریزی نژاد هنرمند نقاش عنوان کرد: من دوست دارم همواره در گفتگوهایی که با هنرمندان دارم این مساله را متوجه شوم که هنرمند چه مسیر و تجربه زیسته‌ای را طی کرده است تا به جایگاه کنونی‌اش برسد. متاسفانه من هرگز نتوانستم با آقای گریگوریان گفتگو داشته باشم و از مصاحبه خانم لازاریان بسیار بهره بردم.
وی افزود: باید پرسید که چه چیزی در وجود هنرمندی مانند مارکو وجود داشت که او را تا این حد صاحب نفوذ و تاثیرگذاری کرد؟ او اولین کسی بود که با خاک اثر هنری خلق کرد.
موریزی نژاد در پایان به مرور زندگی مارکو گریگوریان پرداخت و گفت: مارکو گریگوریان سال ۱۳۰۴ در روسیه به دنیا آمد و سال ۱۳۰۹ به ایران مهاجرت کرد. وی همواره معتقد بود که خانواده‌اش اصالتی ایرانی دارند. زمانی که مارکو به ایتالیا می‌رود ۴ سال شگفت‌انگیز را سپری می‌کند و با اندوخته‌های فراوانی راهی ایران می‌شود و گالری خودش را تاسیس می‌کند. وی در ایران مجموعه مفصلی از نقاشی قهوه‌خانه‌ای را جمع‌آوری کرد.
نمایشگاه «مروری بر زندگی و آثار مارکو گریگوریان» از ۱۲ آذر تا ۲۳ دی در موزه هنرهای معاصر تهران برپا است.