امیر موسوی: هدف از حوادث سوریه رسیدن به سرپل‌ذهاب است/ محور مقاومت باید هر چه سریع‌تر اقدام کند
مهسا مژدهی: تحولات در سوریه به سرعت برق و باد در حال وقوع است. مخالفان مسلح بشار اسد برخی از مهم‌ترین مناطق سوریه مانند حلب و حما را تصرف کرده‌اند و در برخی دیگر از مناطق مانند حمص و سویدا و درعا، دست بالا را دارند و به روایت برخی رسانه‌ها، این شهرها را هم تصرف کرده‌اند و فاصله زیادی تا دمشق ندارند. تصاویر نشان می‌دهد ارتش سوریه مقاومت خاصی از خود نشان نداده و معارضان به راحتی راه خود را به سوی مناطق بیشتر طی می‌کنند. سوریه از زمان کاهش درگیری‌ها و عبور از جنگ داخلی تا دو هفته قبل در آرامش نسبی به‌سر میبرد. روز جمعه وزرای خارجه ایران و عراق و سوریه در بغداد با یکدیگر ملاقات کرده و بر ضرورت مقابله با تروریسم و بی‌ثباتی تاکید کردند. عراقچی گفت ایران با تمام قوا از دولت سوریه دفاع خواهد کرد. اما عراقی‌ها رویکرد مشابهی نداشتند. سخنگوی دولت عراق بعد از نشست وزرای خارجه دو کشور گفت عراق به‌دنبال مداخله نظامی در سوریه نیست. همزمان با این تحولا اردوغان رک و راست نشان داد که آرزوی سقوط اسد و به قدرت رسیدن شورشیان مسلح را دارد. او که تقاضایش برای دیدار با اسد در ماه‌های گذشته رد شده بود، حالا علاقه‌ای به کمک به اسد از خود نشان نمی‌دهد. بلومبرگ از قول برخی از منابع روسی مدعی شده که روسیه هم هیچ برنامه‌ای برای نجات بشار اسد ندارد.
درخبرآنلاین با امیر موسوی کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه و دیپلمات سابق در خصوص آخرین تحولات سوریه به گفتگو نشسته‌ایم:
آیا امکان این وجود دارد که به زودی دست گروه‌های مخالف مسلح اسد به دمشق رسیده و بتوانند پایتخت سوریه را تصرف کنند و برای دولت اسد دردسرساز شوند؟
بله این احتمال وجود دارد. برنامه رژیم صهیونیستی و آمریکا و ترکیه این بود که محور مقاومت را در غزه و لبنان و عراق و حتی ایران مشغول کنند تا بخش سوریه را تمام کنند. سوریه برای ایران خیلی مهم است. چون می‌دانند مرکز تقویت محور مقاومت در عراق و لبنان و… سوریه است.
الان می‌توانیم بگوییم اینها در طرح خود موفق شده‌اند. اما اگر محور مقاومت عملیات و هماهنگی‌ها را سریع به‌دست بیاورد، همان اتفاقات سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۴ می‌افتد. محور مقاومت این توانمندی را دارد تا اقدامات خود را به سرعت انجام دهد. چون طرف مقابل مزدور هستند و در برابر حملات گسترده محور مقاومت تسلیم می‌شوند. محور مقاومت فرصت زیادی ندارد. جولانی رهبر جبهه النصره از طریق سی‌ان‌ان گفت که هدفش ایران است. او آنقدر مغرور شد که دیگر برای او عراق چندان قابل توجه نیست. او دقیقا همان هدف‌هایی را اعلام می‌کند که رژیم صهیونیستی دنبال آن است.
جبهه مقاومت، یعنی جمهوری اسلامی ایران، حشدالشعبی عراق که متأسفانه الان حالت بی‌طرفی گرفته و حزب‌الله و بسیج عمومی سوریه در صورتی که متحد شوند می‌توانند مخالفان مسلح بشار اسد را عقب برانند. ارتش سوریه به تنهایی نمی‌تواند اینکار را بکند. در سوریه فقط دو تیپ ارتش فعال است و بقیه خنثی هستند و در خانه و پادگان‌ها نشسته‌اند و حقوق می‌گیرند و بلاتکلیف هستند. پس اگر گروه پشتیبان سوریه وارد عمل نشوند، شرایط در این کشور به بحران کشیده می‌شود. مخالفان الان در چند کیلومتری دمشق هستند. حما را گرفته‌اند و ارتش سوریه از همه‌جا عقب‌نشینی کرده. البته در برخی از مناطق تلاش‌هایی می‌کند اما به تنهایی نمی‌تواند پیروز شود. اگر محور مقاومت دست به دست ندهد و اقدام بزرگ و همه‌جانبه و سریع انجام ندهد، دمشق در خطر می‌افتد.
جبهه مقاومت، یعنی جمهوری اسلامی ایران،حشدالشعبی عراق که متأسفانه الان حالت بی‌طرفی گرفته و حزب‌الله و بسیج عمومی سوریه در صورتی که متحد شوند می‌توانند آنها را عقب برانند. ارتش سوریه به تنهایی نمی‌تواند اینکار را بکند.
ترکیه به دنبال حلب و کرکوک و موصل است و ادعاهایش در مجلس این کشور اعلام شده. از آن طرف هم اسرائیل سوریه و جمهوری‌اسلامی ایران را تهدید کرد. ما حتی شاهد ازبک‌ها و تاجیک‌ها و حملاتشان به سمت لاذقیه بودیم. من فکر می‌کنم این حملات برنامه‌ریزی دقیق داشته و از زمان جنگ غزه به‌نظر من برنامه‌ریزی شده بود. اگر آنها به شرق فرات برسند، عراق به‌خطر می‌افتد. درست است که ارتش و حشدالشعبی در عراق وضعیت خوبی دارند اما غرب و شمال این کشور زمینه را دارد که بخواهد از تروریست‌های سوریه استقبال کند. هدف آنها رسیدن به سرپل‌ذهاب در غرب ایران است. ما با بررسی‌هایی که انجام دادیم متوجه شدیم که بحث آنها خیلی جدی‌تر از سوریه و عراق است و آنها می‌خواهند بعد از جنایات در غزه و پیروزی حزب‌الله علیه رژیم صهیونیستی از حزب‌الله و بعد ایران انتقام بگیرند. این برنامه مخفی نیست و در اظهاراتشان وجود دارد. من فکر می‌کنم برای اینکه جنگ به ایران نکشد باید حرکت جدی و همه‌جانبه در سطح بالا صورت بگیرد. ما داریم می‌بینیم ستون‌های دفاعی ارتش سوریه یکی پس از دیگری سقوط می‌کند و سرعت عمل تروریست‌ها با استفاده از تجهیزات ناتو و اسرائیل و… بالاست که منجر به محاصره و تصرف برخی از نقاط سوریه شده.
ما خبرهایی داشتیم در مورد اینکه بشار اسد حقوق ارتشی‌ها را زیاد کرده و تلاش داشته تا آنها را پای کار بیاورد. با این وجود تصاویر نشان می‌دهد که جاده‌ها خالی هستند و در شهرها هم مقاومتی از سوی ارتش شکل نمی‌گیرد. رفتار ارتش را چطور ارزیابی می‌کنید؟
من گفتم که ارتش اصلا وجود ندارد. فقط دو تیپ فعال هستند که یکی از آنها مختص ماهر اسد برادر بشار اسد است. در برخی از مناطق حلب و حماس و حمص در توافق آستانه بنا شد که مخالفان مسلح بمانند. اما هم برخی از طرف‌های آستانه خیانت کردند و هم گروه‌های مسلح در سوریه دستورالعمل دریافت کردند و شرایط را دیدند و تصمیم گرفتند که حرکت کنند. آنها قبلا آتش‌بس را قبول کرده بودند اما خیانت کردند. تجربه ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷ در عراق و سوریه می‌گوید اگر گروه‌های مقاومت متحد شده و هماهنگ وارد میدان شوند، ارتش و بسیج عمومی سوریه روحیه گرفته و دفاع بهتری انجام می‌دهند. البته آنها متأسفانه تجهیزات و امکانات هم کم دارند.
آیا به‌نظر شما کشورهای اطراف و البته روسیه این تمایل را دارند تا به به‌صورت اصولی به بشار اسد کمک کنند تا این بحران را از سربگذارند؟
الان دو طرح مطرح است که یکی طرح سیاسی‌ست که یعنی دو طرف بپذیرند تا بر سر مناطقی که اشغال شد وارد مذاکره شده و به راهکار سیاسی برسند تا مخالفان مسلح نزدیک دمشق نشوند. یک راهکار هم در مورد پاکسازی مناطق است.
جولانی سعی می‌کند تا طرفداران حکومت سوریه را جلب کند و وعده وعیدهایی داده که با او همکاری کنند. از طرف دیگر او با وحشی‌گری در مناطقی که به تصرف تحریرالشام درآمده عمل کرده است.
باید ببینیم نتیجه مذاکرات دوحه و عراق در عمل چه می‌شود. دو بحث نظامی و سیاسی مطرح است و در این وضعیت به‌نظر بعید می‌رسد که از نظر نظامی اوضاع به سرعت هماهنگ شود. من فکر می‌کنم همراه با قدرت نظامی به طور کلی باید بحث‌های سیاسی هم مورد توجه قرار گیرد تا توافقی صورت بگیرد. اما اینکه بحث سیاسی را چطور می‌خواهند هماهنگ کنند، من فکر می‌کنم دولت سوریه پیشنهاداتی داشته باشد.
با توجه به صحبت‌هایی که از ابومحمد الجولانی در مصاحبه با سی‌ان‌ان شنیدیم و او مدعی شد می‌خواهد یک حکومت میانه‌رو در سوریه را به سر کار بیاورد، آیا به‌نظر شما جامعه جهانی و مردم سوریه به او اعتماد خواهند کرد؟
جولانی سعی می‌کند تا طرفداران حکومت سوریه را جلب کند و وعده وعیدهایی داده که با او همکاری کنند. از طرف دیگر او با وحشی‌گری در مناطقی که به تصرف تحریرالشام درآمده عمل کرده است. او هم تشویق و تطمیع کرده و هم در جاهایی که تسلط پیدا می‌کند ترس و وحشت در دل مردم می‌اندازد. لذا می‌بینیم که صدها هزار نفر از مناطقی که تحت تصرف تحریرالشام در آمده در حال خروج هستند. این نشان می‌دهد که مردم سوریه به او اعتماد نکرده‌اند. قبلا هم او وعده‌هایی داده بود و بعد برخورد وحشیانه‌ای با آنها کرد. ما باید ببینیم طرح دولت سوریه چیست و ایران و ترکیه چه بحث‌هایی را مطرح می‌کنند و نتایج اجلاس‌ها را ببینیم.
ما دیشب شاهد بیانیه‌ای بودیم که داعش منتشر کرده بود و آنها مدعی حضور در برخی از مناطق شدند. در شرایطی که وضعیت داخلی سوریه ناآرام بوده و هر گوشه از آن گروه‌های مسلحی دیده می‌شوند که مشغول کار خود هستند، آیا امکان قدرت‌گیری مجدد داعش وجود دارد؟
داعش با جبهه‌النصره و … تفاوت چندانی ندارد و تنها اسم‌هایشان متفاوت است. اینها به سمت مرز لبنان پیش می‌روند و اولین ماموریتشان قطع ارتباط میان سوریه و حزب‌الله است که نشان می‌دهد پشت آنها اسرائیل و آمریکاست. هدف این است که در منطقه یک آشوبی در محور مقاومت ایجاد شود تا ارتش رژیم صهیونیستی یک نفسی بکشد تا برای برنامه‌های بعدی آماده شود. ما هر چه دیرتر اقدام کنیم، صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها زودتر به اهداف خود می‌رسند و ما تا الان تعلل و تاخیر در برخورها داشته‌ایم که من فکر می‌کنم به ضرر محور مقاومت تمام شود. لذا هر چه سریع‌تر اقدام بشود هزینه‌ها کمتر است.
۳۱۱۳۱۲