هنر از دست رفته؛ هنرمندانی که در سال ۱۴۰۳ با دنیای هنر وداع کردند
باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور – جامعه هنری ایران در سال ۱۴۰۳ شاهد از دست دادن بسیاری از هنرمندان برجسته در عرصه‌های مختلف موسیقی، تئاتر، سینما، تلویزیون، رادیو، هنر‌های تجسمی و سایر زمینه‌های هنری بود. هنرمندانی که با آثار خود تأثیرات عمیقی بر فرهنگ و هنر ایران گذاشتند.
درگذشت این شخصیت‌های هنری برجسته نه تنها خلأ بزرگی در دنیای هنر ایجاد کرد، بلکه یاد و خاطره آنها همچنان در قلب هنردوستان و مخاطبانشان زنده خواهد ماند. از این رو، هر یک از این هنرمندان با آثار و تلاش‌های خود میراثی ارزشمند از خود به جا گذاشتند که تا همیشه در تاریخ هنر ایران ثبت خواهد شد.
هنرمندان برجسته‌ای که در سال ۱۴۰۳ درگذشتند
پری صابری (کارگردان تئاتر و نویسنده رمان) – وی در ۲۰ شهریور ۱۴۰۳ در سن ۹۲ سالگی درگذشت. او نمایش‌هایی همچون «من به باغ عرفان»، «بیژن و منیژه» و «شمس پرنده» را کارگردانی کرده بود.
محمدعلی بهمنی (شاعر غزلسرای ایرانی) – وی در ۹ شهریور ۱۴۰۳ در سن ۸۲ سالگی درگذشت. او در حوزه شعر و ادب فارسی شناخته شده بود.
زهره حمیدی (بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون) – وی در ۴ شهریور ۱۴۰۳ درگذشت. او در آثاری همچون «شوق پرواز»، «خوش خیال» و «نرگس» به ایفای نقش پرداخته بود.
حسین خانی بیک (بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون) – وی در ۳۰ مرداد ۱۴۰۳ درگذشت. او در فیلم‌هایی مانند «باغ بلور» و سریال‌هایی همچون «مختارنامه» حضور داشت.
هوشنگ حریرچیان (بازیگر سینما و تلویزیون) – وی در ۳۰ مرداد ۱۴۰۳ در سن ۹۲ سالگی درگذشت. او در فیلم‌هایی مانند «جعفرخان از فرنگ برگشته» و سریال‌هایی همچون «آشپزباشی» بازی کرده بود.
سعید راد (بازیگر سینما و تلویزیون) – وی در ۱ مرداد ۱۴۰۳ درگذشت. او از سال ۱۳۴۷ بازی در سینما را آغاز کرده و در آثاری مانند «بوسه‌ای برای پدر» نقش‌آفرینی کرده بود.
ژاله علو (گوینده، دوبلور و بازیگر) – وی در ۳ دی ۱۴۰۳ در سن ۹۷ سالگی درگذشت. او فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۲۷ در رادیو آغاز کرده و در تئاتر، سینما و تلویزیون نیز حضور داشت.
منوچهر والی زاده (صداپیشه و بازیگر) – وی متولد ۴ تیر ۱۳۱۹ در محله‌ی لاله‌زار تهران بود. او دوران کودکی و نوجوانی خود را در همین محله گذراند و از همان سال‌های جوانی به هنر نمایش علاقه‌مند شد. این هنرمند پس از اتمام تحصیلات دبیرستان، به دلیل علاقه‌اش به تئاتر و گویندگی، وارد دنیای هنر شد و مسیر حرفه‌ای خود را در این زمینه آغاز کرد.
ایرج رضایی (پیشکسوت دوبله) – وی یکی از پیشکسوتان بزرگ دوبلاژ ایران بود که در سن ۸۹ سالگی به علت کهولت سن درگذشت. او کار دوبله را از سال ۱۳۳۸ و مدیریت دوبلاژ را از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد و صدایش در نقش‌های ماندگاری نظیر «معاون کلانتر» و «محمدبن حنفیه» به خوبی شناخته شد.
فریدون شهبازیان (رهبر ارکستر ملی ایران) – وی از مهر ۱۳۹۵ تا فروردین ۱۳۹۸ چوب رهبری ارکستر ملی ایران را در دست داشت. شهبازیان پس از استعفا از مدیریت هنری و رهبری دائم ارکستر ملی ایران، به عنوان مشاور موسیقی بنیاد رودکی منصوب شد که در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ از این سمت نیز کناره‌گیری کرد. وی سرانجام در ۲۲ دی ۱۴۰۳ درگذشت.
حسین توشه (بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر) – وی متولد ۱ فروردین ۱۳۳۳ در بندر انزلی بود که در ۱۱ آذر ۱۴۰۳ در رشت درگذشت.
آرشاک قوکاسیان (صداپیشه و دوبلور) – وی در ۶ مهر ۱۳۲۳ متولد شد و در ۶ آبان ۱۴۰۳ درگذشت. وی صداپیشه بسیاری از شخصیت‌های جوان در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های ایرانی و خارجی بود. دوران اوج صداپیشگی آرشاک قوکاسیان به سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۶ بازمی‌گردد.
امین الله رشیدی (خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی) – آهنگ‌سازی و خوانندگی رشیدی در رادیو ایران از سال ۱۳۲۷ خورشیدی آغاز و تا پایان سال ۱۳۴۴ به‌طور پیوسته ادامه داشت. او در این مدت بیش از ۱۲۰ ترانه ساخت. سرانجام رشیدی در ۲۰ مهر ۱۴۰۳ در سن ۹۹ سالگی درگذشت. خانواده او تصمیم گرفتند پیکر او را برای پژوهش علمی به دانشگاه علوم پزشکی اهدا کنند و برایش مراسم خاکسپاری برگزار نشد.
جلیل شعبانی (تهیه‌کننده و مدیر تولید) – وی فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۷۰ با فیلم زندگی و دیگر هیچ به کارگردانی عباس کیارستمی در گروه فنی شروع کرد و پس از آن به فعالیت در زمینه مدیریت تولید پرداخت. وی سرانجام در ۱۲ مهر درگذشت.
صدرالدین حجازی (بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون) – وی در شهریور ماه ۱۴۰۳ درگذشت. از برجسته‌ترین نقش‌های وی بازی در مجموعه‌های تلویزیونی روزی روزگاری، نابرده رنج و زیرزمین بود.
جلال قزل‌ایاق (نویسنده و تهیه‌کننده سینما) – وی که از اواخر مردادماه به دلیل خونریزی شدید معده در بیمارستان بستری شده بود سرانجام در ۱۱ شهریور ماه درگذشت. قزل‌ایاق که متولد ۱۳۲۷ است، در کارنامه خود آثاری چون «فراری»، «دوستی از جنس آتش»، «انتخاب» و «خوش‌خیال» را دارد، اما مهمترین کاری که وی به تولید رساند، فیلم «پر پرواز» بود که با استقبال خوبی از جانب مخاطبان مواجه شد.
حاتم مشمولی (بازیگر پیشکسوت) – وی سابقه حضور در آثاری چون جنگ جهانی سوم، حرفه‌ای و پوست شیر را در کارنامه هنری خود دارد. وی دوشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۳ در منزل خود در تهران به سوی حق شتافت. علت مرگ حاتم مشمولی معروف به عمو حاتم کتاب‌باز، بیماری کلیوی اعلام شده که او از چندی پیش درگیرش بوده است.
سیراک ملکنیان (نقاش ارمنی-ایرانی) – وی و از پیشگامان هنر نوگرای ایران بود. او متولد ۱۳۰۹ بود که در مرداد ماه ۱۴۰۳ درگذشت.
فتح‌الله طاهری (تعزیه‌خوان و بازیگر پیشکسوت) – وی تعزیه‌خوانی را از ۱۲ سالگی در گرمسار شروع کرد و سپس کار حرفه‌ای نمایش را از سال‌های آخر دهه ۴۰ با بازی در نمایش‌هایی در تماشاخانه‌های لاله‌زار پی گرفت. طاهری از ۷ مرداد ۱۴۰۳ در در بیمارستان بعثت نهاجا به دلیل بیماری گوارشی بستری شد و در ۱۹ مرداد ۱۴۰۳ درگذشت.
ناصر جبلی (شاعر، نویسنده و بازیگر) – وی پدر هنرمند سرشناس حمید جبلی بود که به دلیل کهولت سن در ۹۴ سالگی دار فانی را وداع گفت. جبلی سابقه بیش از هفتاد سال کار مطبوعاتی داشت و مقالات زیادی چاپ کرده بود. علاوه بر گزارش‌های اجتماعی، سردبیری روزنامه‌های «بهار» و «آذربایجان» را هم بر عهده داشت. ایشان همچنین در ۲۰ فیلم سینمایی مانند کلاه قرمزی در کنار پسرش حمید جبلی نقش‌های کوتاهی ایفا کرده است.
مینو افتاده (نوازنده سنتور و موسیقی‌دان پیشکسوت) – وی در ۱۶ تیر ۱۳۳۳ در تهران متولد شد. وی پس از مبارزه با بیماری سرطان، سرانجام ۱۷ خرداد ۱۴۰۳ درگذشت. مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد مینو افتاده روز جمعه هجدهم خرداد در قطعه هنرمندان بهشت زهرا برگزار شد.
هادی جمالی (نقاش پیشکسوت) – وی متولد ۱۹ اردیبهشت ۱۳۲۹ در شیراز بود که در ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ درگذشت. جمالی بیشتر به دلیل نقاشی‌های اکسپرسیونیستی و آبستره‌ای که از دهه ۱۳۷۰ خلق کرده بود، شناخته می‌شود. او معتقد بود که سبک آبستره اکسپرسیونیسم تأثیر بیشتری دارد و با سرعت بیشتری کار می‌شود و به نوعی خشونت بیشتری را در بر می‌گیرد.
محسن همایونی (تهیه‌کننده پیشکسوت) – وی متولد سال ۱۳۴۲ در مشهد بود که از سال ۱۳۷۵ در پروژه‌های مختلف به عنوان تصویربردار، مجری طرح و تهیه‌کننده با سازمان صدا و سیما همکاری داشت.
هوشنگ آذری (تهیه‌کننده قدیمی رادیو) – وی از تهیه کنندگان قدیمی رادیو بود، که در ۲۹ اردیبهشت در اثر بیماری سرطان از دنیا رفت.
زهرا خوشکام (بازیگر قدیمی سینما) – وی جمعه ۲۸ اردیبهشت‌ماه در ۷۷ سالگی درگذشت. این هنرمند متولد سال ۱۳۲۶، بیشتر فعالیت‌هایش در دهه ۵۰ خورشیدی بود و در سال‌های اخیر در فیلم‌هایی همچون «شعله ور»، «طلاخون»، «در دنیای تو ساعت چند است» و «سیمای زنی در دوردست» بازی کرده بود. همچنین او در سریال‌های «هزاردستان» و «سلطان صاحبقران» به کارگردانی همسرش علی حاتمی نیز بازی داشت.
مسعود اسکویی (گوینده پیشکسوت رادیو) – مسعود اسکویی متولد ۲۳ خرداد ۱۳۱۸ بود که در ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ درگذشت. وی از سال ۱۳۴۵ به استخدام سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران درآمد و با گزارش بازی دوستانه فوتبال سال ۱۳۵۰ بین تیم‌های پرسپولیس و کویت (در کویت) وارد عرصه گزارشگری شد.
عیسی قلی‌پور (هنرمند پیشکسوت موسیقی مقامی) – وی مشهور به عیسی بخشی، خواننده و نوازنده دوتار ایرانی و یکی از پیشکسوتان و بزرگان موسیقی مقامی خراسان شمالی و از آخرین بازماندگان بخشی‌های کرمانج خراسان بود. قلی‌پور نشان درجه یک هنری را در تاریخ ۱۳۹۵ از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامیِ خراسان شمالی دریافت کرد.
رضا داوودنژاد (بازیگر) – وی متولد ۲۹ اردیبهشت ۱۳۵۹ بود که در ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ به علت عوارض ناشی از عفونت خونی پس از پیوند کبد درگذشت. او فرزند کارگردان علیرضا داوودنژاد و برادر بازیگر زهرا داوودنژاد بود. وی کار بازیگری خود را از شش سالگی با حضور در فیلم بی‌پناه (۱۳۶۵) ساخته پدرش آغاز کرد و پس از وقفه‌ای دوازده ساله با مصائب شیرین (۱۳۷۷) به شکلی جدی‌تر به حرفهٔ بازیگری پرداخت.
علی‌اصغر رضایی‌نیک (صداپیشه پیشکسوت) – وی سه‌شنبه، ۷ فروردین‌ماه بر اثر ایست قلبی درگذشت. علی‌اصغر رضایی نیک متولد ۵ فروردین ۱۳۳۵ در شهر تهران بود که از سال ۶۷ وارد حرفه دوبله شد.
درگذشت این هنرمندان که هر یک در زمینه‌های مختلف فرهنگی و هنری کشور خود به شایستگی های فراوانی دست یافته بودند خلأ بزرگی را در دنیای هنر به جا گذاشت اما یاد و خاطره‌شان همچنان در دل هنردوستان و مخاطبانشان زنده خواهد ماند.