سرمنشا کودتای ۲۸ مرداد و نزاع با مصدق و فاطمی چه بود؟
مهسا بهادری: به گیشه سینما و فیلم‌های صدرنشین گیشه که می‌نگریم متوجه می‌شویم که رقابت بسیار تنگاتنگ است، اسامی در این جدول به چشم می‌آیند که غیر ممکن است مخاطب به این راحتی از آن عبور کند. بهرام افشاری، هوتن شکیبا، نوید محمدزاده، محسن تنابنده، بهرام رادان پژمان جمشیدی و هادی حجازی‌فر بازیگران خوش نامی که سابقه آن‌ها در کار کمدی را می‌دانیم.
بازیگرانی که رقابت تنگاتنگی را در گیشه رقم زدند، به طور مثال فیلم سینمایی «هفتاد، سی» که از ده روز پیش روی پرده سینما بوده، در مدت یک هفته گذشته، ۳۱ میلیارد تومان فروش داشته و ۵۵۴ هزار مخاطب را به سینما آورده است. این فیلم داستان پیرمردی به نام یعقوب را روایت می‌کند که طبق گفته دکتر بخاطر غده موجود در سرش بزودی می‌میرد، مرد در بانک ۳۰ میلیارد تومان پول پرنده می‌شود برات و پرویز دو مرد میانسال تلاش می کنند تا اورا زنده نگه دارند که پول هارا از بانک تحویل بگیرد و بعد بمیرد تا خود پول‌ها را صاحب شده و به جیب بزنند.
در جایگاه دوم گیشه نیز مانند هفته گذشته «زودپز» رامبد جوان قرار دارد فیلمی که اگرچه حدود دو ماه از اکران آن می‌گذرد اما در هفته گذشته جایگاه دوم را داشته و با ۱۱۶ هزار مخاطب ۶ میلیارد تومان فروش را برای خود رقم زده است.
فیلم «صبحانه با زرافه‌ها» نیز نیز کمتر از نصف مخاطبان هفته گذاشته خود را داشته است، آمار بینندگان این فیلم از ۱۹۶ هزار نفر به ۸۷ هزار مخاطب رسیده است. این فیلم کار اکران خود را از نهم آبان آغاز کرده و در هفت روز گذشته حدود ۵ میلیارد تومان فروش را برای گیشه خود ثبت کرده است.
همچنین به دلیل تعطیلی سینماها، امروز، به تاریخ ۱۶ آذر، دو فیلم سینمایی «خائن کشی» به کارگردانی مسعود کیمیایی و «تعارض» به کارگردانی محمدرضا لطفی رو پرده سینما رفتند.
نکته حائز اهمیت در اکران‌های پاییزی ایجاد تنوع در ژانر برای اکران فیلم‌هاست. فیلم اول محوریت تاریخی دارد، در این اثر که ساخته مسعود کیمیایی است از نگاهی دیگر اما تاریخی به کودتای ۲۸ مرداد و دغدغه مصدق و دکتر فاطمی پرداخته شده است و از زمان اکران تا کنون که کمتر از ۲۴ ساعت است ۳۴۲ نفر به تماشای این فیلم نشسته‌اند.
در کنار این ماجرا فیلم «تعارض» نگاهی روانشناختی دارد که به بحث اسکیزوفرنی میپردازد اولین ساخته محمدرضا لطفی که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر هم اکران شد امروز ۱۹ نفر را به سینما آورده است. این فیلم به داستان مردی میپردازد که گرفتار عشق زنی شده است.
بحث تنوع در اکران فیلم‌ها بسیار حائز اهمیت است در رابطه با همین موضوع عباس رافعی، نویسنده و کارگردان توضیحاتی را ارائه داد. او بر این باور است که یکی از معضلات فعلی سینما عدم وجود توازن در اکران آثار است، او در این‌باره توضیح می‌دهد: «اکنون یکی از وظایف شورای سیاست‌گذاری سازمان سینمایی این است که وارد جزییات شوند برنامه ریزی کند چون اگر رییس سازمان سینمایی این وضعیت را به حال خودش رها کند، وضعیت از این بدتر خواهد شد. پول در سینمای ایران سبب شده که وضعیت سینما به این‌جا برسد که همه از اوضاع ناراضی باشند. این رانت‌های موجود در سینما سبب شده که سینما به این وضعیت بیفتد و همه از این فیلم‌ها ناراحت باشند و وضعیت تبدیل شده به فیلم فارسی‌های قبل از انقلاب با این تفاوت که قبل از انقلاب در کاباره‌ها مردان دست می زدند و زنان می‌رقصیدند اکنون برعکس شده است، زنان دست می‌زنند و مردان می‌رقصند، این وضعیت باعث می‌شود که همه گمان کنند جامعه ما بدین شکل است درصورتی که این سینما اصلا آینه شفافی در مقابل سینمای ایران نیست و جامعه ایران خودش را در این فیلم‌ها نمی‌بیند.»
او درباره نقش سیاستگذاران در وضعیت اکران آثار توضیح داد: «من فکر می‌کنم که سیاستگذاران به سینمای ایران خیانت کردند که با صدور پروانه ساخت برای این فیلم‌های کمدی باعث شدند این نوع از نگرش ترویج پیدا کند. من نمی‌گویم این سینما نباشد اما باید تعادل برقرار شود یعنی به ازای هر فیلم کمدی فیلم‌های دیگر هم داشته باشیم که وقتی خانواده می‌خواهد انتخاب کند مجبور نباشد این فیلم‌ها را تماشا کند که پر از دیالوگ‌های سخیف است.»
رقابت تنگاتنگ آثار کودک با کمدی
نکته جالب توجه برای جایگاه چهارم، پنجم، ششم و حتی هفتم گیشه، در هفته گذشته این است که هر سه اثر متعلق به سینمای کودک است، دو انیمیشن و یک فیلم سینمایی مختص کودکان و نوجوانان.
فیلم سینمایی «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورز از زمان اکران یعنی نهم آبان، همواره جزو پنج فیلم صدرنشین بوده، در هفته گذشته نیز با فروش ۷۵ هزار بلیت و سود ۳ میلیارد تومانی جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده است.
انیمیشن «ببعی قهرمان» که از زمان اکران یعنی چهارم مهر آغاز کرد و در هفت روز گذشته با ۶۷ هزار مخاطب ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان را در گیشه خود ثبت کرد.
انیمیشن «شنگول و منگول» کیانوش دالوند و فرزاد دالوند با فروش ۴۷ هزار بلیت ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مخاطب را به سینما آوردند.
در این میان از فیلم «شهر گربه‌ها ۲» ساخته سید جواد هاشمی نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد که با فروش ۳۳۰ میلیون تومانی در هفته گذشته جزو ده اثر پر مخاطب به شمار می‌آید.
همین مسئه نشان می‌دهد در صورت توجه و پرداختن به سینمای کودک بسیار پتانسیل رقابت دارد. امروز، سینمای کودک و نوجوان ایران بیش از گذشته نیازمند توجه و حمایت است. کمبود محتوای فرهنگی مناسب برای کودکان و نوجوانان باعث شده تا نسل‌های جدید از سینمای خودشان فاصله بگیرند.
سینمای کودک و نوجوان ایران از زمان آغاز به کارش تاکنون، همواره بین دو وضعیت متناقض در نوسان بوده است؛ از دوره‌های پررونق و باشکوه گرفته تا دوره‌های رکود و فراموشی. این وضعیت دوگانه، نتیجه‌ی ترکیبی از عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که به شکلی پیچیده بر این سینما تأثیر گذاشته‌اند.
از طرف دیگر، سیاست‌های فرهنگی و اقتصادی نیز نقش مهمی در این بحران ایفا کردند. در حالی که سینمای کودک نیازمند حمایت‌های جدی و برنامه‌ریزی بلندمدت بود، توجه به آن در اولویت‌های بعدی قرار گرفت و به نوعی به حال خود رها شد. گاهی تلاش‌هایی برای احیای این سینما صورت گرفت، اما این تلاش‌ها یا نیمه‌کاره ماندند و یا به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم، موفقیتی نداشتند.
پیرو همین ماجرا و در باب این مسئله که آیا انیمیشن توانسته در سینمای ایران جایگاه خودش را به دست بیاورد یا خیر، امیرحسین علم‌الهدی منتقد سینما به خبرآنلاین گفت: «فکر می‌کنم حدود سه سال است که انیمیشن در سینمای ایران توانسته جا پای خودش را باز کند که یک حرکت رو به جلو است، اما بازهم یه نظر می‌رسد که تعداد انیمیشن‌ها کم است. نکته اساسی این است که انیمیشن در همه جای دنیا گره‌گشای بخش سینمای کودک بوده است.»
در ادامه جایگاه هشتم، نهم و دهم نیز به به «مفت بر»، «پول و پارتی» و «قلب رقه» می‌رسد.
بررسی‌ها نشان داده از ابتدای سال نیز از بین ده اثر پر فروش سهم فیلم‌های اجتماعی یک، فیلم‌های تاریخی یک، انیمیشن یک و هفت اثر باقی مانده نیز به آثار کمدی تعلق دارد.
از ابتدای امسال جایگاه اول تا دهم به ترتیب فروش عبارتند از «تگزاس ۳»، «زودپز»، «تمساح خونی»، «مست عشق»، «پول و پارتی»، «خجالت نکش ۲»، «صبحانه با زرافه‌ها»، «سال گربه»، «ببعی قهرمان» و «بیبدن»
۲۴۵۲۴۵