گفت‌وگوی تابناک با حمید معصومی‌نژاد؛ خبرنگاری در سرزمین گلادیاتورها
گفت‌وگوی سرویس فرهنگی تابناک، این بار با حمید معصومی‌نژاد است؛ ایرانیِ ساکن ایتالیا، که حاشیه زندگی‌اش، فراتر از متن آن، ظهور و بروز داشته است.
حمید معصومی‌نژاد…
یکی از سخت‌ترین کارهای دنیا نوشتن نام و نام خانوادگی حمید معصومی‌نژاد بدون واژه معروف بعدی است. احتمالا وقتی که شما هم نام او را در خط بالا خواندید، بدون این که کلمه بعدی را نوشته باشم، اما ناخودآگاه بر زبان آوردید.
دوستی شهر رُم و حمید معصومی‌نژاد، سابقه‌ای بیش و پیش از سال‌های ارسال خبر برای صدا و سیما دارد. برای همین، او همچنان در ایتالیا ساکن است و با کارهای جدیدش در صفحه اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی اش، به دنبال افزایش فرصت معرفی بیشتر فرهنگ دو کشور به یکدیگر است.
او در اصل مشغول کار و فعالیت دیگری در ایتالیا بوده و خبرنگاری را صرفاً به عنوان علاقه شخصی انتخاب کرده است. با این حساب، حتماً دریافته‌اید که او رابطه استخدامی و سازمانی هم با صدا و سیما ندارد.
یک شهروند ایرانی که هر چقدر حق‌الزحمه اندک و بی مهری از صدا و سیمای خودمان دید، به همان اندازه در ایتالیا محبوب شده و چندین جایزه بین المللی را به عنوان بهترین خبرنگار خارجی در بین خبرنگاران حاضر در این کشور را نیز گرفت. در واقع داستان او و ماندگاری‌اش در ایتالیا چنین حکایتی دارد و ارتباطی با صدا و سیما یا بازنشستگی و … ندارد.
رایزن پیشین فرهنگی ایران در ایتالیا هم، چندی پیش، حمید معصومی‌نژاد و خبرگزاری تک نفره‌اش را در رم، نمادی از ارائه کار اثرگذار دانسته و گفته بود که «او نشان داده که برای رسیدن به هدف بدون بودجه‌های کلان و بدون یار و یاور هم می‌توان رسید».
سرجو ماتارلا، رئیس جمهور ایتالیا و حمید معصومی نژاد
گفت وگوی تابناک با حمید معصومی‌نژاد، درباره حال این روزهایش و خبرگزاری تک نفره‌اش را می‌خوانید.
شما ابتدا علاقه مند به گرفتن ویزای آمریکا بودید، اما قسمت شما ایتالیا شد. الان ترجیح کلی شما ایتالیاست یا آمریکا یا ایران؟
من از دوران نوجوانی علاقه‌مند بودم برای آشنایی با آداب و رسوم دیگر ملت‌ها و برای ادامه تحصیلاتم به یک کشور خارجی سفر کنم. در آن زمان بسیاری از ایرانی ها به دلایل مختلف ماند تنوع موقعیت های آموزشی و چشم اندازه های شغلی خوب در آمریکا، این کشور را برای تحصیلات دانشگاهی انتخاب می کردند و اروپا به ویژه کشورهایی مانند ایتالیا بیشتر برای سفرهای تفریحی بود. من هم به همین دلیل قصد ادامه تحصیل در آمریکا را داشتم که به دلیل مشکل در اخذ ویزا، راهی ایتالیا شدم چون این کشور نسبت به دیگر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی راحتتر روادید دانشجویی صادر می کرد.
ایتالیا چگونه کشوری است؟
-ایتالیا کشوری بسیار زیبا با مردمی صمیمی و غذاهای متنوع است. اما متأسفانه دچار برخی بی‌نظمی‌ها است و از نظر تسهیلات رفاهی و مزایای شهروندی در مقایسه با کشورهایی مانند آمریکا، استرالیا، کانادا و کشورهای شمال اروپا، در سطح پایین‌تری قرار دارد.
شما بعد از قطع همکاری با صدا و سیما، در شبکه‌های اجتماعی فعالیت خود را شروع کردید. داستان این همکاری و قطع شدن آن چه بود؟
-من در سی سال همکاری با صدا و سیما به‌عنوان خبرنگار آزاد، بدون هیچ نوع تسهیلات یا امکاناتی تمام کارها را به تنهایی انجام می‌دادم؛ یعنی هم گزارشگر و هم تصویربردار و هم تدوین‌گر بودم و حق‌الزحمه مناسبی هم برای این حجم از کار دریافت نمی‌کردم.
معصومی نژاد در ضیافت شام با جورجا ملونی، نخست وزیر ایتالیا
در سی سال همکاری با صدا و سیما به‌عنوان خبرنگار آزاد، بدون هیچ نوع تسهیلات یا امکاناتی تمام کارها را به تنهایی انجام می‌دادم
من بارها با مقامات بلندپایه ایتالیایی مانند رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات رسمی این کشور به تنهایی و بدون داشتن تصویربردار، صدابردار یا نورپرداز مصاحبه کردم.
و در حال حاضر در خبرگزاری تک‌نفره شخصی خودتان در فضای مجازی مشغولید. شما در پایان ویدئوهایتان که مخاطبان بسیار زیادی دارد از این پایان بندی استفاده می‌کنید: «حمید معصومی‌نژاد، خبرگزاری تک نفره، رُم». تعریف‌تان از خبرگزاری تک‌نفره چیست و اولین جرقه راه‌اندازی آن از کجا شکل گرفت؟
-در حال حاضر به‌طور مستقل در شبکه‌های اجتماعی تولید محتوا می‌کنم و امضای رسانه‌ای پایانی کارم «خبرگزاری تک‌نفره، رُم» است.
این واژه به معنای واقعی، توصیفی برای این نوع کار است که از صفر تا صد آن را شخصاً انجام می‌دهم. در چند ماه گذشته یکی از پربیننده‌ترین ویدئوهای من در صفحه‌هایم در اینستاگرام، تیک‌تاک، یوتیوب و فیسبوک حضور اینجانب همراه با گروهی از اهالی رسانه در ایتالیا با خانم جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا و گفتگو با ایشان و برخی دیگر از مقامات این کشور بوده است.
معصومی نژاد به همراه فرانچسکو توتی، اسطوره فوتبال ایتالیا
در حال حاضر از کار خود راضی هستید؟
-بله. من واقعاً اعتقاد دارم که خبرنگار باید در کار خودش عاشق، متعهد و متخصص باشد. باید در خدمت مردم باشد و آن‌وقت مطمئناً از کار خودش راضی است.
در حال حاضر به‌طور مستقل در شبکه‌های اجتماعی تولید محتوا می‌کنم و امضای رسانه‌ای پایانی کارم «خبرگزاری تک‌نفره، رُم» است
در عصر رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، مخاطب از حالت یک‌سویه و یک‌طرفه خارج شده و به یک کاربر فعال تبدیل شده است. این کاربر خودش هم می‌تواند تولید محتوا کند، محتوای خود را منتشر یا محتوای دیگران را بازنشر کند. این کاربر قدرت گزینش دارد و می‌تواند یک یا چند روایت را بپذیرد و روایت‌های دیگر را نپذیرد.
دیگر این‌گونه نیست که مخاطب روبروی تلویزیون بنشیند و پیام‌ها را بدون حق گزینش و انتخاب به صورت یک‌سویه دریافت کند. به همین دلیل از حضورم در شبکه‌های اجتماعی و تعامل فعال و مثبت با مخاطبانم، بسیار رضایت دارم.
شما در نقش خودتان در فیلم سال گربه نیز حاضر شدید، درباره این نقش توضیح دهید. به نظر شما بازیگری سخت‌تر است یا خبرنگاری؟
– در فیلم سال گربه نقشی کوتاه و افتخاری داشتم. تصویربرداری در مرکز تاریخی رم و در کنار آمفی‌تئاتر باستانی کولوسئو انجام شد. در این فیلم در نقش خودم، یعنی خبرنگار کوله‌پشتی که همه کارها را به‌تنهایی انجام می‌دهم، جلوی دوربین رفتم.
در مورد این‌که بازیگری سخت‌تر است یا خبرنگاری باید بگویم که هر کاری سختی‌های خودش را دارد و این دو حرفه، یعنی بازیگری و خبرنگاری هم از این قاعده مستثنا نیستند. البته می‌دانم بازیگری کار دشواری است و نیازمند گذراندن دوره‌های بازیگری و تجربه کاری در سینما است، اما بر این باورم وقتی فردی خلاق، خوش‌ذوق و اهل عمل باشد و با خوش‌بینی به آینده نگاه کند و به توانایی‌هایش هم باور داشته باشد، می‌تواند راه موفقیت را پیدا کند.