آمریکا و تجربه یک تاریخ بدعهدی بین‌المللی
به گزارش خبرگزاری مهر، مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان دیروز (یکشنبه) در جلسه هیأت دولت از نسخه جدید بدعهدی آمریکایی‌ها رونمایی کرده و با اشاره به ترور سید حسن نصرالله گفت: ادعاهای سران آمریکا و کشورهای اروپایی نیز که در ازای عدم پاسخ ایران به ترور شهید هنیه وعده آتش‌بس می‌دادند، تماماً دروغ بود و فرصت دادن به چنین جنایتکارانی صرفاً آنها را در ارتکاب به جنایات بیشتر جری‌تر خواهد کرد.»
این صراحت مسعود پزشکیان قابل ستایش است؛ هرچند تاریخ رابطه آمریکا با کشورهای دیگر نیز سرشار از چنین بدعهدی هایی است.
بحران گروگان‌گیری در لبنان
ماجرای موسوم به «بحران گروگان‌گیری در لبنان» بحرانی‌ترین شرایط سیاست خارجی وقت آمریکا در دهه ۸۰ میلادی (۶۰ شمسی) بود. بوش پدر ناگزیر دست به دامان جمهوری اسلامی ایران شد.
«جیان دومینیکو پیکو» معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل در این موضوع واسط و رابط ایران و آمریکا شد. پیکو مدعی می‌شود در جلسه سری با هاشمی رفسنجانی به رئیس جمهور وقت ایران گفته: «رئیس جمهور بوش تقاضا کرده به آزادی گروگان‌ها در بیروت کمک کنید و این کمک شما بدون اجر نمی‌ماند.» ایران نیز تلاش می‌کند تا آزادی گروگان‌ها انجام شود و در عمل بزرگترین بحران وقت سیاست خارجی آمریکا را در بازه زمانی ۲ ساله به پایان رساند و همه گروگان‌ها آزاد شدند.
امّا دولت آمریکا در پاسخ به حسن نیت ایران «اموال بلوکه شده کشورمان را آزاد نکرد» و حتی پا را فراتر گذاشت و ایران را به نوعی مسئول گروگان‌گیری لبنان معرفی کرد!
همکاری بی سابقه تهران – واشنگتن در سال ۲۰۰۱
«سید حسین موسویان» معاونت وقت شورای عالی امنیت ملی ایران در زمان حمله آمریکا به افغانستان گفت: در سال ۲۰۰۱ مذاکراتی جدی و پر محتوا بین دولت‌های ایران و آمریکا برای یافتن راه‌های همکاری بین دو کشور در افغانستان آغاز گردید.
موسویان در ادامه به نقل از «رایان کراکر» معاون دستیار وزیر امور خارجه وقت آمریکا در بنیاد کارنگی پیرامون همکاری تهران و واشنگتن گفت: «حرف ایرانی‌ها بر این بود که شما چه اطلاعاتی لازم دارید که سر آنها را به سنگ بکوبید. شما آرایش جنگی آنها را می‌خواهید؟ نقشه‌اش اینجاست. می‌خواهید بدانید از نظر ما نقاط ضعف آنها کجاست؟ اینجا، اینجا و اینجا. می‌خواهید بدانید ما فکر می‌کنیم آنها به حملات هوایی چگونه واکنش نشان می‌دهند؟ … از ما بپرسید، ما جوابش را داریم… این دوران بی‌سابقه‌ای در روابط ایران و آمریکا از زمان انقلاب بود. مذاکره بین ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها بر روی موضوعی خاص که هر دو در آن منافع مشترک داشتند»
موسویان در این رابطه گفت: «اما ناگهان، به معنای واقعی کلمه بمبی منفجر شد.»
جرج بوش پسر طی سخنان سالیانه‌اش در ژانویه ۲۰۰۲ تنها چند هفته بعد از کنفرانس بن، ایران را بخشی از «محور شرارت» خطاب کرد. موسویان به نقل از «محمد خاتمی» رئیس جمهور وقت کشورمان گفت: «من مطمئنم که بوش میخ آخر را به تابوت رابطه ایران و آمریکا زد.»
برجام
سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ منعقد شد. ایران دی ۱۳۹۴ طبق برجام بزرگترین عملیات تخریب هسته‌ای جهان را با تزریق بتن به محورهای مرکزی رآکتور اراک تکمیل کرد! تمامی گام‌های متعهد شده در قطعنامه ۲۲۳۱ را به سرعت و در عرض یکی دوماه عملی کرد.
حالا نوبت آمریکا بود که تعهدات اقتصادی خود را انجام دهد؛ امّا اینگونه نشد. «حمیدرضا آصفی» سفیر اسبق ایران در فرانسه و آلمان در این باره می‌گوید: «نقض برجام از زمان بایدن (در سمت معاون رئیس جمهور) و اوباما شروع شد. آمریکا در زمان اوباما و معاون اولی بایدن به تعهدات مالی، بانکی، بیمه‌ای و کشتیرانی خودش در چارچوب برجام پایبند نبود و از همانجا نقض تعهدات را شروع کرد.»
دست آخر، مسیری را که اوباما شروع کرد، ترامپ با خروج از برجام یا به اصطلاح پاره کردن آن به پایان رساند. بایدن در حال حاضر کلیه ۱۷۰۰ تحریم اعمالی علیه ایران از دوران اوباما و ترامپ را حفظ کرده و هر چند ماه یکبار بر عمق و وسعت این تحریم‌ها می‌افزاید.
پاره کردن توافقنامه تاریخی کوبا و آمریکا
کوبا و آمریکا روز ۱۷ دسامبر ۲۰۱۴ توافقنامه جامعی را با یکدیگر در دوران اوباما منعقد کردند. توافق با وارثان «فیدل کاسترو» در کوبا یک واقعه‌ی مهم در تاریخ روابط واشنگتن و هاوانا محسوب می‌شد.
کوبا نماد مبارزه با امپریالیسم آمریکا در آمریکای لاتین بود. این فرآیند با سفر رئیس جمهور وقت آمریکا به هاوانا به اوج خود رسید. سفر اوباما اولین سفر رئیس جمهور آمریکا به کوبا پس از سال ۱۹۲۹ بود.
امّا این توافق چندان دیری نپایید. تحریم‌ها علیه کوبا باقی ماند و واشنگتن طبق معمول از عملکرد حقوق بشری هاوانا انتقاد می‌کرد. در نهایت، ترامپ سال ۲۰۱۷ رئیس جمهور آمریکا شد و توافق واشنگتن و هاوانا بدون هیچ دستاوردی برای کوبا ابطال شد.
آمریکا معاهده ۳۰ ساله با روسیه را پاره کرد!
معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد (INF) بین «گورباچف» آخرین رئیس شوروی و «ریگان» رئیس‌جمهوری وقت آمریکا در سال ۱۹۸۷ امضا شد.
طبق این معاهده، واشنگتن و مسکو از تولید موشک‌های میان‌برد اتمی و غیر اتمی با برد بین ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر منع شدند. معاهده INF در راستای به اصطلاح خلع سلاح هسته‌ای جهان منعقد شد و مانعی در برابر مسابقه تسلیحاتی آمریکا و روسیه بود.
دولت آمریکا در اقدامی ناگهانی پس از ۳۰ سال در فوریه ۲۰۱۹ میلادی رسماً از معاهده INF خارج شد. ظاهر امر این بود که ترامپ جمهوری‌خواه از این معاهده خارج شد امّا با گذشت یک سال از دولت دموکرات بایدن، اقدامی در جهت احیا پیمان صورت نگرفت.
معاهده آسمان‌های باز (OST)
معاهده موسوم به «آسمان‌های باز» میان ۳۴ کشور جهان منعقد شد. هدف از این معاهده “پرواز غیرمسلح شناسایی بر فراز خاک کشورهای دیگر (با اطلاع قبلی) به منظور گردآوری اطلاعات درباره نیروها و فعالیت‌های نظامی” کشورهای عضو به قصد “اعتمادسازی” بود.
نکته ماجرا این است که آمریکا خود بانی این معاهده بود و ناقض آن نیز واشنگتن بود. اولین بار «آیزنهاور» رئیس جمهور وقت آمریکا بود که در سال ۱۹۵۵ پیشنهاد انعقاد این معاهده را به اتحاد جماهیر شوروی داد.
«جورج بوش» پدر رئیس جمهور وقت آمریکا نیز در سال ۱۹۸۹ این پیشنهاد را دوباره مطرح کرد. این معاهده سرانجام در سال ۱۹۹۲ به امضا رسید و از سال ۲۰۰۲ اجرایی شد.
ایالات متحده آذر ۱۳۹۹ رسماً از معاهده آسمان‌های باز خارج شد. دولت بایدن نیز اعلام کرد که قصد تمدید معاهده آسمان‌های باز با روسیه را ندارد!
خروج از پیمان آب و هوایی پاریس
ایالات متحده آمریکا ۱۳۹۸ روند خروجش از توافق آب و هوایی پاریس را آغاز کرده بود، ۱۴ آبان ۱۳۹۹ در میانه شمارش آرا انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری در این کشور، خروج خود را به طور رسمی از این توافق بزرگ که دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور وعده خروج از آن را در انتخابات سال ۲۰۱۶ داده بود، اعلام کرد.
، نشریه «هیل» آمریکا در این باره نوشت: ایالات متحده رسماً از توافق آب و هوایی پاریس خارج شد.
کمیته دانشمندان نگران در بیانیه‌ای اعلام کرد که «ایالات متحده دومین بزرگترین انتشار دهنده کربن از سوخت‌های فسیلی و بزرگترین منبع انتشار تجمعی آن است.»
توافق آب و هوایی پاریس که با نام «پیمان پاریس» نیز شناخته می‌شود، ذیل چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل متحد در تغییر اقلیم (UNFCCC) در رابطه با کاستن انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی است که از سوی نمایندگان ۱۹۷ کشور در کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاکره و ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ با اجماع تصویب شد.
هشدارهای رهبر انقلاب درباره بدعهدی آمریکا
هشدار نسبت به بدعهدی‌های آمریکا سابقه‌ای دیرینه دارد و ایشان بارها نسبت به این مسئله هشدار جدی داده‌اند. ایشان ۲۶ دیماه ۱۳۹۹ در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و خانواده شهید سلیمانی می‌فرمایند: «به دشمن اعتماد نکنید؛ این توصیه قطعی من است. به دشمن اعتماد نکنید. برای مسیر رفع مشکلات مردم، برای درست شدن آینده کشور به وعده این و آن اعتماد نکنید؛ این توصیه به مسئولین است. این وعده‌ها وعده‌ی خوبان نیست؛ وعده‌ی بَدان و اشرار است امّا آن هم از هر صد تایش یکی وفا نکند! دشمنی‌ها را از یاد نبرید. دشمنی کردند. دیدید که آمریکای ترامپ و آمریکای اوباما با شما چه کرد. [البتّه] این فقط مال ترامپ نیست که حالا مثلاً فرض کنید چون ترامپ رفت، بگویند تمام شد؛ نه، آمریکای اوباما هم با شما بدی کرد، با ملّت ایران بدی کرد و سه کشور اروپایی هم همین جور. این سه کشور اروپایی نهایت بدعملی را انجام دادند و لئامت را و دورویی و نفاق را در مقابل ملّت ایران نشان دادند.»
ایالات متحده آمریکا اکنون نه تنها در محیط داخلی ایران بلکه در عرصه بین الملل به عنوان رژیمی بدعهد شناخته می‌شود که به اعتبار هژمونی و قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی خود به هیچیک از تعهدات خود با کشورها پایبند نیست.