لزوم تصویب قوانین جامع حمایت از خانواده های قربانیان تروریسم
ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین قربانیان تروریسم در جهان، باید در حمایت از خانواده‌های آنان پیشگام باشد و نشان دهد که در برابر این تهدیدها، از شهروندان خود حمایت می‌کند.
ایران یکی از کشورهایی است که در دهه‌های اخیر به‌طور مداوم قربانی حملات تروریستی بوده است. این حملات، نه‌تنها منجر به خسارات جانی و مالی شده‌اند، بلکه تأثیرات عمیق روانی و اجتماعی بر خانواده‌های قربانیان به‌جا گذاشته‌اند. در پژوهشی که توسط سیدمحمدرضا موسوی فرد، استاد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، انجام شده است، این مسئله از منظر قانونی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و خلاهای موجود در حمایت از خانواده‌های قربانیان شناسایی شده است. به ضرورت تدوین قوانین جامع و ایجاد سازوکارهای حمایتی مناسب برای این خانواده‌ها پرداخته است.
چالش‌های قانونی و ساختاری در حمایت از خانواده‌های قربانیان تروریسم
1. فقدان قوانین جامع و شفاف
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در زمینه حمایت از خانواده‌های قربانیان تروریسم در ایران، نبود یک چارچوب قانونی جامع و منسجم است. قوانین موجود اغلب پراکنده، ناکافی و فاقد ضمانت اجرایی لازم هستند و ایران به‌رغم تجربه‌های تلخ در مواجهه با حملات تروریستی، هنوز نتوانسته یک قانون جامع و شفاف برای حمایت از قربانیان تدوین کند.
در بسیاری از کشورها، قوانین ویژه‌ای وجود دارد که حمایت‌های مالی، اجتماعی، روانی و حقوقی از خانواده‌های قربانیان را تضمین می‌کند. در ایران، این حمایت‌ها معمولاً به اقدامات موقتی و محدود دولتی خلاصه شده‌اند و اغلب از ناهماهنگی رنج می‌برند.
2. نبود مکانیزم‌های جبران خسارت
جبران خسارت‌های مالی و روانی یکی از مهم‌ترین اقدامات حمایتی است که خانواده‌های قربانیان تروریسم به آن نیاز دارند. در حالی که در بسیاری از کشورها صندوق‌های ملی برای جبران خسارات قربانیان تروریسم وجود دارد، در ایران چنین ساختارهایی یا وجود ندارند یا به‌درستی اجرا نمی‌شوند. این فقدان، به‌ویژه برای خانواده‌هایی که سرپرست خود را از دست داده‌اند یا با مشکلات مالی و اجتماعی مواجه‌اند، می‌تواند آسیب‌های بیشتری به همراه داشته باشد.
3. خلاء نهادهای تخصصی و خدمات حمایتی
در این پژوهش به‌صراحت به کمبود نهادهای تخصصی که بتوانند خدمات حمایتی به خانواده‌های قربانیان ارائه دهند، اشاره شده است. این خدمات شامل مشاوره‌های روان‌شناسی، حمایت‌های حقوقی و اجتماعی، و برنامه‌های توان‌بخشی است. نبود این نهادها، باعث می‌شود که بسیاری از خانواده‌ها بدون حمایت مناسب با مشکلات خود دست‌وپنجه نرم کنند.
پیشنهادات عملی برای رفع چالش‌ها
1. تدوین قانون جامع مبارزه با تروریسم
این پژوهش بر ضرورت تصویب یک قانون جامع تأکید دارد که تمام ابعاد حمایتی و پیشگیرانه را پوشش دهد. این قانون باید شامل:
جبران خسارت‌های مالی و روانی: ارائه کمک‌های مالی مستقیم و خدمات مشاوره‌ای به خانواده‌های قربانیان.
ایجاد ساختارهای حمایتی: تأسیس نهادهایی که به‌صورت تخصصی بر ارائه خدمات حمایتی به قربانیان تمرکز داشته باشند.
تدوین رویه‌های شفاف: تعیین مسئولیت‌های دقیق نهادهای دولتی و قضایی در حمایت از خانواده‌ها.
2. تأسیس مراکز تخصصی برای حمایت از قربانیان
این پژوهش پیشنهاد می‌کند که مراکز جامع پژوهشی و عملیاتی برای حمایت از خانواده‌های قربانیان ایجاد شود. این مراکز می‌توانند:
به مطالعه ابعاد مختلف تروریسم بپردازند. خدمات روان‌شناسی، حقوقی، و اجتماعی ارائه دهند. به‌عنوان پل ارتباطی میان نهادهای دولتی و قربانیان عمل کنند.
3. بهره‌گیری از تجربیات بین‌المللی
بسیاری از کشورها، مانند ایالات متحده، بریتانیا، و فرانسه، مدل‌های موفقی برای حمایت از قربانیان تروریسم ایجاد کرده‌اند. ایران می‌تواند از تجربیات این کشورها برای تدوین قوانین و ایجاد ساختارهای حمایتی بهره بگیرد. این همکاری می‌تواند از طریق مشارکت در نهادهای بین‌المللی، امضای توافق‌نامه‌های دوجانبه، و بهره‌گیری از دانش تخصصی سازمان‌های بین‌المللی صورت گیرد.
4. افزایش آگاهی عمومی
راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی و آموزشی، یکی دیگر از پیشنهادات این پژوهش است. این کمپین‌ها می‌توانند به تغییر نگرش جامعه نسبت به قربانیان تروریسم و خانواده‌های آنان کمک کنند و فضای مناسبی برای حمایت اجتماعی از این خانواده‌ها ایجاد کنند.
ابعاد بین‌المللی مسئله تروریسم در ایران
1. جایگاه ایران در مواجهه با تروریسم
ایران به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در مقابله با تروریسم، در معرض حملات مختلفی از سوی گروه‌های تروریستی قرار داشته است. از حملات گروهک منافقین تا تهدیدهای داعش، کشور به‌طور مداوم با این پدیده مواجه بوده است. این موضوع باعث شده که نیاز به یک ساختار قانونی و حمایتی قوی‌تر از همیشه احساس شود.
2. تعامل با نهادهای بین‌المللی
این پژوهش تأکید می‌کند که ایران باید در تعامل با نهادهای بین‌المللی، تلاش کند تا حمایت جهانی از قربانیان تروریسم را جلب کند. این تعامل می‌تواند به بهبود ساختارهای داخلی و همچنین ایجاد تصویری مثبت از عدالت اجتماعی در ایران کمک کند.
پیامدهای اجتماعی و روانی تروریسم بر خانواده‌های قربانیان
1. آسیب‌های روانی و اجتماع
خانواده‌های قربانیان تروریسم اغلب با مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، و استرس پس از سانحه (PTSD) مواجه‌اند. این مشکلات می‌توانند زندگی روزمره آنها را مختل کرده و حتی منجر به انزوای اجتماعی شوند. نبود خدمات روان‌شناسی و حمایتی، این مشکلات را تشدید می‌کند.
2. چالش‌های مالی
از دست دادن سرپرست خانواده یا منابع مالی، بسیاری از خانواده‌ها را در معرض فقر قرار می‌دهد. این مسئله، به‌ویژه برای خانواده‌هایی که هیچ منبع درآمدی جایگزین ندارند، بسیار بحرانی است.
این پژوهش تأکید دارد که حمایت از خانواده‌های قربانیان تروریسم تنها یک وظیفه انسانی و اخلاقی نیست، بلکه یک ضرورت اجتماعی و سیاسی است. تدوین قوانین جامع، ایجاد نهادهای حمایتی تخصصی، و همکاری‌های بین‌المللی می‌توانند به بهبود شرایط این خانواده‌ها کمک کنند و پیام مثبتی از عدالت اجتماعی در جامعه منتشر کنند.
ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین قربانیان تروریسم در جهان، باید در این زمینه پیشگام باشد و نشان دهد که در برابر این تهدیدها، از شهروندان خود حمایت می‌کند.
انتهای پیام/