کریدور آیمک؛ همکاری کشورهای عربی با اسرائیل در سایه عادی سازی روابط
به گزارش خبرنگار مهر، کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا، معروف به «آیمک» (IMEC)، یک پروژه ترانزیتی است که با هدف اتصال هند به اروپا از طریق خاورمیانه طراحی شده است. این کریدور شامل مسیرهای دریایی و ریلی است که هند را به امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن، اسرائیل و در نهایت به اروپا متصل می‌کند، هدف اصلی این پروژه تقویت توسعه اقتصادی از طریق بهبود اتصال و یکپارچگی اقتصادی بین جنوب آسیا، خاورمیانه و اروپا است.
این کریدور در سپتامبر ۲۰۲۳ در دهلی نو معرفی شد و کشورهای هند، ایالات متحده آمریکا، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اتحادیه اروپا از امضاءکنندگان یادداشت تفاهم آن بودند.
مسیر پیشنهادی آیمک به این صورت است که کالاها از سواحل غربی هند به امارات منتقل شده، سپس از طریق خطوط ریلی به عربستان سعودی، اردن و اسرائیل (بندر حیفا) می‌رسند و از آنجا به اروپا ارسال می‌شوند.
همانطور که گفته شد، کریدور ترانزیتی آیمک، یک مسیر انتقال کالا و انرژی از هند به جنوب خلیج فارس و اروپا است، بندر حیفا در کانون این انتقال قرار دارد و قرار است آخرین فناوری‌های جهان از طریق اسرائیل به کشورهای عضو این پروژه منتقل شود.
این طرحِ امریکایی – اسرائیلی قصد دارد پس از ۸۰ سال ناکامی، کشورهای غرب آسیا را وادار کند تا با اسرائیل همکاری کنند.
سکوت رسانه‌ای یا بازی با افکار عمومی؟
همچنین، تبلیغات بین‌المللی گسترده سبب شده تا گروهی از پژوهشگران جوان به دنبال جواب این سوال باشند که رسانه‌های منطقه‌ای چه داستانی برای مردم تعریف کرده‌اند که آنها به همکاری با دشمن صهیونیستی رضایت داده‌اند؟ حتی در خلال جنگ طوفان‌الاقصی!
در همین راستا، حمیدرضا حسینی دانا کارشناس ترانزیتی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: دنیای آینده اقتصادی به سمتی می‌رود که بخش عمده آن بر پایه خطوط و کریدورهای ترانزیتی، حمل‌ونقل زمینی و دریایی شکل می‌گیرد، کشورها دائماً در تلاش هستند مسیرهای جدید ایجاد کنند یا در مسیر کریدورهای ترانزیتی آینده قرار بگیرند.
وی افزود: کشوری مانند «ایران» که در چهارراه ارتباطی اروپا و آسیا قرار دارد، یکی از کشورهایی است که بسیاری از دولت‌ها علاقه‌مند به همکاری با آن هستند. از سوی دیگر، کشوری مانند هند که به‌عنوان کارخانه جهان شناخته می‌شود، در قالب طرحی که ابتدا توسط آمریکا مطرح شد و سپس عربستان سعودی و انگلستان نیز از آن حمایت کردند، قرار است هند بخشی از کالاها، انرژی، هیدروژن و برق خود را از طریق کشورهای جنوب خلیج فارس به اردن و اسرائیل منتقل کرده و از بندر حیفا به سمت اروپا صادر کند.
حسینی دانا در ادامه اظهار کرد: نکته قابل توجه این است که جنوب خلیج فارس که همواره به کریدورهای دریایی وابسته بود، این بار تلاش می‌کند از طریق مسیرهای زمینی خود را به اسرائیل و اروپا متصل کند. در کنار منافع اقتصادی، نکته مهمی که مطرح می‌شود، همکاری کشورهای مسلمان با رژیم صهیونیستی است. این موضوع به‌ویژه در خلال جنگ طوفان الاقصی تعجب بسیاری را برانگیخته است؛ زمانیکه مردم مظلوم در سوریه، فلسطین و لبنان تحت تهاجم قرار دارند و کشور یمن شاهراه دریای سرخ را در «باب‌المندب» بسته تا با ایجاد فشار، به پایان جنگ کمک کند، این سوال مطرح می‌شود که چرا برخی کشورهای عربی جنوب خلیج فارس راه را برای انتقال کالا و انرژی به رژیم صهیونیستی و تأمین پشتیبانی اقتصادی آن باز کرده‌اند؟
وی تأکید کرد: پژوهشگران ما از مهرماه امسال تاکنون یک ترم دانشگاهی را صرف بررسی رسانه‌های مختلف کرده‌اند تا دریابند این رسانه‌ها چگونه توانسته‌اند افکار عمومی کشور خود را برای پذیرش این همکاری‌ها آماده کنند. نتایج این پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این رسانه‌ها عمدتاً بر منافع اقتصادی و امنیت جمعی تمرکز کرده‌اند و تلاش کردند توجه افکار عمومی را از جنگ و سیاست‌های توسعه‌طلبانه صهیونیست‌ها در منطقه منحرف کنند.
از صلح ابراهیم تا کریدور آیمک
این کارشناس ترانزیتی تصریح کرد: طرح‌های قدیمی مانند طرح صلح ابراهیمی، معامله قرن و خاورمیانه بزرگ که در آنها تلاش می‌شد کشورهای عربی با اسرائیل همکاری کنند، چندان موفق نبودند. اما یکی از مأموریت‌های اصلی کریدور آیمک این است که چنین همکاری‌هایی را تثبیت کند.
وی در ادامه گفت: در منطقه ما چند کریدور اصلی وجود دارد؛ از جمله کریدور شمال – جنوب، شاخه میانی راه ابریشم، کریدوری که از عربستان و عراق به ترکیه می‌رود و همچنین کریدور آیمک (IMEC)، علاوه بر این، کریدورهایی نیز در افغانستان، قفقاز و آسیای میانه فعال هستند؛ این کریدورها در رقابت با یکدیگر تلاش می‌کنند آینده اقتصادی منطقه را به نفع خود رقم بزنند.
آسیب رقابت‌های اقتصادی بین کشورها به امنیت منطقه
حسینی دانا در پایان خاطرنشان کرد: رقابت اقتصادی بین کشورها همواره وجود داشته و هر کشوری بر اساس منافع ملی خود عمل می‌کند. اما آنچه امروز اهمیت دارد این است که برخی از این رقابت‌ها می‌توانند به امنیت منطقه آسیب بزنند و زمینه‌ساز کشورگشایی صهیونیست‌ها در منطقه شوند. به همین دلیل، پژوهشگران و تحلیلگران رسانه‌ای باید این ابعاد را برای افکار عمومی روشن کنند.