«گوهر مقصود» افتتاح شد/ نقص در سند راهبردی هنر حکمی
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، مراسم رونمایی از کتاب «گوهر مقصود»، منتخبی از آثار خوشنویسی حبیب رمضانپور، به همراه افتتاحیه آثار نمایشگاهی این هنرمند، عصر پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۳، با حضور جمع کثیری از هنرمندان خوشنویس در فرهنگستان هنر، برگزار شد.
در این مراسم که در تالار ایرانِ فرهنگستان هنر برگزار شد و با اجرای احسان‌الله شکرالهی همراه بود، عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجید شاه‌حسینی رئیس فرهنگستان هنر، محمدعلی رجبی، داریوش ارجمند و عبدالحمید قدیریان از اعضای پیوسته فرهنگستان هنر، علیرضا اسماعیلی دبیر فرهنگستان هنر، ایرج نعیمیایی عضو وابسته فرهنگستان هنر، محمد خراسانی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی، کیخسرو خروش، امیراحمد فلسفی، اسرافیل شیرچی، محمد شهبازی، غلامرضا راهپیما، الهه خاتمی و جمعی از هنرمندان خوشنویس حضور داشتند.
حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه در این مراسم اظهار کرد: در کشورمان استادان برجسته خوشنویسی داریم؛ استاد امیرخانی، استاد خروش، استاد ملک‌زاده، استاد احصایی، استاد فلسفی، استاد شیرازی، استاد اخوین، استاد کابلی، استاد رسولی، استاد جباری و اساتید دیگر از جمله این استادان هستند.
وی ادامه داد: هنر خوشنویسی که عروس خطوط ایرانی و عروس هنر ایرانی به شمار می‌آید، یک هنر قدسی است که باید از آن یاد کرد. این هنر از قدیم‌الایام و در دوران تمدن اسلامی شکل گرفته است. انصافاً باید خوشنویسی را هنر ایرانی اسلامی نامید. آثار ارزشمندی که در طول تاریخ ظهور پیدا کرده‌اند، می‌توانند برای رشد خوشنویسی در فرهنگ ایرانی اسلامی درس‌آموز باشند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ویژگی‌های آثار رمضانپور، گفت: استاد رمضانپور احیاگر خوشنویسی دوران گذشته است. در آثار حکمی و هنری، هرچقدر به گذشته و تجربه گذشتگان تمسک بجوییم، کار هنری و خلاقیت هنری اثربخش‌تر و قوام بیشتری پیدا می‌کند. استاد رمضانپور از آثار میرعماد در دوران صفویه و از آثار میرزا غلامرضا در دوران قاجار بهره برده است. این استفاده از آثار گذشتگان، خوشنویسی را قدسی‌تر، قوی‌تر، هنرمندانه‌تر و حکیمانه‌تر می‌کند.
وی بیان کرد: تربیت شاگردان نیز از ویژگی‌های استاد رمضانپور است؛ مانند سایر اساتید هنر که شاگردانی تربیت کرده‌اند. آمیختگی هنر استاد با فرهنگ و دین و تمدن اسلامی از دیگر ویژگی‌های اوست. خلاقیت و نوآوری در کنار بهره‌گیری از آثار گذشتگان، ترکیبی از سنت و نوآوری را در کارهای استاد رمضانپور به وجود آورده است. امیدواریم آثار او در نمایشگاه‌های بین‌المللی ظهور و بروز بیشتری پیدا کند چراکه یکی از راه‌های نشر فرهنگ اسلامی، همین هنر خوشنویسی است.
خسروپناه عنوان کرد: با گذشت سال‌ها و چهلمین سالگرد شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند راهبردی و راهبری در حوزه هنر حکمی نداریم و این نقص بزرگی است. نیاز به سند راهبردی و راهبری در هنر ایرانی اسلامی داریم. البته هنرمندان باید این سند را بنویسند. کار شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصویب اسنادی است که ذی‌نفعان و صاحب‌نظران و نخبگان نگاشته‌اند. اصطلاح هنر سنتی و هنر مدرن، اصطلاحات همین دوره اخیر است. این اصطلاحات شاید در یکی دو قرن اخیر مطرح شده‌اند. درست است که اصطلاح سنت در قرآن هم به کار رفته، اما این مفهوم در هنر با آنچه ما به عنوان هنر سنتی و مدرن می‌شناسیم، تفاوت دارد. به عقیده بنده هنر حِکمی جامع‌تر و عمیق‌تر از این تقسیم‌بندی‌های معمول است.
وی اظهار کرد: سند موسیقی را نیز هنرمندان موسیقی و خانه موسیقی نوشتند، سند سینما را هنرمندان سینما و خانه سینما می‌نویسند، سند هنر ایرانی اسلامی را نیز باید خود متخصصان این حوزه بنویسند. شورا نیز باید نظرات نخبگان را به عنوان کار کارشناسی بپذیرد و به تصویب برساند.
ایرج نعیمایی عضو وابسته فرهنگستان هنر نیز گفت: خط و ارزش و مبانی زیبایی‌شناسی آن، مبحثی طولانی است که امروز به آن نمی‌پردازم. اخیراً جایگاه خوشنویسی را صرف نظر از دیگر هنرها تعیین می‌کنند. سال‌ها تلاش بر این بود که خوشنویسی را ذیل هنرهای دیگر ببینند که این اجحاف بر این هنر است. همه افرادی که آموزش خوشنویسی می‌بینند و کسب معرفت می‌کنند خود هزینه‌های آن را پرداخت می‌کنند و این امر مبین آن است که خوشنویسی از جایگاه عمیقی در قلب مردم برخوردار است.
وی در ادامه به گذشته خوشنویسی پرداخت و ادامه داد: اگر به اصطلاح منطقیون که از واژه «حمل» استفاده می‌کردند دقت کنیم، اولین حمل هنر اسلامی را باید خوشنویسی دانست. ما اولین دوره خوشنویسی را از زمان ابن‌مُقله آغاز کردیم که خود از وزرای دوران عباسی که ابداع و تنظیم خطوط شش‌گانه و اصول دوازده‌گانه خوشنویسی را به وی نسبت می‌دهند تا میرعماد که جریان اتحاد اسلامی را با خط نستعلیق در دوره صفوی ایجاد کرد. در دوران صفوی، به این هنر توجه خاص شد و خوشنویسی فضیلت محسوب می‌شد؛ ولی در بیشتر دوره‌ها این هنر محروم بود.
عضو وابسته فرهنگستان هنر خوشنویسی را از اساسی‌ترین شاخصه‌های ملی کشور دانست و ابداع انواع خطوط توسط ایرانیان را از افتخارات این سرزمین شمرد و تصریح کرد: تاریخ تمدن بشر در ایران شکل گرفته و اکثر هنرها تابعی از فرهنگ مردم ایران بوده است. ما ۱۳ هزار سال تاریخ تمدن داریم و از خطوط میخی تا به امروز، خوشنویسی جایگاه خاصی در فرهنگ و هویت ما داشته است.
وی در پایان سخنان خود از فقر منابع در حوزه خوشنویسی سخن گفت و افزود: از فرهنگستان هنر توقع می‌رود که به نشر آثار مرجع بیشتر بپردازد و از چاپ و نشر آثار کسانی که مانند استاد رمضانپور سال‌ها تلاش می‌کنند تا آثار قدما را احیا کنند و یا دارای سبک‌های نوشتاری در خوشنویسی‌اند حمایت کند؛ زیرا از زمانی که آثار هنری منتشر شد، تحول عظیمی در هنر خوشنویسی و دیگر هنرها شکل گرفت و الگوهای خوشنویسی بیشتر در دسترس و اختیار هنرمندان برای رشد و توسعه قرار گرفت.
این مراسم با یادی از زنده‌یاد حبیب‌الله آیت‌اللهی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر که به‌تازگی بدرود حیات گفته، ادامه یافت. همچنین فیلمی از حبیب رمضانپور پخش شد.
در پایان این مراسم، با حضور مجید شاه‌حسینی رئیس فرهنگستان هنر، داریوش ارجمند عضو پیوسته فرهنگستان هنر، حبیب رمضانپور و احسان‌الله شکرالهی، از کتاب «گوهر مقصود» که شامل منتخبی از آثار خوشنویسی حبیب رمضانپور است، رونمایی و نمایشگاه منتخب آثار این هنرمند نیز در مؤسسه فرهنگی‌هنری صبا، سالن لرزاده، افتتاح شد.
این نمایشگاه تا پایان مهر ۱۴۰۳، در سالن لرزاده مؤسسه فرهنگی‌هنری صبا، برپا خواهد بود.