عرفان‌پور: نگاه محفلی و سرگرم‌کننده به شعر آسیب‌زا است
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست خبری هجدهمین جشنواره شعر جوان سوره با حضور میلاد عرفان‌پور رئیس مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، محمدسعید میرزایی دبیر علمی این رویداد، علی داوودی مدیر دفتر شعر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، علیرضا قزوه و ناصر فیض در سالن صفارزاده برگزار شد.
میلاد عرفان‌پور در این نشست خبری گفت: شعر فارسی پاسدار کیان فرهنگی و هویتی ما است و امروز جوانان جلودار شعر هستند و این رسالت خطیر بر دوش جوانان روزگار قرار دارد. جوانانی که ثابت کردند نخستین حرف‌های حوزه شعر روزگار را باید از آنها شنید و جریان اصلی شعر روزگار ما را جوانان راهبری کردند.
شعر نباید گرم‌کننده محافل فرهنگی دیده شود
وی ادامه داد: در نخستین روزهای انقلاب اسلامی جوانان در عرصه شعر پیشرو شدند و نخستین ستارگان شعر جوان انقلاب اسلامی چون قیصر امین‌پور، سیدحسن حسینی و سلمان هراتی از بین همان جوانان درخشیدند. امروز در دهه پنجم انقلاب اسلامی خدا را شاکر هستیم که درخت شعر جوان، درخت بالنده‌ای شده و برکات و ثمرات بسیاری داشته است. هر ظرفیت نو و تازه‌ای که انقلاب اسلامی به شعر افزود، همان چیزی است که جوانان به ارمغان آوردند.
رئیس مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری تاکید کرد: ما در زمانه خود اگر می‌خواهیم میراث‌دار فرهنگ ایرانی اسلامی باشیم، باید جایگاه شعر را بشناسیم. جایگاه شعر نباید به عنوان نقل مجالس و گرم‌کننده محافل فرهنگی دیده شود، چرا که این نوع نگاه به شعر مخرب و آسیب‌زا است. ما از بزرگان انقلاب اسلامی و فرهنگ ایرانی اسلامی آموخته‌ایم که شعر مهم‌ترین هنر ایرانیان بوده است.
وی در ادامه به جشنواره «جوان سوره» و جشنواره «شعر انقلاب» به عنوان دو رویداد مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری که از ۲۰ سال گذشته آغاز شده، اشاره کرد و گفت: امسال جلسات متعددی داشتیم تا ببینیم چگونه می‌توانیم این رویدادها را احیا و برگزار کنیم که ثمره بیشتری داشته باشند. در این جلسات به این نتیجه رسیدیم که جشنواره شعر سوره را که تحت عنوان شعر و داستان سوره برگزار می‌شد و جشنواره شعر انقلاب را که در کنار داستان برگزار می‌شد، مجزا کنیم. چرا که توامان برگزار شدن شعر و داستان باعث می‌شد نه حق داستان ادا شود و نه حق شعر.
جشنواره شعر جوان سوره و جشنواره شعر انقلاب تغییراتی پیدا کرده‌اند
وی ادامه داد: ما تغییراتی در سیاست‌های دو جشنواره شعر دادیم و قرار شد برخی کارکردهای جشنواره شعر انقلاب را به جشنواره سوره منتقل کنیم و در یک بخش از هجدهمین جشنواره شعر جوان سوره، به مجموعه‌شعرهای منتشر شده و منتشر نشده بپردازیم. البته بخش‌های دیگری هم به این رویداد اضافه شده که نوآورانه است. همچنین برخی از کارکردهای جشنواره شعر انقلاب به جشنواره شعر جوان سوره منتقل شده است. از این پس جشنواره شعر انقلاب به همایش شعر انقلاب تغییر نام می‌دهد و با دو هدف برگزار خواهد شد. این رویداد فراخوان نخواهد داد و ما با تشکیل هیئت علمی ۱۰ شاعر پیشرو را انتخاب می‌کنیم و سراغ شاعران می‌رویم. همایش شعر انقلاب با حضور چهره‌های برتر شعر انقلاب در یکی از استان‌ها برگزار خواهد شد.
عرفان‌پور درباره جوایز جشنواره شعر جوان سوره تشریح کرد: در بخش آثار منتشرشده و منتشرنشده چهار جایزه ۵۰ میلیون تومانی، در بخش پنجگانه پنج جایزه ۲۰ میلیون تومانی و در بخش یادداشت و نقد شش جایزه ۲۰ میلیون تومانی و ۱۰ میلیون تومانی خواهیم داشت. علاقه‌مندان به حضور در این رویداد تا ۲۰ دی ۱۴۰۳ فرصت دارند تا آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند.
ملاک صرفا شعر است
علی داوودی مدیر دفتر شعر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در بخش دیگر این نشست به پیشینه جشنواره‌های شعر اشاره کرد و گفت: پیش از این جشنواره‌ای که به شعر جوانترها بپردازد و کشف استعداد کند کم بود و این رویداد با این هدف طراحی شد که چهره‌های تازه‌تری شناسایی شوند. بسیاری از چهره‌های امروز شعر کسانی هستند که در همین جشنواره شرکت کردند و به جامعه ادبی معرفی شدند.
وی با تاکید بر اینکه در جشنواره شعر جوان ملاک داوری صرفا شعر است، عنوان کرد: این جشنواره تا پنج سال پیش هرساله به شکل ملی و به میزبانی یک استان برگزار می‌شد اما بعد به واسطه شیوع ویروس کرونا به زمان دیگری موکول شد و همین در روند برگزاری جشنواره وقفه‌ای ایجاد کرد. من امیدوارم این جشنواره دوباره به طراز خود بازگردد و بتواند آثار خوبی را معرفی کند.
علیرضا قزوه که از میهمانان این نشست خبری بود درباره پیشینه شعر انقلاب گفت: حوزه هنری به همت و با تکیه بر اندیشه افرادی چون طاهره صفارزاده فعال شد و این بانو در بلوغ رساندن شعر انقلاب نقش داشت. حوزه هنری با چنین افرادی تبدیل به پایگاهی شد که تمام شاعران شعر انقلاب در آن جمع شدند؛ به طوری که ما هر آنچه از سال ۱۳۶۰ آموختیم، در حوزه هنری یاد گرفتیم.
وی ادامه داد: جشنواره شعر جوان سوره جزو جشنواره‌های موفق است و من امیدواریم با دبیری محمدسعید میرزایی ادای دین خوبی کند و استعدادهای درخشانی را در شعر امروز ایران کشف کند.
قزوه شعر امروز ایران را شبیه جنگ ۵۵ روزه غزه دانست و گفت: ادبیات انقلاب در همان دهه ۶۰ کار خود را تمام کرد. شعر انقلاب در آن یک دهه با شاعران خوبی که داشتیم هم به بلوغ خوبی رسید و هم سبک ادبیات انقلاب را ایجاد کرد. متأسفانه کسانی که باید این جریان بالنده و تنومند را داوری می‌کردند، داوری را به عقب انداختند و حق شعر انقلاب تا سال‌ها بعد ادا نشده بود. اما امروزه همه اعتراف می‌کنند که ادبیات انقلاب دارای سبک شده است.
عنوان «سوره» در جشنواره جوان سوره از بار معنایی برخوردار است
ناصر فیض رئیس دفتر پاسداشت زبان فارسی نیز بیان کرد: اسامی و عناوین ظرفیت خاص خود را دارند و عنوان سوره از بدو تأسیس حوزه هنری عنوان دقیق و درستی بوده است. چون هم به عقبه اعتقادی اشاره دارد و هم از بار معنایی برخوردار است.
وی ادامه داد: اینکه حوزه هنری باعث و بانی پرورش استعدادها در کشور باشد خیلی خوب است و امروز می‌توان ویژگی‌های شعر انقلاب را برشمرد و آن را حتی جهانی کرد. امیدوارم این اتفاق باعث شود عنوان سوره و توجه حوزه هنری به شعر متعهد و شعر جوان همچنان درخشان و زنده بماند.
محمدسعید میرزایی دبیر علمی هجدهمین جشنواره شعر جوان سوره، شعر امروز را حاصل تلاش چند نسل دانست و اظهار کرد: شعر انقلاب کار بزرگی انجام داد که گفتمان آرمانی، اجتماعی و معنوی انقلاب را وارد شعر کرد و شعر را برای واقعه عظیم انقلاب اختراع کرد.
بخش‌های هجدهمین جشنواره شعر جوان سوره
وی ادامه داد: جشنواره شعر جوان سوره در بخش‌های مختلفی برگزار می‌شود که مهم‌ترین آن، بخش کتاب‌های منتشرشده و منتشرنشده است. در این بخش ما دو برگزیده در بازه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال و ۳۰ تا ۴۰ سال خواهیم داشت. همچنین در بخش پنجگانه هر شاعر ۵ شعر ارائه خواهد کرد که به صورت یک‌جا داوری می‌شود و امتیاز کسب‌شده برای آن ۵ اثر، تعیین‌کننده امتیاز نهایی شاعر خواهد بود. در این بخش ۶ شاعر برگزیده خواهیم داشت که در سه رده سنی زیر ۲۰ سال، ۲۰ تا ۳۰ سال و ۳۰ تا ۴۰ سال خواهند بود. همچنین در بخش یادداشت و نقد ۶ برگزیده زیر ۴۰ سال معرفی می‌کنیم.
وی افزود: در بخش یادداشت به نقد یادداشت‌های کوتاهی را که شامل نگرش‌ها درباره شعر باشند و تا هزار کلمه باشند، بررسی می‌کنیم. در بخش یادداشت بلند هم متن‌هایی که بالای هزار کلمه باشند، داوری می‌شوند.
دبیر علمی هجدهمین جشنواره شعر جوان سوره با تاکید بر اینکه شعر انقلاب برای آینده نیاز به تئوریسین و صاحب‌نظر دارد تا نگاه جدیدی از یک جریان ارائه کند، بیان کرد: نگاه جدید می‌تواند در حوزه محتوا، ساخت، قالب و شعر و حتی آسیب‌شناسی شعر باشد. چرا که نقد بازآفرینی است و یادداشت می‌تواند درباره یک شعر باشد. در این حوزه آنچه مهم است متنیت اثر است که یک مفهوم روشن و ایده روشن را درباره شعر امروز به ما ارائه کند.
وی با اشاره به اینکه داوران این رویداد از نسل‌های مختلف خواهند بود، گفت: بررسی آثار توسط افرادی که دستی به نقد دارند و در قالب‌های مختلف شعر شاخص هستند و منتقدانی که در مطبوعات فعالیت دارند و از حوزه دانشگاه هستند، انجام خواهد شد. یکی از معضلات شعر امروز این است که میان نقد دانشگاهی و ژورنالیستی گسست وجود دارد و اتفاقات شعر امروز در بستر انقلاب، بعد از یک یا دو دهه وارد نقد آکادمیک می‌شود. در بخش یاداداشت و نظر تلاش شده تا آغازی ایجاد شود و تعامل میان شعر و نقد و شعر انقلاب و دانشگاه به‌روزتر شود.
در بخش پایانی این نشست پوستر جشنواره شعر جوان سوره توسط مهمانان رونمایی و امضا شد.