کمپرها در ایران؛ خانه های سیار دست یافتنی با قوانین دست‌وپاگیر
در سال‌های اخیر، سفر با کمپر به عنوان سبکی نوین از گردشگری در ایران رونق یافته است. اما این خانه‌های متحرک در میانه راهی پرپیچ‌وخم از موانع قانونی و اجرایی قرار گرفته‌اند.
از یک سو طبیعت بکر ایران پتانسیل بالایی برای توسعه صنعت سفر با کمپر دارد و از سوی دیگر قوانین دست‌وپاگیر همچون سدی در برابر رشد آن ایستاده‌اند.
به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، نشان دادن یک کمپر در سریال پایتخت ۷ ممکن است برخی از شهروندان را نسبت به داشتن چنین وسیله ای ترغیب کرده باشد. اما لازم است واقعیاتی را درباره کمپرها بدانید.
کمپر به نسبت یک وسیله نقلیه است که به طور خاص برای سفرهای تفریحی و کمپینگ طراحی شده است. این ماشین‌ها مجهز به امکاناتی نظیر تخت خواب، آشپزخانه، و قسمت‌های بهداشتی هستند که سفرهایی راحت و دلپذیر را برای خانواده‌ها و سفرهای گروهی فراهم می‌کنند.
تاریخچه و قوانین
تاریخچه کمپرها به اوایل قرن بیستم میلادی برمی‌گردد و با تحولات مختلفی همراه بوده است.
قوانین و مقررات مربوط به کمپرها در ایران، به منظور اطمینان از ایمنی، راحتی و حفاظت از محیط زیست وضع شده‌اند. اما برخی از کارشناسان معتقدند این قوانین تا حدودی دست و پاگیر است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین قوانین و نکات مرتبط با استفاده از کمپرها در ایران اشاره می‌شود:
تمامی کمپرها باید در اداره راهنمایی و رانندگی ثبت و شماره‌گذاری شوند. این شامل ماشین‌های کمپر موتوری و تریلرها می‌شود.برای شماره‌گذاری، باید مدارکی از قبیل سند مالکیت و بیمه نامه معتبر ارائه شود.
تمام کمپرها باید تحت پوشش بیمه شخص ثالث باشند. این بیمه‌نامه حفاظت قانونی در برابر خسارات ناشی از تصادف را فراهم می‌کند. همچنین، بیمه‌های جامع می‌توانند خسارات مربوط به خود کمپر را نیز پوشش دهند.
کمپرها باید دارای استانداردهای ایمنی مشخصی باشند. این شامل سیستم‌های ترمز، روشنایی، و تجهیزات ایمنی مانند کپسول آتش‌نشانی می‌شود.برای سفرهای آفرودی یا در جاده‌های ناهموار، استفاده از تجهیزات اضافی ایمنی الزامی است.
رانندگان کمپرها موظف به رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی هستند. این شامل سرعت مجاز، رعایت حق تقدم و استفاده از کمربند ایمنی می‌شود.در جاده‌های کوهستانی و پیچیده، احتیاط بیشتری لازم است.
پارک کردن و اقامت در مکان‌های غیرمجاز ممنوع است. استفاده از زمین‌های خصوصی بدون اجازه مالک نیز غیرقانونی است. در بسیاری از مناطق گردشگری، مکان‌های خاصی برای پارک کردن کمپرها و کمپینگ تعیین شده است.
مسافران باید در هنگام استفاده از کمپرها، به حفظ محیط زیست توجه داشته باشند. این شامل عدم رهاسازی زباله و استفاده از منابع آب به طور معقول است. در برخی مناطق حفاظت شده، قوانین خاصی برای جلوگیری از آسیب به اکوسیستم وجود دارد.
کمپرها باید از نظر تجهیزات داخلی، شامل آشپزخانه و سیستم‌های بهداشتی، استانداردهای مشخصی را رعایت کنند. استفاده از تجهیزات مناسب برای پخت و پز و تأمین آب بهداشتی الزامی است.
چالش‌های تردد: از توقف‌های پلیسی تا بیمه نامه‌های ناکارآمد
صادق داوری‌فر، از فعالان کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، از اصلی‌ترین مشکل کمپرداران می‌گوید: «پلیس اغلب این خودروها را که روی کارت برخی از آنها “کامیونت” ثبت شده، متوقف می‌کند و با وجود حضور خانواده، خودرو را به پارکینگ منتقل می‌کند.» این در حالی است که این خودروها برای بسیاری از خانواده‌ها نه تنها وسیله نقلیه، که سرپناه و خانه آنها در سفر محسوب می‌شود.
داوری‌فر به تجربه یک کمپردار اشاره می‌کند که به مأمور پلیس گفته بود: «اگر ماشین ما را به پارکینگ منتقل می‌کنید، ما را هم همراه آن ببرید، چون اینجا خانه ماست.» این گفته به خوبی گویای تناقض موجود بین نگاه قانون به کمپرها و واقعیت کاربری آنهاست.
مشکلات اداری: از تغییر کاربری تا معاینه فنی
فرآیند تغییر کاربری خودروها به کمپر در ایران به کابوسی اداری تبدیل شده است. داوری‌فر توضیح می‌دهد: «باید به شرکتی مراجعه کنیم که تغییر کاربری را انجام دهد، سپس به اداره استاندارد و بعد به وزارت صمت برویم. این فرآیند حدود شش ماه طول می‌کشد و هزینه‌های هنگفتی دارد.»
در مقابل، او به تجربه یک گردشگر آلمانی اشاره می‌کند که یک آمبولانس را به سادگی به کمپر تبدیل کرده بود: «در حالی که تجهیزات بسیار ساده‌ای داشت، به راحتی توانسته بود تغییر کاربری دهد و پلاک بگیرد.»
کاروان‌ها: گزینه‌ای با چالش‌های کمتر
علی محمدی، مدیر مجموعه رویال‌کمپر، درباره تفاوت کمپر و کاروان توضیح می‌دهد: «در ایران به اشتباه به همه خودروهای مسافرتی کمپر گفته می‌شود، در حالی که کاروان‌ها که کابین‌های متصل به خودرو هستند، مشکلات قانونی کمتری دارند.»
به گفته محمدی، کاروان‌ها در قوانین راهنمایی و رانندگی به عنوان تریلر شناخته می‌شوند و استانداردهای مشخصی دارند: «بوکسل ثابت، چراغ، عرض و ارتفاع استاندارد از جمله این موارد است. البته هنگام حرکت نباید کسی داخل کاروان باشد.»
آینده صنعت کمپرینگ در ایران
با وجود تمام این چالش‌ها، پتانسیل‌های این صنعت در ایران انکارناپذیر است. طبیعت متنوع ایران و علاقه روزافزون مردم به سفرهای جاده‌ای، بستر مناسبی برای رشد این صنعت فراهم کرده است. اما تا زمانی که قوانین متناسب با نیازهای واقعی به روز نشوند، کمپرداران ایرانی همچنان در چالش با مأموران پلیس و ادارات مختلف خواهند بود.
همانطور که داوری‌فر اشاره می‌کند: «این صنعت در دنیا در حال رشد است و می‌تواند آورده اقتصادی خوبی داشته باشد.» اما تحقق این امر مستلزم بازنگری در قوانین، تسهیل فرآیندهای اداری و مهم‌تر از همه، تغییر نگرش مسئولان به این خانه‌های متحرک است.
در پایان باید پرسید: آیا وقت آن نرسیده که به جای برخوردهای سلبی، با تدوین قوانین کارآمد و ایجاد زیرساخت‌های لازم، زمینه را برای رشد این صنعت نوپا فراهم کنیم؟ صنعتی که می‌تواند هم به توسعه گردشگری کمک کند و هم فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد نماید.