سه راهی تاریخ و تکنولوژی و صدا / نمایشگاهی در خدمت معلولان
نمایشگاه «صحنه صدای ایران»، جایی برای میزبانی از همه ساکنان تهران است و توجهی ویژه به معلولان داشته است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تهران را با سر و صداهای عمدتاً مزاحم و آزار دهنده‌اش می‌شناسیم. صداهایی که حالا دیگر بخشی از زیست شبانه‌روزیمان در این شهر شلوغ شده‌اند و خیلی وقت‌ها ممکن است اصلاً حتی بودنشان را هم از یاد ببریم. از بوق ممتد اتومبیل‌ها گرفته تا غرش کر کننده انواع ماشین‌آلات ساختمانی و بلندگو‌هایی که عبارات تکراری «آهن‌آلات، شیر‌آلات» را از صبح تا شب به خوردمان می‌دهند. حالا دیگر هر شهروندی، بعد از چند سال زندگی در تهران، یاد می‌گیرد که چطور این صداها را نشنود. اما آنچه این میان مغفول مانده این است که آن قدر با یادگیری مهارت نشنیدن صداهای مزاحم مشغول بوده‌ایم که انگار دیگر توانایی کشف و شنیدن صداهای خوش‌آیند را از دست داده‌ایم. گواه این ادعا هم اندک بودن رویداد‌هایی است که با محوریت صدا در تهران برگزار می‌شوند. حالا اما چند روزی است که یک زیرزمین در قلب تهران، به صحنه‌ای تبدیل شده تا دوستداران صدا دمی را به دور از هیاهوی روی زمین، بر بال امواج صوتی به گذشته‌ها سفر کنند و به مدد تکنولوژی‌های امروزی، به مکاشفه در میان صداهای دیروزی بپردازند.
صحنه صدای ایران
این نام یک نمایشگاه تعاملی در مرکز شهر تهران است که از چند روز پیش میزبان علاقمندان به صدا، تاریخ و تکنولوژی شده است. ایده‌پردازی و طراحی این نمایشگاه تعاملی را عوامل موزه کامپیوتر ایران انجام داده‌اند. صحنه صدای ایران، جایی است برای سفر در دل تاریخ و آشنا شدن با سیر تکامل ضبط صدا در ایران عزیزمان. محتوای صوتی نمایشگاه شامل صداهایی است که از صد و اندی سال پیش در ایران ضبط شده‌اند اما غرض نه فقط شنیدن این صداها، که به معنای واقعی کلمه دمی را به «بازی‌گوشی» گذراندن است. افزارهایی که در نمایشگاه در معرض استفاده عموم قرار گرفته‌اند، امکان تحقق این «بازی‌گوشی» را فراهم می‌کنند. مراجعان می‌توانند با هر یک از افزارهای طراحی شده مشغول باشند و با کشف شیوه تولید صدا در آن افزار، پیوندی میان تاریخ و صدا و تکنولوژی برقرار کنند.
حسین علیزاده آهنگساز و نوازنده مشهور ایرانی – یکی از بازدیدکنندگان از این نمایشگاه بوده است.
طراحی نمایشگاه برای میزبانی از «همه» ساکنان تهران
یکی از ویژگی‌های بارز این نمایشگاه این است که به گونه‌ای طراحی‌اش کرده‌اند که به جرأت می‌توان گفت همه مراجعه‌کنندگان، فارغ از تفاوت‌های جسمی احتمالی، می‌توانند از این فضا بهره ببرند. صحنه صدای ایران، امکان دسترسی مراجعان نابینا و کم‌بینا، ناشنوا و کم‌شنوا و افراد دارای معلولیت‌های حرکتی را هم در نظر گرفته است.
درخصوص مراجعان نابینا، آنچه این نمایشگاه را با سایر فضاهای عمومی متمایز می‌کند این است که از بدو ورود به ساختمان محل رویداد، مسیر حرکت بازدیدکنندگان با کفپوش‌های ویژه راهنمایی افراد نابینا فرش شده است و طراحی این کفپوش‌ها هم به گونه‌ای صورت گرفته که مراجعان نابینا به سادگی می‌توانند محل استقرار هر کدام از افزارها را شناسایی کنند.
یکی دیگر از نکاتی که برای مراجعان نابینا فراهم شده، دسترسی این دسته از بازدیدکنندگان به محتوای مکتوب نمایشگاه است. در صحنه صدای ایران، بروشورها تماماً به بریل برگردانده شده‌اند و هر نابینا به محض ورود می‌تواند اطلاعات نمایشگاه را در آن مطالعه کند. همچنین نام هر کدام از افزارها هم در مکانی قابل دسترس، در کنار هر افزار به بریل درج شده است. به مدد این متناسب‌سازی‌هاست که افراد نابینا می‌توانند بدون نیاز به کمک دیگران و به شکلی کاملاً مستقل از این نمایشگاه بازدید کنند.
افزون بر امکاناتی که برای مراجعان نابینا در نظر گرفته شده، بازدیدکنندگان ناشنوا هم می‌توانند با اسکن شناسه‌هایی که در کنار هر کدام از افزارها تعبیه شده، به اطلاعات ویدئویی درخصوص آن افزار در قالب زبان اشاره دسترسی داشته باشند. همچنین علی‌رغم طراحی این نمایشگاه در فضای زیرزمین، یک بالابر، امکان تردد افراد دارای مشکلات حرکتی را تسهیل کرده است.
سخن آخر
این نمایشگاه در ساختمانی به نام «کارستان» که متعلق به شرکت دیوار است و در خیابان خارک واقع شده، برپا شده است. این ساختمان نزدیک به چهل سال، خانه «فاخره صبا» اپراخوان برجسته ایرانی بود که در سال 1316 برای آموزش اپرا به فرانسه رفت. در سال 1396، شرکت دیوار، این خانه متروک را بازسازی کرد تا جانی تازه به آن ببخشد و ارزش‌های فرهنگی آن را حفظ کند. به‌یقین می‌توان گفت که «صحنه صدای ایران»، علاوه بر ارائه تجربه‌ای بی‌نظیر در تعامل با صدا، فرصتی برای آشنایی عموم با روش‌های متناسب‌سازی محیط‌های عمومی برای افراد دارای معلولیت فراهم کرده است.
در دنیایی که عدم تناسب محیط‌های شهری و عمومی حضور افراد دارای معلولیت را به چالش کشیده، اقدام برگزارکنندگان این نمایشگاه نمونه‌ای چشمگیر از توجه به دسترسی‌پذیری محیطی است. ارائه این امکانات نه تنها حقی اساسی برای افراد دارای معلولیت است بلکه کمک بزرگی به ارتقای سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه نیز می‌کند. با ایجاد چنین امکاناتی، فرصتی طلایی برای افراد با هر توانایی ایجاد می‌شود تا در ساختن تجربیات مشترک و ارزشمند به مشارکت پردازند.
امید است این‌گونه رویدادها الگویی شوند برای دیگر نمایشگاه‌ها و فضاهای عمومی تا شاهد توسعه و بهبود دسترسی‌های محیطی برای همه افراد جامعه باشیم. نمایشگاه «صحنه صدای ایران»، از 21 دی تا 19 بهمن، هر روز از ساعت 14 تا 20 در خیابان انقلاب، خیابان خارک، نبش خیابان شهریار، ساختمان کارستان به روی بازدیدکنندگان گشوده است.
انتهای پیام/