مقبره داماد زرتشت، یادگاری از ایران باستان در خفر/ مقبره جاماسب حکیم، گنجینه ۳۰۰۰ ساله خفر
گروه استان ها- رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان خفر گفت: مقبره باستانی جاماسب حکیم، داماد زرتشت و حکیم نامدار ایران باستان، با قدمتی ۳۰۰۰ ساله در از دیرباز تاکنون، محل برگزاری آیین‌ها و مراسم فرهنگی مردم بوده است.
علی اصغر طاهری در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک در استان فارس در خصوص جایگاه بقعه جاماسب حکیم در تاریخ منطقه خفر اظهار داشت: اگر تاریخچه خفر را به یک مثلث تشبیه کنیم، سه نقطه مهم و قدیمی شامل غاری در روستای تادوان بخش راهگان، گورستان زرتشتی‌ها در شهر باب انار و مقبره جاماسب در روستای جامه بزرگی یا گاره، قدیمی‌ترین شناسنامه‌های تاریخی این شهرستان هستند که قدمت آن‌ها به ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
وی افزود: براساس اسامی ذکر شده در شاهنامه و بخش‌های تاریخی اوستا مانند وندیداد و همچنین گاتها، می‌توان جایگاه رفیع جاماسب را در تاریخ به وضوح مشاهده کرد.
طاهری در تشریح ساختار معماری بقعه جاماسب، با اشاره به اینکه معماری این بنا شباهت زیادی به معماری یونان، آسیای صغیر و ایران دوره هخامنشی دارد، عنوان کرد:مقبره جاماسب با کعبه زرتشت در نقش رستم مقایسه می‌شود که هر دو، نمونه‌ای از معماری اصیل و منحصر به فرد آن دوران هستند. اگرچه مقبره تخریب شده، اما همچنان می‌توان اصالت معماری آن دوره را در این بنا مشاهده کرد.
وی با اشاره به روش ساخت این بنا و اهمیت آن در تاریخ معماری ایران گفت: داریوش بزرگ در کتیبه‌های تخت جمشید و بیستون به منابع سنگی اشاره کرده و انسجام این مصالح را به عنوان مشخصه‌ای از معماری هخامنشی معرفی می‌کند. مقبره جاماسب که با سنگ‌های تراش‌خورده و بدون ملات ساخته شده، احتمالاً توسط یکی از معماران عصر هخامنشی بنا شده است. این سبک معماری به‌خوبی روند سنتز و یکپارچه‌سازی سبک‌های آشوری و آسیای صغیر در دوره هخامنشی را نشان می‌دهد و از نظر قدمت، مقبره جاماسب می‌تواند هم‌زمان با تخت جمشید یا حتی قدیمی‌تر از آن باشد.
تشابه با کعبه زرتشت
رئیس میراث فرهنگی خفر با اشاره به اینکه این بنا به‌صورت مکعب‌شکل با اضلاع پنج و نیم متر و ارتفاع چهار متر بر روی تپه‌ای از سنگ‌های تراش‌خورده ساخته شده و تشابه بسیاری با کعبه زرتشت در نقش رستم دارد، بیان کرد: وجود اتاقکی هشت ضلعی با گنبدی یک و نیم متری در بالای مقبره که اکنون تخریب شده، احتمال برپایی آتشدانی در این محل را مطرح می‌کند.
به گفته طاهری، در گذشته کتیبه‌ای به زبان عربی و خط ثلث و کوفی بر بالای این بنا وجود داشته که اکنون فروریخته است. همچنین، تعبیه سوراخ‌های مربع‌شکل در گرداگرد بنا برای خروج آب باران و استفاده از سنگ و ساروج فشرده در ساختار داخلی بنا از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد معماری آن است.
رئیس میراث فرهنگی خفر در خصوص شخصیت جاماسب حکیم عنوان کرد: جاماسب حکیم، داماد و وزیر زرتشت و از دانشمندان روشن‌بین ایران باستان بوده که پس از شهادت زرتشت، جانشین مذهبی او شد و میراث زرتشتی را از خراسان به سرزمین پارس انتقال داد.
وی با اشاره به اینکه بقعه جاماسب حکیم می‌تواند بازمانده‌ای از بناهای چندمنظوره مذهبی باشد که هم در آیین زرتشتی و هم در آیین‌های کهن‌تر مورد استفاده قرار می‌گرفته است، عنوان کرد: این مکان ممکن است ابتدا به عنوان آتشکده ساخته شده باشد و بعدها به یادبودی برای شخصیت جاماسب تبدیل شده باشد. ارتباط این مکان با فعالیت‌های نجومی نیز مطرح است، چراکه جاماسب به‌عنوان یک حکیم در زمینه ستاره‌شناسی شناخته می‌شود.
طاهری با اشاره به اینکه مقبره جاماسب در میان مردم منطقه اهمیت ویژه‌ای دارد، تاکید کرد: امروزه نیز، مردم روستا برای مراسم چهارشنبه‌سوری در اطراف مقبره شمع روشن می‌کنند و اولین جمعه سال نو، عده‌ای از اهالی برای بازدید به این مکان می‌آیند.